Τα διλήμματα Ιράν και Ισραήλ

08:29 15/4/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Είναι γνωστό ότι το καθεστώς των φανατικών μουλάδων του Ιράν είναι σύμμαχος του βάναυσου καθεστώτος του Άσαντ της Συρίας. Με αφορμή τον εμφύλιο πόλεμο στην Συρία, ιρανικές στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις βρίσκονται στο συριακό έδαφος. Μαζί τους βρίσκονται υψηλόβαθμα στελέχη των διαβόητων «Φρουρών της Επανάστασης», σιδερένιο χέρι του ιρανικού καθεστώτος, και της πιο σκληροπυρηνικής μονάδας τους που ονομάζεται «Αλ Κουντς» (μουσουλμανική ονομασία της Ιερουσαλήμ).

Από την έδρα τους στη Συρία οι Ιρανοί συντονίζουν τις επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ,

τόσο από τις δυνάμεις τους που βρίσκονται στη Συρία, όσο και από οργανώσεις που χρηματοδοτούνται, εξοπλίζονται και εκπαιδεύονται από τους ίδιους: την ακραία οργάνωση των Σιιτών μουσουλμάνων του Λιβάνου «Χεζμπολλάχ», τις φιλο-ιρανικές οργανώσεις των Σιιτών του Ιράκ, τους Σιίτες αντάρτες Χούθι της Υεμένης, αλλά και τις τρομοκρατικές παλαιστινιακές οργανώσεις Χαμάς και Ισλαμική Τζιχάντ στη Γάζα.

Πολλές φορές έχουν ανταλλαγεί χτυπήματα ανάμεσα σε Ιρανούς και Ισραηλινούς στο συριακό έδαφος. Ήταν όμως η πρώτη φορά που το Ισραήλ χτύπησε Ιρανούς στρατιωτικούς και παραστρατιωτικούς ηγέτες μέσα σε κρατικό κτίριο του Ιράν, όπως είναι το ιρανικό προξενείο στη συριακή πρωτεύουσα, τη Δαμασκό. Ήταν αναμφίβολο ότι το Ιράν θα απαντούσε, για λόγους γοήτρου και κύρους στην περιοχή. Και το Ισραήλ είχε προετοιμαστεί.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάϊντεν, δεν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για το ισραηλινό χτύπημα στο ιρανικό προξενείο. Αυτό ενίσχυσε τον θυμό του για τις πρακτικές του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Βενιαμίν Νετανιάχου, όπως ο τρόπος που διεξάγονται οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα, με αδιάκριτες επιθέσεις κατά αμάχων και μη στρατιωτικών στόχων.

Οι ΗΠΑ είχαν στείλει μέσω ατύπων διαύλων μήνυμα προς την ηγεσία του Ιράν, ότι αμερικανικές δυνάμεις δεν είχαν αναμιχθεί στην ισραηλινή επίθεση κατά του ιρανικού προξενείου. Προειδοποίησαν το Ιράν να μην χτυπήσει αμερικανικούς στόχους, και η απάντηση του να είναι «μετρημένη», ώστε να μην οδηγήσει σε ευρύτερη ανάφλεξη.

Το γεγονός ότι η επίθεση του Ιράν δεν προκάλεσε νεκρούς στο Ισραήλ, επιτρέπει σε πολλές δυτικές χώρες να καλέσουν το Ισραήλ να μην ανταποδώσει το χτύπημα. Με την σειρά του, το ιρανικό χτύπημα στο Ισραήλ είναι η πρώτη επίθεση του απευθείας στο ισραηλινό έδαφος. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μην δώσει τη δική του απάντηση το Ισραήλ.

Η αμερικανική διπλωματία ασκεί πολλές πιέσεις, ώστε και η ισραηλινή επίθεση στο Ιράν να μην ξεπεράσει κάποια «όρια». Ο στόχος είναι να τηρούνται τα προσχήματα αλλά και οι ισορροπίες.

Η κυβέρνηση Μπάϊντεν έχει προβάλει την θέση ότι θα κάνει τα πάντα για την άμυνα του Ισραήλ, αλλά δεν συμφωνεί και δεν θα συμμετάσχει σε ισραηλινές επιθέσεις κατά του Ιράν. Οι αμερικανική ηγεσία γνωρίζει πολύ καλά ότι απευθείας αναμέτρηση ΗΠΑ-Ιράν μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις.

Το Ιράν γνωρίζει ότι αν γενικευθεί η επίθεση εναντίον του θα καταστραφούν το πυρηνικό πρόγραμμα του, οι υποδομές και η οικονομία του. Αλλά και το Ισραήλ δεν θα ήθελε να βρεθεί με ανοιχτά όλα τα μέτωπα, από Ιράν, Συρία, Λίβανο, Υεμένη και φυσικά Γάζα.

Αν τα παραπάνω επιβεβαιωθούν, θα έχουμε μεν χτυπήματα ένθεν κακείθεν, αλλά χωρίς μείζονες πολιτικές, γεωπολιτικές και οικονομικές συνέπειες. Αν όχι …

***

*Ο Θόδωρος Τσίκας είναι Πολιτικός Επιστήμονας-Διεθνολόγος, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την Ομοσπονδία της Ευρώπης - ΕΕνΟΕ