Τα τρία σενάρια του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς και οι επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία

07:17 15/10/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

Με την παγκόσμια οικονομία να διανύει μια ιδιαίτερα ευάλωτη περίοδο, εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού που πυροδότησε ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, το ερώτημα είναι πόσο χειρότερη μπορεί να γίνει η κατάσταση τις επόμενες εβδομάδες ή και μήνες με τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς .

Το Bloomberg Economics περιγράφει τις επιπτώσεις μέσα από τρία πιθανά σενάρια στα οποία ο κοινός παρανομαστής είναι ακριβότερο πετρέλαιο, υψηλότερος πληθωρισμός

και επιβράδυνση της ανάπτυξης. Αυτό που αλλάζει σημαντικά, είναι το μέγεθος αυτών των επιπτώσεων σε παγκόσμιο επίπεδο.

.

Στο πρώτο σενάριο, οι εχθροπραξίες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό περιορισμένες στη Γάζα και το Ισραήλ.

Στο δεύτερο, η σύγκρουση μεταδίδεται σε γειτονικές χώρες, όπως ο Λίβανος και η Συρία, οι οποίες έχουν στο έδαφός τους ισχυρές ένοπλες οργανώσεις που υποστηρίζονται από την Τεχεράνη, επεκτείνοντας τον πόλεμο σε μια σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

Το τρίτο σενάριο, το πιο εφιαλτικό από όλα, προβλέπει την κλιμάκωση του πολέμου σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή με τον υπόλοιπο κόσμο να διαλέγει στρατόπεδο.

Σενάριο 1: Η σύγκρουση περιορίζεται στη Γάζα

Το 2014, η απαγωγή και η δολοφονία τριών Ισραηλινών από τη Χαμάς ήταν το έναυσμα για μια χερσαία εισβολή στου Ισραήλ στη Γάζα που άφησε πάνω από 2.000 νεκρούς. Οι μάχες δεν εξαπλώθηκαν πέρα από την παλαιστινιακή επικράτεια, ωστόσο ο αντίκτυπος της σύγκρουσης στις τιμές του πετρελαίου ήταν τεράστιος.

Η τιμή του αργού εκτοξεύτηκε εξαιτίας του εμπάργκο που επέβαλαν οι χώρες του κόλπου στις χώρες που υποστήριξαν το Ισραήλ. Μια κατάσταση που είχε τεράστιες συνέπειες στην οικονομική ανάπτυξη πολλών χωρών και στην ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού.

Σήμερα η κατάστση είναι πολύ διαφορετική. Οι νεκροί της περασμένης εβδομάδας είναι ήδη περισσότεροι από το 2014 και είναι το πετρέλαιο του Ιράν που έρχεται να ομαλοποιήσει την παγκόσμια αγορά μετά την απόφαση Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου αυξάνοντα τις τιμές.

Η Τεχεράνη, μετά από μια περίοδο εκεχειρίας με την Ουάσιγκτον, αύξησε την παραγωγή πετρελαίου της κατά 700.000 βαρέλια ημερησίως το 2023, καθώς οι ανταλλαγές κρατουμένων και το ξεπάγωμα των περιουσιακών στοιχείων της από τις ΗΠΑ έχει βελτιώσεις τις διπλωματικές σχέσεις.

Εάν όμως ο πόλεμος επεκταθεί τα βαρέλια ιρανικού πετρελαίου θα εξαφανιστούν γεγονός που θα αυξήσει την τιμές από 3 έως 4 δολάρια το βαρέλι.

Ο αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να ελαχιστοποιηθεί εάν η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αντισταθμίσουν τα χαμένα βαρέλια του Ιράν χρησιμοποιώντας την πλεονάζουσα δυναμικότητά τους.

Μιλώντας στη συνεδρίαση του ΔΝΤ, η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Janet Yellen υποστήριξε πως οι ΗΠΑ «παρακολουθούν τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις από την κρίση στη Μέση Ανατολή» λέγοντας ότι εάν η σύγκρουση περιοριστεί οι επιπτώσεις στην οικονομία θα είναι μικρές. 

.

Σενάριο 2: Πόλεμος μεσολάβησης

Εάν η σύγκρουση επεκταθεί, το πιθανότερο σενάριο περιλαμβάνει την εμπλοκή της Χεζμπολάχ.

Η ένοπλη ισλαμική παραστρατιωτική οργάνωση που συμμετέχει στην κυβέρνηση και στο κοινοβούλιο του Λιβάνου, έχει ήδη ανταλλάξει πυρά με τις ισραηλινές δυνάμεις στα σύνορα με κατευθυνόμενους πυραύλους.

Εάν η σύγκρουση εξαπλωθεί στον Λίβανο και τη Συρία, όπου το Ιράν υποστηρίζει εκτός από τη Χεζμπολά κι άλλες ένοπλες ομάδες, ο πόλεμος θα λάβει επικίνδυνες διαστάσεις και θα μετατραπεί ά σε πόλεμο μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ.

Σε αυτή την περίπτωση οι οικονομικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία θα είναι πολύ μεγαλύτερες.

 «Το Ιράν και η Χεζμπολάχ παρακολουθούν και αξιολογούν την κατάσταση», υποστήριξε ο Γιαίρ Γκολάν, πρώην αναπληρωτής αρχηγός του ισραηλινού στρατού ο οποίος εκτιμά ότι η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να εμπλακεί στις συγκρούσεις, μετά την έναρξη μιας χερσαίας επιχείρησης στη Γάζα.Κάτι τέτοιο θα εκτόξευε τις τιμές του πετρελαίου.

Στον σύντομο αλλά αιματηρό πόλεμο Ισραήλ - Χεζμπολάχ το 2006, το αργό εκτινάχθηκε κατά 5 δολάρια το βαρέλι. Με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα η τιμή θα αυξανόταν κατά 10% σε περίπου 94 δολάρια το βαρέλι.

Δεν είναι όμως μόνο οι συγκρούσεις στο πεδίο των μαχών.
Ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Ιράν θα ξεσήκωνε τον Αραβικό κόσμο προκαλώντας τεράστιες κοινωνικές αναταραχές, παρόμοιες με αυτές της Αραβικής Άνοιξης το 2010 που ανέτρεψε κυβερνήσεις και έφερε πολιτικό χάος και διχασμό σε πολλές Αραβικές χώρες.

Ιανουάριος 2011. Διαδηλωτές σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην πλατεία Ταχίρ του Καίρου με εκατοντάδες νεκρούς. Η Αραβική Άνοιξη σάρωσε την περιοχή.

Ο παγκόσμιος οικονομικός αντίκτυπος σε μια τέτοια περίπτωση θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερος και από τον πόλεμο.

Οι τιμές του πετρελαίου θα αυξηθούν πάνω από 10% ενώ η παγκόσμια ανάπτυξη το 2024 θα επιβραδυνθεί κατά 2,4% με απώλειες που υπολογίζονται περίπου στα 300 δισεκατομμύρια δολάρια.

Εκτιμάται ότι εάν συμβεί κάτι τέτοιο θα είναι η τρίτη χρηματοοικονομική κρίση των τελευταίων τριών δεκαετιών μετά την παγκόσμια ύφεση του 2009 και την πανδημία το 2020.

Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου θα πρόσθεταν περίπου 0,2 ποσοστιαίες μονάδες στον παγκόσμιο πληθωρισμό - διατηρώντας τον κοντά στο 6% με τις τράπεζες να αυξάνουν ακόμη περισσότερο τα επιτόκια.

 Σενάριο 3: Πόλεμος Ιράν - Ισραήλ

Το τρίτο αλλά πιο εφιαλτικό σενάριο είναι η άμεση σύγκρουση Ιράν και Ισραήλ καθώς θα μπορούσε να πυροδοτήσει ακόμη και μια παγκόσμια ύφεση με εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου και τεράστιο πλήγμα στην ανάπτυξη.

«Κανείς στην περιοχή, ούτε καν το Ιράν, δεν θέλει να δει τη σύγκρουση Χαμάς-Ισραήλ να κλιμακώνεται σε έναν ολοκληρωτικό περιφερειακό πόλεμο», λέει ο Χασάν Αλχασάν, ερευνητής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.
Το Ισραήλ θεωρούσε από καιρό τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν ως υπαρξιακή απειλή.

Οι κινήσεις της Τεχεράνης για την οικοδόμηση μιας στρατιωτικής συμμαχίας με τη Ρωσία, την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία και τις ομαλές σχέσεις με τις ΗΠΑ έχουν προσθέσει ανησυχία.

Σε μια πιθανή αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, «η Τεχεράνη πιθανότατα θα επιδιώξει να ενεργοποιήσει το δίκτυο των εταίρων της στη Συρία, το Ιράκ, την Υεμένη και το Μπαχρέιν, βάζοντας στο στόχαστρο κρίσιμους στόχους όπως διαλυστήρια και μονάδες παραγωγής ενέργειας» υπογραμμίζει.

Σε αυτό το σενάριο, οι συγκρούσεις μεταξύ των υπερδυνάμεων θα δημιουργούσαν ένα ακόμη πιο εκρηκτικό μείγμα.

Μουσουλμάνοι διαδηλώνουν κατά του Ισραήλ μπροστα σε τέμενοςστην Dhaka του Μπαγκλαντές.

Οι ΗΠΑ είναι στενός σύμμαχος του Ισραήλ, ενώ η Κίνα και η Ρωσία διατηρούν καλές σχέσεις με το Ιράν. Δυτικοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι η Κίνα και η Ρωσία θα εκμεταλλευτούν τη σύγκρουση για να αποσπάσουν την προσοχή και τους στρατιωτικούς πόρους από άλλα μέρη του κόσμου.

Με περίπου το ένα πέμπτο της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου να προέρχεται από την περιοχή του Κόλπου, οι τιμές θα εκτοξευθούν στα ύψη.

Δεν αποκλείεται η επανάληψη του χτυπήματος στις εγκαταστάσεις της Aramco από φιλοϊρανούς μαχητές το 2019, που αφαίρεσε σχεδόν το ήμισυ της προμήθειας πετρελαίου από τη Σαουδική Αραβία.

Η τιμή του αργού μπορεί τότε να μην τετραπλασιαστεί, όπως έγινε το 1973 όταν τα αραβικά κράτη επέβαλαν εμπάργκο ως αντίποινα για την υποστήριξη των ΗΠΑ στο Ισραήλ στον πόλεμο εκείνου του έτους.

Αλλά εάν το Ισραήλ και το Ιράν εκτοξεύουν πυραύλους το ένα στο άλλο, οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να αυξηθούν σύμφωνα με αυτό που συνέβη μετά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ το 1990. Το πετρέλαιο θα μπορούσε να φτάσει τότε ακόμη και τα 150 δολάρια το βαρέλι.

Κι αυτό, γιατί εάν το Ιράν κλείσει τα στενά του Ορμούζ, καμία παραγωγική ικανότητα της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, δεν θα σώσει την παρτίδα.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕLive: Απομάκρυνση 1,1εκατ. ατόμων από την Γάζα σε 24 ώρες ζητά το Ισραήλ - ΟΗΕ:"Είναι αδύνατον"«Θα διαλύσουμε τη Χαμάς, δεν υπάρχει άλλη λύση»: Γιατί το Ισραήλ δε θα κάνει πίσω στη ΓάζαΣκέψεις για τον πόλεμο του Ισραήλ ενάντια στους ριζοσπάστες ισλαμιστές τρομοκράτες