του πολέμου της Ουκρανίας

08:50 2/4/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει προκαλέσει (και συνεχίζει να προκαλεί) «μετασεισμούς» σε όλο τον πλανήτη- και λίγες είναι οι περιοχές που επηρεάζονται όσο ο Καύκασος και γενικότερα οι χώρες που βρίσκονται στην άμεση «γειτονιά». Μεταξύ αυτών είναι και η Γεωργία, μια χώρα που βρίσκεται «ανάμεσα» στη Δύση και τη Ρωσία, και που έχει βιώσει ήδη τα «τραύματα» του πολέμου του 2008 με τη Ρωσία.

Η Νάτια Σεσκούρια, Associate Fellow του Royal United Services Institute (RUSI) και ιδρύτρια/ εκτελεστική διευθύντρια του Regional Institute for Security Studies- think tank που εδρεύει στην Τιφλίδα- καθώς και σύμβουλος του Chatham House, μιλά στη HuffPost Greece, εν όψει της συμμετοχής της στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που είναι προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί 26 με 29 Απριλίου στους Δελφούς, για την κατάσταση στην εν λόγω «εύφλεκτη» περιοχή, που συχνά ξεφεύγει από την προσοχή των δυτικών ΜΜΕ. Σημειώνεται πως η κ. Σεσκούρια έχει υπηρετήσει στο Γραφείο του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Γεωργίας και στο υπουργείο Άμυνας της χώρας, ενώ οι έρευνές της εστιάζουν σε θέματα εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής της Ρωσίας- ειδικά όσον αφορά στις σχέσεις με τους γείτονες.

HuffPost Greece: Η Γεωργία βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή του κόσμου, ειδικά στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, των πρόσφατων ταραχών λόγω του νομοσχεδίου περί «ξένων πρακτόρων» και, φυσικά, του πολέμου του 2008. Πώς θα αξιολογούσατε την παρούσα κατάσταση ασφαλείας στον Καύκασο; Ποια είναι τα πιθανά σημεία ανάφλεξης;

Νάτια Σεσκούρια: Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει μεγαλύτερη αστάθεια στην περιοχή, αν και η περιοχή του Νοτίου Καυκάσου πάντα υποβαλλόταν σε κάποιες από τις πιο πιεστικές προκλήσεις ασφαλείας, όπως η συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και η συνεχής ρωσική επιθετικότητα απέναντι στη Γεωργία. Ωστόσο ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επιδείξει τις ρωσικές αδυναμίες στο πεδίο της μάχης και έχει προκαλέσει ερωτήματα σχετικά με τις μελλοντικές δυναμικές ισχύος στην περιοχή. Επίσης έχει δημιουργήσει ευκαιρίες, ειδικά για το Αζερμπαϊτζάν και τη Γεωργία, για να χρησιμοποιήσουν τη γεωστρατηγική τους τοποθεσία και τις δυνατότητες transit τους ώστε να γίνουν στρατηγικά σημαντικότερες για την ΕΕ- το πρόσφατα ανακοινωθέν project ηλεκτρικού καλωδίου στη Μαύρη Θάλασσα αποτελεί παράδειγμα αυξημένης συνεργασίας και διασυνδεσιμότητας.

Ωστόσο φυσικά η άνευ προηγουμένου επιθετικότητα της Ρωσίας απέναντι στην Ουκρανία δημιουργεί πολλούς προβληματισμούς ασφαλείας και αυξάνει το επίπεδο ευαλωτότητας, ειδικά στη Γεωργία. Η κατοχή του 20% των γεωργιανών εκτάσεων σε συνδυασμό με μια σειρά κακόβουλων δραστηριοτήτων που η Ρωσία συνεχώς χρησιμοποιεί για να αντιστρέψει τις ευρωπαϊκές και ευρωατλαντικές φιλοδοξίες της Γεωργίας και να προκαλέσει μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση εντός της χώρας είναι οι πιο πιεστικές προκλήσεις ασφαλείας. Οι φιλορώσοι «enablers» στη χώρα είναι ιδιαίτερα δραστήριοι ως προς τον διχασμό της γεωργιανής κοινωνίας και την προώθηση αντιδυτικών αφηγημάτων, με την ελπίδα της μείωσης της λαϊκής στήριξης προς την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση, που, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, είναι στο 81%.

Παραδόξως, η Γεωργία έχει ταυτόχρονα ένα πολύ μοναδικό ιστορικό momentum για να λάβει καθεστώς υποψηφιότητας στην ΕΕ και επίσης αντιμετωπίζει μια εξαιρετικά ταραγμένη και πολωμένη εσωτερική πολιτική κατάσταση. Μετά την περσινή αρχική αποτυχία για καθεστώς υποψήφιας χώρας στην πρώτη απόπειρα, μαζί με τη Μολδαβία και την Ουκρανία, η Γεωργία έλαβε 12 φιλόδοξες προϋποθέσεις από την ΕΕ, ως προαπαιτούμενα για να εξεταστεί για καθεστώς υποψηφιότητας αργότερα μέσα στο έτος. Οι προϋποθέσεις αυτές περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση κάποιων εκ των πιεστικότερων θεμάτων και προβλημάτων όπως το κράτος δικαίου και η απο-πόλωση. Κάποιες από τις πιο πρόσφατες εξελίξεις, όπως αυτή με τον νόμο για τους ξένους πράκτορες, που αργότερα αποσύρθηκε από το κυβερνών κόμμα λόγω διαδηλώσεων, έχουν προκαλέσει σοβαρούς προβληματισμούς για τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Γεωργίας. Αυτός ήταν ο κύριος λόγος που δεκάδες χιλιάδες Γεωργιανοί βγήκαν στους δρόμους νωρίτερα στον μήνα (Μάρτιο) για να προστατέψουν τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Γεωργίας.

Το περιβάλλον ασφαλείας στον Νότιο Καύκασο πιστεύω πως θα παραμείνει τεταμένο για το προσεχές μέλλον, με την πιθανότητα ανανέωσης των εχθροπραξιών μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας και τις αποσταθεροποιητικές πράξεις της Ρωσίας σε βάρος της Γεωργίας, σε συνδυασμό με την πολύ πολωμένη εσωτερική πολιτική κατάσταση.

Η γενικότερη ιδέα στη Δύση είναι πως η Γεωργία βρίσκεται ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία, σε μια ντελικάτη άσκηση ισορροπίας. Προς ποια κατεύθυνση νομίζετε πως κλίνει η χώρα, και γιατί;

Πιστεύω ότι η Γεωργία έχει μόνο δύο επιλογές, είτε να παραμείνει στη δυτική τροχιά και να επιδιώξει μεγαλύτερη ενσωμάτωση με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ ή να ευθυγραμμιστεί με τη Ρωσία, που θα σήμαινε επιστροφή στη ρωσική τροχιά και εγκατάλειψη της προόδου που σημείωσε η χώρα από τότε που ανέκτησε την ανεξαρτησία της.

Οι Ρώσοι «enablers» συνηγορούν υπέρ της ουδετερότητας της Γεωργίας για πολλά χρόνια, κάτι που θα περιελάμβανε στρατιωτική μη – ευθυγράμμιση, ωστόσο κατά την άποψή μου η έννοια της ουδετερότητας έχει καταστεί κωδική ονομασία για μετατροπή σε κράτος- δορυφόρο της Ρωσίας. Τέτοια αφηγήματα έχουν σημειώσει ξανά άνοδο, δεδομένου του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς πλέον μπορούν να δείξουν την Ουκρανία και να υποδείξουν πως το ίδιο μπορεί να συμβεί στη Γεωργία αν συνεχίσει να προχωρά στην ευρω-ατλαντική της πορεία. Συμπτωματικά, η Ουκρανία προσπάθησε να παραμείνει ουδέτερη στο παρελθόν, μα αυτό δεν απέτρεψε τη ρωσική επιθετικότητα στην Κριμαία και το Ντονμπάς το 2014.

Νομίζω πως η πλειονότητα του γεωργιανού πληθυσμού βλέπει απειλές που συνδέονται με την αποστασιοποίηση της Γεωργίας από τη Δύση. Αυτό αντικατοπτρίζεται ξεκάθαρα στη συντριπτική λαϊκή υποστήριξη προς την ενσωμάτωση της Γεωργίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Πολύ πρόσφατα οι διαδηλώσεις κατά του νόμου για τους ξένους πράκτορες- που πολύ σύγκριναν με τον παρόμοιο νόμο που παρουσιάστηκε στη Ρωσία το 2012- έδειξαν ότι ο γεωργιανός πληθυσμός έκανε την επιλογή του και βλέπει το μέλλον του ως μέλος της ΕΕ. Δεδομένων των πρόσφατων εξελίξεων, πολλοί έχουν ενοχληθεί από τη μετριοπαθή ρητορική της κυβέρνησης σε σχέση με τη ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία, απαιτώντας από τη γεωργιανή κυβέρνηση να εκφράσει τη θέση των πολιτών της πιο ξεκάθαρα. Οι Γεωργιανοί σίγουρα νιώθουν από πολλές απόψεις ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα καθορίσει τη μελλοντική τροχιά και της Γεωργίας.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords