Τι είναι η mpox (ευλογιά των πιθήκων) και τι σημαίνει η κήρυξη έκτακτης ανάγκης από τον ΠΟΥ;

13:40 15/8/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Αυτή η αχρονολόγητη εικόνα που παρέχεται από το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων δείχνει μια χρωματισμένη μικρογραφία ηλεκτρονίων διέλευσης σωματιδίων mpox (κόκκινο) που βρέθηκαν μέσα σε ένα μολυσμένο κύτταρο (μπλε), που καλλιεργήθηκε στο εργαστήριο, το οποίο αποτυπώθηκε και βελτιώθηκε χρωματικά στο NIAID Integrated Research Facility στο Fort Detrick, Md. (NIAID μέσω AP, αρχείο).

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι η αυξανόμενη εξάπλωση

του ιού της ευλογιάς των πιθήκων (mpox) στην Αφρική αποτελεί παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία, προειδοποιώντας ότι ο ιός μπορεί τελικά να επεκταθεί πέρα από τα σύνορα της Μαύρης Ηπείρου .

Η ανακοίνωση του γενικού διευθυντή του ΠΟΥ  Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους έγινε μετά από συνεδρίαση της επιτροπής έκτακτης ανάγκης του οργανισμού υγείας του ΟΗΕ. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής κήρυξαν την Τρίτη τον ιό mpox σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία στην ήπειρο.

Ο ΠΟΥ δήλωσε ότι φέτος έχουν σημειωθεί περισσότερα από 14.000 κρούσματα και 524 θάνατοι στην Αφρική, τα οποία ήδη ξεπερνούν τα περσινά στοιχεία.

Μέχρι στιγμής, περισσότερο από το 96% όλων των κρουσμάτων και των θανάτων εντοπίζονται σε μία μόνο χώρα - το Κονγκό. Οι επιστήμονες ανησυχούν για την εξάπλωση μιας νέας εκδοχής της νόσου εκεί, η οποία μπορεί να μεταδίδεται πιο εύκολα μεταξύ των ανθρώπων.

Ακολουθεί μια περίληψη του τι γνωρίζουμε για την mpox και τι μπορεί να γίνει για να περιοριστεί.

Τι είναι το mpox;

Ο ιός Mpox, επίσης γνωστός ως monkeypox, αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά από τους επιστήμονες το 1958, όταν εμφανίστηκαν κρούσματα μιας ασθένειας που έμοιαζε με «ευλογιά» σε πιθήκους. Μέχρι πρόσφατα, τα περισσότερα κρούσματα στον άνθρωπο εμφανίζονταν σε άτομα στην κεντρική και δυτική Αφρική που είχαν στενή επαφή με μολυσμένα ζώα.

Το 2022, επιβεβαιώθηκε ότι ο ιός μεταδίδεται για πρώτη φορά μέσω του σεξ και προκάλεσε επιδημίες σε περισσότερες από 70 χώρες σε όλο τον κόσμο που δεν είχαν προηγουμένως αναφέρει mpox.

Ο ιός mpox ανήκει στην ίδια οικογένεια ιών με την ευλογιά, αλλά προκαλεί ηπιότερα συμπτώματα όπως πυρετό, ρίγη και πόνους στο σώμα. Τα άτομα με πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να εμφανίσουν μώλωπες στο πρόσωπο, τα χέρια, το στήθος και τα γεννητικά όργανα.

Covid done, new virus emerges: 100s killed, WHO declares global health emergency | Mpox explained pic.twitter.com/Z9UXwmHP36

— The Times Of India (@timesofindia) August 15, 2024Τί συμβαίνει στην Αφρική και προκαλεί όλη αυτή την ανησυχία;

Ο αριθμός των κρουσμάτων έχει αυξηθεί δραματικά. Την περασμένη εβδομάδα, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής ανέφερε ότι ο ιός mpox έχει πλέον ανιχνευθεί σε τουλάχιστον 13 αφρικανικές χώρες. Σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, ο οργανισμός δήλωσε ότι τα κρούσματα έχουν αυξηθεί κατά 160% και οι θάνατοι έχουν αυξηθεί κατά 19%.

Νωρίτερα φέτος, οι επιστήμονες ανέφεραν την εμφάνιση μιας νέας μορφής mpox σε μια πόλη ορυχείων του Κονγκό που μπορεί να σκοτώσει έως και το 10% των ανθρώπων και μπορεί να εξαπλωθεί πιο εύκολα.

Σε αντίθεση με τις προηγούμενες επιδημίες mpox, όπου οι μώλωπες παρατηρούνταν κυρίως στο στήθος, τα χέρια και τα πόδια, η νέα μορφή mpox προκαλεί ηπιότερα συμπτώματα και βλάβες στα γεννητικά όργανα. Αυτό καθιστά δυσκολότερο να εντοπιστεί, πράγμα που σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορεί επίσης να νοσήσουν άλλους χωρίς να γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί.

Ο ΠΟΥ δήλωσε ότι η mpox εντοπίστηκε πρόσφατα για πρώτη φορά σε τέσσερις χώρες της Ανατολικής Αφρικής: Μπουρούντι, Κένυα, Ρουάντα και Ουγκάντα. Όλα αυτά τα κρούσματα συνδέονται με την επιδημία στο Κονγκό. Ο Tέντρος δήλωσε ότι υπάρχει ανησυχία για την περαιτέρω εξάπλωση της νόσου εντός και εκτός της Αφρικής.

Στην Ακτή Ελεφαντοστού και τη Νότια Αφρική, οι υγειονομικές αρχές ανέφεραν κρούσματα μιας διαφορετικής και λιγότερο επικίνδυνης εκδοχής του ιού mpox που εξαπλώθηκε παγκοσμίως το 2022.

Τι σημαίνει κήρυξη έκτακτης ανάγκης;

Η δήλωση έκτακτης ανάγκης του ΠΟΥ έχει ως στόχο να ωθήσει τους οργανισμούς-χορηγούς και τις χώρες να αναλάβουν δράση. Ωστόσο, η παγκόσμια ανταπόκριση σε προηγούμενες δηλώσεις ήταν ανάμεικτη.

Ο γενικός διευθυντής του ΚΕΕΛΠΝΟ της Αφρικής Dr. Jean Kaseya δήλωσε ότι η κήρυξη του οργανισμού σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία είχε ως στόχο «να κινητοποιήσει τους θεσμούς μας, τη συλλογική μας βούληση και τους πόρους μας για να δράσουμε γρήγορα και αποφασιστικά». Ο ίδιος απηύθυνε έκκληση στους διεθνείς εταίρους της Αφρικής για βοήθεια, λέγοντας ότι ο κλιμακούμενος φόρτος κρουσμάτων στην Αφρική είχε αγνοηθεί σε μεγάλο βαθμό.

«Είναι σαφές ότι οι τρέχουσες στρατηγικές ελέγχου δεν αποδίδουν και υπάρχει σαφής ανάγκη για περισσότερους πόρους», δήλωσε ο Michael Marks, καθηγητής ιατρικής στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου. «Εάν μια (παγκόσμια κήρυξη έκτακτης ανάγκης) είναι ο μηχανισμός για να ξεκλειδώσουμε αυτά τα πράγματα, τότε είναι δικαιολογημένη», είπε.

Τι είναι διαφορετικό στην τρέχουσα επιδημία στην Αφρική σε σύγκριση με εκείνη του 2022;

Κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας επιδημίας mpox το 2022, οι ομοφυλόφιλοι και οι αμφιφυλόφιλοι άνδρες αποτελούσαν τη συντριπτική πλειοψηφία των κρουσμάτων και ο ιός μεταδόθηκε κυρίως μέσω στενής επαφής, συμπεριλαμβανομένου του σεξ.

Παρόλο που έχουν παρατηρηθεί κάποια παρόμοια μοτίβα στην Αφρική, τα παιδιά κάτω των 15 ετών αντιπροσωπεύουν τώρα περισσότερο από το 70% των κρουσμάτων mpox και το 85% των θανάτων στο Κονγκό.

Πριν από την έκτακτη συνεδρίασή του, ο Tέντρος δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι αντιμετώπιζαν διάφορα κρούσματα mpox σε διάφορες χώρες με «διαφορετικούς τρόπους μετάδοσης και διαφορετικά επίπεδα κινδύνου».

«Το σταμάτημα αυτών των κρουσμάτων θα απαιτήσει μια προσαρμοσμένη και ολοκληρωμένη απάντηση», δήλωσε.

Ο Γκρεγκ Ραμ, διευθυντής της Save the Children στο Κονγκό, δήλωσε ότι η οργάνωση ανησυχεί ιδιαίτερα για την εξάπλωση της mpox στους πολυσύχναστους καταυλισμούς προσφύγων στα ανατολικά, σημειώνοντας ότι υπάρχουν 345.000 παιδιά «στριμωγμένα σε σκηνές σε ανθυγιεινές συνθήκες». Είπε ότι το σύστημα υγείας της χώρας ήδη «καταρρέει» υπό την πίεση του υποσιτισμού, της ιλαράς και της χολέρας.

Ο Dr. Boghuma Titanji, ειδικός σε θέματα λοιμωδών νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο Emory, δήλωσε ότι δεν είναι σαφές γιατί τα παιδιά πλήττονται τόσο δυσανάλογα από την mpox στο Κονγκό. Είπε ότι μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα στον ιό ή ότι μπορεί να το εξηγούν κοινωνικοί παράγοντες, όπως ο συνωστισμός και η έκθεση σε γονείς που κόλλησαν την ασθένεια.

MANFUETTE, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΟΝΓΚΟ- Εξετάζεται από τους γιατρούς του Κονγκό, ένα έφηβο αγόρι του χωριού Manfuette, ύποπτο ότι πάσχει από τον ιό MonkeyPox στο Manfuette, Δημοκρατία του Κονγκό την Τρίτη 29 Αυγούστου 2017. Σε ένα απομακρυσμένο βόρειο χωριό εντός της Κεντρικής Αφρικής, μια ομάδα από το Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών ερευνά επί τόπου τον ιό MonkeyPox. (Photo by Melina Mara/The Washington Post via Getty Images)Πώς μπορεί να σταματηθεί η mpox;

Η επιδημία του 2022 σε δεκάδες χώρες σταμάτησε σε μεγάλο βαθμό με τη χρήση εμβολίων και θεραπειών στις πιο εύπορες χώρες. Αλλά στην Αφρική δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου εμβόλια ή θεραπείες.

Ο Marks, της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, δήλωσε ότι η ανοσοποίηση θα βοηθούσε πιθανότατα - συμπεριλαμβανομένου του εμβολιασμού κατά της ευλογιάς, ενός συγγενικού ιού.

«Χρειαζόμαστε μια μεγάλη προμήθεια εμβολίων, ώστε να μπορούμε να εμβολιάσουμε τους πληθυσμούς που κινδυνεύουν περισσότερο», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό θα σήμαινε τους/τις εργαζόμενους/ες στο σεξ, τα παιδιά και τους ενήλικες που ζουν σε περιοχές με επιδημίες.

Το Κονγκό δήλωσε ότι βρίσκεται σε συνομιλίες με δωρητές για πιθανές δωρεές εμβολίων και έχει λάβει κάποια οικονομική βοήθεια από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ.

Ο ΠΟΥ είχε ήδη αποδεσμεύσει 1,45 εκατ. δολάρια από το ταμείο έκτακτης ανάγκης του για την υποστήριξη της αντιμετώπισης του ιού της ευλογιάς στην Αφρική, αλλά δήλωσε ότι χρειάζεται αρχικά 15 εκατ. δολάρια για τη χρηματοδότηση αυτής της αντιμετώπισης.