Το κοίτασμα αερίου που μοιράζονται το Κατάρ και το Ιράν και η διπλωματική κόντρα στη Μέση Ανατολή

12:37 6/6/2017 - Πηγή: Huffington Post Greece

Κοίτασμα αερίου που μοιράζεται το Κατάρ και το Ιράν βρίσκεται (τουλάχιστον, εν μέρει) στην καρδιά της διπλωματικής αντιπαράθεσης που έχει ξεσπάσει στη Μέση Ανατολή, με σειρά αραβικών χωρών- μεταξύ των οποίων η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν- να διακόπτουν τις διπλωματικές σχέσεις με το Κατάρ, το οποίο κατηγορούν ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία.

Όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα της ισραηλινής Haaretz,

η «πέτρα του σκανδάλου» επί της προκειμένης- πέρα από το ζήτημα της στήριξης προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα- είναι η πιο «συμβιβαστική» γραμμή που φαίνεται να ακολουθεί το Κατάρ απέναντι στο Ιράν- η οποία με τη σειρά της οφείλεται σε έναν αρκετά μεγάλο βαθμό στα κοιτάσματα αερίου που μοιράζονται οι δύο χώρες.

Το Κατάρ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου (LΝG) στον κόσμο, με την Ιαπωνία να είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας – και ως εκ τούτου, η ιαπωνική JERA Co, ο μεγαλύτερος αγοραστής υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο, ανακοίνωσε τη Δευτέρα πως ενημερώθηκε από την Qatargas ότι δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις στην προμήθεια LNG από τη διπλωματική αναταραχή στην περιοχή.

North Field

Τον Απρίλιο του 2017, το Κατάρ προχώρησε στην άρση της απαγόρευσης εκμετάλλευσης του μεγαλύτερου κοιτάσματος αερίου στον κόσμο, που είχε επιβάλει στον εαυτό του, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει μια διαφαινόμενη αύξηση του ανταγωνισμού, καθώς η αγορά του LNG βρισκόταν εν μέσω μιας περιόδου μεγάλων αλλαγών, βιώνοντας μια «πλημμύρα» νέας προσφοράς, κυρίως από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία- ενώ επίσης η Ρωσία, δια στόματος Πούτιν, δήλωνε πως φιλοδοξεί να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη παραγωγό LNG του κόσμου. Το Κατάρ επέβαλε ένα μορατόριουμ το 2005 στην ανάπτυξη του Βορείου Πεδίου (North Field), που μοιράζεται με το Ιράν, για να έχει η Ντόχα τον απαιτούμενο χρόνο να μελετήσει τις επιπτώσεις από την εντατική εκμετάλλευσή του. Σύμφωνα με δεδομένα του Thomson Reuters, η «έξαρση» της παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου είχε αποτέλεσμα την εγκατάσταση υποδομών για LNG άνω των 300 εκατ. τόνων ετησίως, τη στιγμή που το 2016 διακινήθηκαν «μόλις» 268 εκατ. τόνοι. Γενικότερα, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Reuters, η απόφαση του Κατάρ να προβεί στην άρση του μορατόριουμ θεωρείται ότι θα του επέτρεπε να παραμείνει ανταγωνιστικό και μετά το 2020- έτος κατά το οποίο τα πράγματα στην παγκόσμια αγορά LNG αναμένεται να «σφίξουν». Σύμβουλος θεμάτων ενέργειας της κυβέρνησης του Κατάρ είχε πει πως το εκλαμβάνει αυτό ως μια προληπτική κίνηση για να δουν οι ανταγωνιστές που σχεδιάζουν επενδύσεις στο LNG ότι το Κατάρ παραμένει επιθετικός παίκτης στον χώρο.

Οι κινήσεις του Ιράν

Από πλευράς του, το Ιράν, το οποίο βιώνει έλλειψη φυσικού αερίου στο εσωτερικό του, έχει προβεί σε μια δραματική αύξηση της παραγωγής από το κοίτασμα South Pars (το όνομα που χρησιμοποιεί το Ιράν για το συγκεκριμένο κοίτασμα- το προαναφερθέν «North Field» των Καταριανών) και υπέγραψε προκαταρκτική συμφωνία με τη γαλλική Total τον Νοέμβριο του 2016 για την ανάπτυξη του South Pars II. Επίσης, ο υπουργός Πετρελαίου του Ιράν δεσμεύτηκε τον Μάρτιο να αυξήσει την παραγωγή στο τμήμα του κοιτάσματος που ανήκει στη χώρα. «Η παραγωγή αερίου του Ιράν στο South Pars μπορεί να υπερβεί αυτή του Κατάρ πριν το τέλος του νέου ιρανικού έτους (20 Μαρτίου 2018)» δήλωσε ο Μπιζάν Ναμντάρ Ζανγκενέχ, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Tasnim. Σημειώνεται πως η Total ήταν η πρώτη δυτική εταιρεία του χώρου της ενέργειας που υπέγραψε μεγάλη συμφωνία με την Τεχεράνη μετά την άρση των κυρώσεων.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Qatar Petroleum, Σαάντ αλ Κααμπί, είπε ότι η απόφαση άρσης του μορατόριουμ δεν προκλήθηκε από τα σχέδια του Ιράν για την εκμετάλλευση του δικού του τμήματος του κοιτάσματος. «Αυτό που κάνουμε εδώ είναι κάτι τελείως νέο, και στο μέλλον φυσικά...θα μοιραστούμε πληροφορίες για αυτό μαζί τους (με το Ιράν)» είπε σχετικά.

Οι ρίζες της κόντρας

Αξίζει να σημειωθεί πως, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Bloomberg, η αντιπαράθεση μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Κατάρ για το φυσικό αέριο «εκκολάπτεται» από το 1995: Ήταν το έτος που ο νυν εμίρης, σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι ανέτρεψε τον, φίλα προσκείμενο προς τη Σαουδική Αραβία, πατέρα του, και το έτος της αποστολής του πρώτου φορτίου LNG από το μεγαλύτερο κοίτασμα του κόσμου. Υπογραμμίζεται επίσης πως η παραγωγή αερίου του Κατάρ είναι ελεύθερη από παρεμβάσεις του OPEC (στον οποίο κυριαρχεί η Σαουδική Αραβία): Ο νέος εμίρης (που κατάφερε να κρατηθεί στην εξουσία παρά το αντιπραξικόπημα του 1996) δεν έφτιαξε αγωγούς που θα ενσωμάτωναν το Κατάρ στις αγορές των γειτονικών χωρών του Κόλπου- οι οποίες κάποτε θεωρούσαν το φυσικό αέριο πρακτικά άνευ αξίας.

Το Κατάρ έκτοτε έχει σφυρηλατήσει τους δικούς του δεσμούς με άλλες δυνάμεις, περιλαμβανομένων του Ιράν, των ΗΠΑ και της Ρωσίας, τη στιγμή που στο παρελθόν ήταν πρακτικά δορυφόρος της Σαουδικής Αραβίας. Ο πλούτος από το φυσικό αέριο του επέτρεψε να το αλλάξει αυτό και να αποκτήσει αυτονομία. Όπως αναφέρει ο Τζιμ Κρέιν, ερευνητής του Ινστιτούτου Baker στο Πανεπιστήμιο Rice του Τέξας, οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής αναζητούν ευκαιρία να «κόψουν τα φτερά του»- η οποία προέκυψε με την επίσκεψη Τραμπ, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος ζήτησε από «όλες τις χώρες με συνείδηση» να απομονώσουν το Ιράν. Το Κατάρ φάνηκε να διαφωνεί δημόσια, σε μια ανακοίνωση που η κυβέρνηση της χώρας αργότερα απέδωσε σε hacking, προκαλώντας τα «αντίποινα» της Σαουδικής Αραβίας και των άλλων χωρών.

Όπως τονίζεται στο δημοσίευμα του Bloomberg, το φυσικό αέριο δεν είναι το άμεσο αίτιο της παρούσας αντιπαράθεσης, αλλά «μπορεί να αναρωτηθεί κανείς γιατί το Κατάρ ήταν απρόθυμο να προμηθεύσει τις γειτονικές χώρες, προκαλώντας τους έλλειψη αερίου» αναφέρει ο Στίβεν Ράιτ, του Πανεπιστημίου του Κατάρ, συμπληρώνοντας πως «πιθανότατα ανέμεναν πως το Κατάρ θα τους πωλούσε αέριο σε έκπτωση» (σημειώνεται ότι η ζήτηση για LNG στις χώρες του Περσικού Κόλπου για την παραγωγή ηλεκτρισμού έχει αυξηθεί τελευταία, με αποτέλεσμα να αναγκαστούν να προβούν σε εξαγωγές μεγαλύτερου κόστους και δαπανηρές έρευνες σχετικά με δύσκολα προς εκμετάλλευση κοιτάσματα στο έδαφός τους- τη στιγμή που το Κατάρ έχει το χαμηλότερο κόστος εξόρυξης στον κόσμο).

Διαβάστε επίσης:
Τι σημαίνει η διπλωματική κρίση με το Κατάρ. Ο Τραμπ, η συμμαχία κατά της Τεχεράνης και οι επιπτώσεις
Την εκπροσώπηση της Αιγύπτου στο Κατάρ αναλαμβάνει η Ελλάδα
Έκκληση της Ντόχα για διάλογο και προσφυγή στην μεσολάβηση του Κουβέιτ
Οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να αποκλιμακώσουν διπλωματικά την ένταση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.