Τα ελληνοτουρκικά υπό το πρίσμα των φονικών σεισμών στην Τουρκία: Η ευκαιρία για restart

07:10 15/2/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

12 Φεβρουαρίου 2023 Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας μαζί με τον Τούρκο ομόλογό του στις πληγείσες από  το σεισμό περιοχές στην Τουρκία

Του Δημήτρη Τριανταφύλλου, Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Kadir Has της Κωνσταντινούπολης και εξωτερικού επιστημονικού συνεργάτη του ΙΔΙΣ.

Σύμφωνα με αξιόπιστα στατιστικά, η επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, στην Τουρκία την Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου προβλήθηκε 189 φορές σε τοπικά και εθνικά τηλεοπτικά κανάλια την ίδια μέρα. Πολλά από τα μέσα που πρωτοστατούσαν την τελευταία διετία στο κατηγορητηρίο

κατά της Ελλάδας και της πολιτικής της ηγεσίας ξεκίνησαν τα δελτία του με το σύνθημα “tessekurler komsu!” («ευχαριστώ γείτονα!»). Το ίδιο ισχύει με πρωτοσέλιδα εφημερίδων την Δευτέρα, 13 Φεβρουαρίου και αναλύσεων των αρθρογράφων τους. Την Τρίτη, 14 Φεβρουαρίου τα μηνύματα αγάπης με αποδέκτη την Ελλάδα και τους Έλληνες συνέχισαν με την εφημερίδα Hurriyet στο πρωτοσέλιδο της να αναγράφει με λατινικούς χαρακτήρες «EFHARISTO POLI FILE».

Η αλλαγή κλίματος ξεκίνησε ουσιαστικά την προηγουμένη Δευτέρα (6 Φεβρουαρίου) με τα τηλεφωνήματα του Έλληνα πρωθυπουργού και της Προέδρου της Δημοκρατίας στον Πρόεδρο Ερντογάν για την συμπαράσταση και την στήριξη της Ελλάδας στην γειτονική Τουρκία. Μετέπειτα τα tweets του πρωθυπουργού στα τουρκικά ήταν σημαντικά και πολύτιμα στο να κερδίσει την μάχη των εντυπώσεων αναφορικά με την εικόνα της Ελλάδας στην Τουρκία. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι συνεχιζόμενες ελληνικές πρωτοβουλίες έχουν επίσης θετικό αντίκτυπο. Και οι πρωτοβουλίες και η βοήθεια προς την Τουρκία συνεχίζονται με την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. 

Το ερώτημα είναι εάν κινείται κάτι το διαφορετικό με την κορύφωση μέχρι στιγμής της επίσκεψης Δένδια στις πληγείσες περιοχές της Τουρκίας και την ανθρώπινη αγκαλιά του με τον ομόλογο του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Εξάλλου η ανθρωπιστική προσέγγιση είναι μια απαίτηση των κοινωνιών των δυο χωρών.

Αλλά ως εδώ όσον αφορά τα ουσιαστικά ζητήματα που χωρίζουν τις δυο χώρες διότι ο σεισμός δεν άλλαξε (προς το παρόν) την ουσία των τουρκικών διεκδικήσεων και προκλήσεων.

Ούτε ακυρώθηκε από το τουρκικό κοινοβούλιο το περιβόητο casus belli (θα μου πείτε ότι έχουν ανασταλεί οι εργασίες του κοινοβουλίου μετά τους σεισμούς).

Ούτε ακυρώθηκε το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ούτε απέστειλε νέα επιστολή στον ΟΗΕ ο Τούρκος Μόνιμος Αντιπρόσωπος ακυρώνοντας τις αμφισβητήσεις της κυριαρχίας ελληνικών νησιών με την πρωτότυπη ερμηνεία της Τουρκίας της Συνθήκης της Λοζάνης και τις διεθνείς συμβάσεις.

Ούτε σταμάτησαν οι παραβιάσεις του Ελληνικού Εναέριου Χώρου (μολονότι ότι μειώθηκαν) ή η έκδοση NAVTEX.

Ούτε επαναπροσδιόρισε η Νέα Τουρκία, που οραματίζεται ο Τούρκος Προέδρος, τους στόχους της, ούτε εγκατέλειψε την πολιτική της συναλλαγής που την έχει οδηγήσει με το ένα πόδι εκτός των δυτικών ιδεών και θεσμών.

Δεν βιώνουμε ούτε την διπλωματία των σεισμών ούτε την αρχή μιας ουσιαστικής επαναπροσέγγισης της Τουρκίας με την ΕΕ. Ούτε βιώνουμε  προς το παρόν την βελτίωση των διμερών σχέσεων. Θα προτιμούσα να εκλάβω τις εξελίξεις ως την βελτίωση του κλίματος στις διμερείς σχέσεις και ως την «διπλωματία των λαών» και η αποτελεσματική προώθηση της Ελληνικής δημόσιας διπλωματίας. 

Παρόλο ότι κρατώ μικρό καλάθι για μια άμεση ουσιαστική βελτίωση των διμερών σχέσεων, θεωρώ ότι παραδόξως οι σεισμοί στην γειτονική χώρα και το εύρος της καταστροφής όπως και η αυτονόητη ελληνική αντίδραση βοηθούν στην διαμόρφωση μιας νέας προσέγγισης με την μορφή σύναψης ενός στρατηγικού οδικού χάρτη για το πως να οικοδομηθεί εκ νέου το υπόβαθρο της απαραίτητης εμπιστοσύνης για να μπορέσουν οι δυο χώρες με νηφαλιότητα και ηρεμία να κάτσουν στο τραπέζι του διαλόγου με στόχο την επίλυση των διαφορών που τις χωρίζουν, πάντα υπό το πρίσμα των νέων γεωπολιτικών δεδομένων και το Διεθνές Δίκαιο.

Αλλά η ευκαιρία για ένα ουσιαστικό restart στις διμερείς σχέσεις εξαρτάται από το πως εκλαμβάνει η Τουρκία τις σχέσεις της με την ΕΕ, τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, και τον ευρύτερο ρόλο της στη διεθνή σκηνή.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ«Δεν χρειάζονται καταστροφές για να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας»: Επίσκεψη Δένδια στην ΤουρκίαΤουρκία: «Efharisto poli file», το πρωτοσέλιδο μήνυμα της Hürriyet στην ΕλλάδαΤσαβούσογλου: Ελπίζουμε ότι η αλληλεγγύη στον σεισμό θα ανοίξει νέα σελίδα με την Ελλάδα