Τσακαλώτος: Το αφήγημα που υποστηρίζει η Γερμανία θα οδηγήσει στη διάσπαση της Ευρώπης

20:02 28/12/2016 - Πηγή: Huffington Post Greece

Έμμεση πλην σαφή κριτική στη γραμμή του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ασκεί ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, σε άρθρο του στο OpenDemocracy με τίτλο «A Europe of two narratives» (Μια Ευρώπη των δύο αφηγημάτων).

Όπως εκτιμά ο κ. Τσακαλώτος, εάν το αφήγημα/ άποψη ότι «οι κανόνες είναι κανόνες» δεν αντικατασταθεί, θα οδηγήσει στη διάσπαση της Ευρώπης.

«Όλοι φαίνεται

πως ανησυχούν για την άνοδο της ριζοσπαστικής δεξιάς. Στην Ευρώπη αυτός ο προβληματισμός συνδέεται με την παραδοχή πως η ΕΕ και η Ευρωζώνη αντιμετωπίζουν αυξανόμενες φυγόκεντρες δυνάμεις. Αλλά οποιαδήποτε οργανωμένη αντίδραση αχρηστεύεται από το γεγονός ότι υπάρχουν δύο, σχεδόν διαμετρικά αντίθετα, αφηγήματα σχετικά με αυτό το φαινόμενο».

Όπως γράφει, το κοινωνικό αφήγημα, που βρίσκεται κυρίως στη νότια Ευρώπη και στην αριστερά, υποστηρίζει ότι η Ευρώπη αποτυγχάνει όσον αφορά ένα μεγάλο μέρος των πολιτών της. «Δεν αντιμετωπίζουν μόνο το κύριο βάρος της κρίσης, αλλά δεν πιστεύουν ότι θα συμμετέχουν σε οποιαδήποτε ανάκαμψη. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν κολλήσει σε μια χρονική περίοδο προ κρίσης, όταν μεγάλα προβλήματα θεωρούνταν ο πληθωρισμός και η δημοσιονομική ανευθυνότητα...η Ευρωζώνη αντιμετωπίζει πρόβλημα χαμηλής ανάπτυξης, υψηλής ανεργίας και χειροτέρευσης υποδομών και κοινωνικής πρόνοιας. Πρέπει να υπάρχει συνεργασία, αλλά σε μια ατζέντα ανάπτυξης που χρειάζεται μια διαφορετική οικονομική και χρηματοοικονομική αρχιτεκτονική. Χωρίς μια τέτοια ατζέντα, μια που μπορεί να λαμβάνει υπόψη τους προβληματισμούς των πολιτών για τους μισθούς, τις συντάξεις και τις παροχές, το κοινωνικό αφήγημα συμπεραίνει πως οι δεξιοί λαϊκιστές θα συνεχίσουν να κερδίζουν έδαφος, καθώς απευθύνονται στις υλικές ανάγκες της βάσης της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς».

Το άλλο αφήγημα, συνεχίζει ο κ. Τσακαλώτος, είναι το «οι κανόνες είναι κανόνες» (rules-are-rules), και έχει μια πολύ διαφορετική οπτική. Συναντάται κυρίως στον ευρωπαϊκό βορρά και στη δεξιά, αλλά υπάρχουν εξαιρέσεις, πχ «αυτοί στην κεντροαριστερά που βλέπουν ακόμα θετικά τα πλαίσια Μπλερ, Σρέντερ και Σημίτη».

Η θέση εδώ, γράφει ο υπουργός Οικονομικών, είναι πως η ΕΕ βασίζεται σε κανόνες, και ότι αν αυτοί αλλάζουν συχνά, τότε υπονομεύεται η σταθερότητα της ΕΕ και του Ευρώ. «Επιπλέον, οι πολίτες του βορρά έχουν κουραστεί να “διασώζουν” αυτούς στο νότο που είτε δεν μπορούν είτε δεν θέλουν να υπακούν στους κανόνες. Υπάρχουν όρια στην αλληλεγγύη και οποιαδήποτε αποδυνάμωση των κανόνων παρέχει νερό στον μύλο των λαϊκιστών».

Οπότε, συνεχίζει, η επιχειρηματολογία είναι ότι για να αντιμετωπιστεί η οικονομική αστάθεια πρέπει να μειώσουμε τους κινδύνους πριν αρχίσουμε να τους μοιραζόμαστε. «Ο τρόπος να αντιμετωπίσουμε το κοινωνικό πρόβλημα είναι να συνεχίσουμε με τη δημοσιονομική ορθοδοξία, να πραγματοποιήσουμε δομικές αλλαγές και να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητα».

Εν ολίγοις, γράφει ο κ. Τσακαλώτος, η άποψη αυτή υποστηρίζει πως η Ευρώπη (ή κάποια τμήματά της) μπορεί να σωθεί αν όλες οι χώρες γίνουν περισσότερο σαν τη Γερμανία. «Αν δεν το κάνουν, τότε λαϊκιστικές και φυγόκεντρες δυνάμεις θα αναπτυχθούν στον βορρά και θα υπονομεύσουν το ευρωπαϊκό ιδεώδες».

Ο υπουργός Οικονομικών εκτιμά πως «θα ήταν αφελές να πιστεύει κανείς πως οι υφιστάμενες διαφορές θα μπορούσαν να επιλυθούν εντελώς σε επίπεδο λογικών επιχειρημάτων. Επειδή φυσικά η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των υποστηρικτών των δύο αφηγημάτων είναι εντελώς άνιση. Αλλά αυτό είναι σίγουρα το πρόβλημα».

«Αν η Ευρώπη δεν έχει έναν δημόσιο χώρο για τέτοιες συζητήσεις, και αν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν μια τάση να αποφεύγουν τη λογική συζήτηση/ διαφωνία, τότε τι εμπιστοσύνη μπορούν να έχουν οι απλοί πολίτες στο αποτέλεσμα; Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν ο φόβος και η αβεβαιότητα, τα θεμέλια του δεξιού λαϊκισμού; Και εδώ είναι που τα δύο αφηγήματα δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως ίσα. Επειδή το κοινωνικό αφήγημα έχει μεγάλη υποστήριξη από διανοούμενους, και όχι μόνο από οικονομολόγους, για την κριτική του πάνω στην νομισματική ένωση που έχει εξελιχθεί στην Ευρώπη, και για τις ακόλουθες και καταστροφικές επιπτώσεις της λιτότητας, καθώς και τις αυξανόμενες κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες».

«Αλλά το σημαντικότερο, ασχολείται με τους φόβους αυτών που στρέφονται στη ριζοσπαστική δεξιά, προτείνοντας μια αλλαγή στην ατζέντα και προτείνοντας μεταρρύθμιση των υπαρχουσών δραστηριοτήτων. Κατανοεί τον ρόλο της ξενοφοβίας στις πολιτικές της ριζοσπαστικής δεξιάς, αλλά αντιλαμβάνεται πως τέτοια προβλήματα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς να αντιμετωπίζεται ο φόβος και η αβεβαιότητα που θρέφουν την πολιτισμική ατζέντα της Δεξιάς».

«Το “rules-are-rules”, από την άλλη, υπόσχεται μια από τα ίδια. Η βάση της πεποίθησης πως αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαφορετικά αποτελέσματα στο μέλλον από ό,τι στο παρελθόν δεν είναι καθόλου ξεκάθαρη. Το επερχόμενο έτος θα δείξει εάν το ένα ή το άλλο από τα δύο αφηγήματα θα επικρατήσει, και αν μπορεί να υπάρξει πραγματική προσπάθεια να πάμε πέρα από έναν διάλογο κουφών και να συγκλίνουμε σε ένα νέο αφήγημα. Η επιτυχία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος μπορεί να βασιστεί μόνο σε δύο από τις τρεις πιθανότητες της προηγούμενης πρότασης. Εν ολίγοις, η ατζέντα “οι κανόνες είναι κανόνες” αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει στη διάσπαση της Ευρώπης».

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.