Τρεις εκλογικές αναμετρήσεις που θα μας απασχολήσουν το 2020

13:34 27/1/2020 - Πηγή: Huffington Post Greece

Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας απαιτεί την ύπαρξη μιας δυναμικής και δραστήριας ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Αυτό συμβαίνει διότι στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει αστάθεια αλλά και πολλές εξελίξεις. Οι ένοπλες συρράξεις, οι περιφερειακοί και διεθνείς ανταγωνισμοί στην περιοχή, η δράση των μεγάλων δυνάμεων, οι ανθρωπιστικές κρίσεις και οι πολιτικές, καθώς και οι ενεργειακές, εξελίξεις απαιτούν την εγρήγορση της Ελλάδας.

Την Άνοιξη του 2020, θα διεξαχθούν εκλογικές αναμετρήσεις σε τρεις χώρες της ευρύτερης περιοχής. Αναμετρήσεις σημαντικές, κατά την γνώμη μου, και ως εκ τούτου αξίζει να τις παρακολουθήσουμε με προσοχή. Το αποτέλεσμά τους θα κρίνει ορισμένα ζητήματα που αφορούν την ελληνική εξωτερική πολιτική, καθώς και την εγχώρια κοινή γνώμη.

Ισραηλινές βουλευτικές εκλογές

Στις 2 Μαρτίου, μετά από δύο εκλογικές αναμετρήσεις εντός του 2019, θα πραγματοποιηθούν βουλευτικές εκλογές στο Ισραήλ. Η πρωτοφανής πολιτική κρίση που βιώνει η χώρα επηρεάζει και τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου για τον εξής λόγο: είναι γεγονός, ότι η συνεργασία και η προοπτική εξέλιξής της σε στρατηγική σχέση του Τελ Αβίβ με την Αθήνα και την Λευκωσία έχει την σύμφωνη γνώμη όλων των πολιτικών δυνάμεων στο Ισραήλ. Ωστόσο, η πιθανή ακυβερνησία της χώρας, καθώς και οι έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις μεταξύ του τέως Πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου με τον Μπένι Γκαντς ενδέχεται να απομακρύνει την προσοχή του Ισραήλ από ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, αλλά και από τις συνεργασίες στην περιοχή.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί και η αδράνεια αναφορικά με την κατασκευή του ελληνοϊσραηλινού δορυφόρου στην Κρήτη. Η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών σε τομείς όπως η ενέργεια, η οικονομία και η διπλωματία είναι σημαντική. Η αμυντική συνεργασία ωστόσο είναι αυτή που θα σφυρηλατήσει την επιδιωκόμενη στρατηγική σχέση μεταξύ των δύο μερών. Όσο συνεχίσει να υπάρχει εσωτερική πολιτική κρίση τόσο θα καθυστερεί η ουσιαστική αναβάθμιση των σχέσεων των δύο κρατών.

Επομένως, οι επερχόμενες εκλογές είναι σημαντικές και η Ελλάδα είναι μια από τις δυνάμεις που επιθυμούν τον τερματισμό την πολιτικής κρίσης και την ύπαρξη σταθερότητας στο Ισραήλ τόσο για την εμβάθυνση των σχέσεων με αυτό όσο και για την γενικότερη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Εκλογές στην Βόρεια Μακεδονία

Εξαιρετικά σημαντικές για την σταθερότητα στα Βαλκάνια, αλλά και για τις διμερείς σχέσεις μας με την Βόρεια Μακεδονία, είναι οι βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν στην γειτονική χώρα στις 12 Απριλίου. Ο απερχόμενος Πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ προκήρυξε πρόωρες εκλογές με αφορμή την άσκηση βέτο της Γαλλίας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας.

Στις δημοσκοπήσεις, το μεν εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE, το οποίο είναι κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, φαίνεται να λαμβάνει την πρώτη θέση. Το δε SDSM του απερχόμενου Πρωθυπουργού συνεχίζει να υποστηρίζει την Συμφωνία των Πρεσπών και χρησιμοποιεί την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, καθώς και την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας για να πείσει τους ψηφοφόρους. Οι εκλογές αυτές είναι κρίσιμες για την βιωσιμότητα της Συμφωνίας η οποία έλυσε το ονοματολογικό. Εάν εντέλει επικρατήσει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τίθεται σε κίνδυνο η εφαρμογή της Συμφωνίας και επομένως οι διμερείς σχέσεις Σκοπίων – Αθηνών. Βέβαια, σε περίπτωση που μια ενδεχόμενη νίκη του VMRO οδηγήσει σε παραβίαση της Συμφωνίας, τότε θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες για την Βόρεια Μακεδονία: θα σταματήσει η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, θα υπάρξουν αντίμετρα από την ελληνική πλευρά, το κράτος θα απομονωθεί διπλωματικά και θα αντιμετωπίσει ενδεχομένως την αντίδραση του αλβανικού πληθυσμού ο οποίος είναι θερμός υποστηρικτής της ευρω-ατλαντικής πορείας της χώρας. Εντούτοις, εάν το VMRO καταλάβει την πρώτη θέση, αυτό δεν σημαίνει ότι θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση και ίσως δούμε μια κυβέρνηση συνασπισμού που θα απαρτίζεται από το κόμμα του Ζάεφ και τα αλβανικά κόμματα, όπως συνέβη και μετά τις εκλογές του 2016.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα επιδιώκει την σταθερότητα για τα Δυτικά Βαλκάνια. Για την Βόρεια Μακεδονία πρέπει ακόμα ειδικότερα να επιδιώξει πολιτική σταθερότητα, την ευρωπαϊκή της πορεία, την οριστική αντιμετώπιση του «εθνικισμού» και φυσικά την αναβάθμιση των διμερών σχέσεων των δύο κρατών. Βασική προϋπόθεση γι’ αυτό αποτελεί η τήρηση της Συμφωνίας των Πρεσπών. Η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει μια αναθεωρητική Τουρκία, άρα πρέπει να επενδύσει διπλωματικά – και όχι μόνο – προς ανατολάς. Δεν έχει τα περιθώρια να σπαταλήσει περαιτέρω διπλωματικό και πολιτικό κεφάλαιο σε μια ενδεχόμενη επανεμφάνιση μιας ακραίας εθνικιστικής κυβέρνησης στα Σκόπια. Για τον λόγο αυτό, οι εκλογές της 12ης Απριλίου είναι σημαντικές για την σχέση μεταξύ των δύο χωρών, καθώς και για την σταθερότητα στα Βαλκάνια.

Προεδρικές εκλογές στα κατεχόμενα

Το ψευδοκράτος, η αυτοαποκαλούμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου» είναι μια ημιπροεδρική δημοκρατία. Ο Πρόεδρος λοιπόν έχει ουσιαστικές εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εκλογές στα Κατεχόμενα είναι σημαντικές για το Κυπριακό Ζήτημα. Ο απερχόμενος σχετικά προοδευτικός Πρόεδρος Μουσταφά Ακιντζί έχει κακές σχέσεις με τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν και υποστηρίζει, όπως και η ελληνοκυπριακή πλευρά, την εφαρμογή μιας «Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας» για την περίπτωση της Κύπρου. Το άλλο βασικό χαρακτηριστικό του Ακιντζί είναι ότι είναι Τουρκοκύπριος και δεν προέρχεται από την πληθυσμιακή ομάδα των εκ Μικράς Ασίας Τούρκων εποίκων. Σε περίπτωση εκλογής κάποιου άλλου, πιο σκληροπυρηνικού υποψηφίου, οι συνομιλίες για το Κυπριακό κατά πάσα πιθανότητα δεν θα παρουσιάσουν καμία πρόοδο.

Η επανεκλογή ή μη του απερχόμενου Προέδρου έχει σημασία και για τον εξής λόγο: το εκλογικό αποτέλεσμα και κυρίως τα ακριβή ποσοστά θα καταδείξουν το κατά πόσον οι Τούρκοι έποικοι του νησιού έχουν αφομοιωθεί κοινωνικά στην μειοψηφούσα πλέον Τουρκοκυπριακή Κοινότητα. Αν δεν έχουν αφομοιωθεί, τότε ίσως ακολουθήσουν τις οδηγίες Ερντογάν για την παροχή ψήφου σε κάποιον υποψήφιο που θα βρίσκεται πιο κοντά στον Τούρκο Πρόεδρο. Η εκλογική αναμέτρηση θα δείξει επομένως την πορεία που θα έχουν οι συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού καθώς και το πως έχουν διαμορφωθεί οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στο ψευδοκράτος. Η Κυπριακή Δημοκρατία και η Ελλάδα επιθυμούν την επικράτηση δυνάμεων οι οποίες είναι υπέρ του διαλόγου και της εξεύρεσης πολιτικής λύσης για το Κυπριακό. Πολλοί θεωρούν ότι ο Ακιντζί εκπροσωπεί μια τέτοια πολιτική.

Συνοψίζοντας, οι ανωτέρω επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την ελληνική εξωτερική πολιτική καθώς και για την σταθερότητα σε Βαλκάνια και Ανατολική Μεσόγειο. Τα συμφέροντα της Ελλάδας είναι δεδομένα και η πολιτική κατάσταση στις χώρες αυτές επηρεάζει τα συμφέροντα αυτά. Ελπίζω πως στην Βόρεια Μακεδονία θα επικρατήσουν οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, ενώ στα κατεχόμενα η δημοφιλία του Ακιντζί είναι υψηλή και είναι δύσκολο, αλλά όχι απίθανο, να χάσει τις εκλογές. Αναφορικά με το Ισραήλ, αυτό που επιθυμούμε είναι η πολιτική σταθερότητα και θεωρώ ότι και οι πολίτες του Ισραήλ το επιθυμούν γι’ αυτό και θεωρώ ότι θα ψηφίσουν με γνώμονα την πολιτική σταθερότητα, κάτι που έχει συμβεί και στην χώρα μας (εκλογές Ιουνίου 2012). Αυτά τα θέματα μας βοηθούν να αντιληφθούμε πως οι φαινομενικά αδιάφορες εκλογές σε τρίτες χώρες έχουν σημασία και επηρεάζουν και την Ελλάδα.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ Το μέλλον του ΝΑΤΟ και οι ελληνικές επιλογές H Mέρκελ φέρνει στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ την ένταξη Βόρειας Μακεδονίας και Αλβανίας