Υποσημειώσεις: Ο Διαφωτισμός θα νικήσει

11:57 16/11/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Το «Η θρησκεία, η τρομοκρατία και το μέλλον της λογικής» είναι ο υπότιτλος του βιβλίου του Sam Harris «Το Τέλος Της Πίστης». Έχει εκδοθεί το 2004 κι ο συγγραφέας δεν είναι αστρολόγος, μέντιουμ, καφετζού ή χαρτορίχτρα αλλά απόφοιτος της φιλοσοφικής σχολής του Στάνφορντ, με σπουδές πάνω στις Θρησκευτικές Παραδόσεις και με διδακτορική διατριβή στη Νευροεπιστήμη, με θέμα τη βάση της πίστης, της μη πίστης και της τάσης προς τον αγνωστικισμό στο νευρικό σύστημα του ανθρώπου.

Όλα όσα συνέβησαν στον κόσμο, απ' την 9/11 μέχρι το Σαρλί Εμπντό και το Μπατακλάν, περιγράφονται με ακρίβεια και βεβαιότητα,

όχι ως προφητεία κάποιου γέρου μοναχού ή κάποια λιακοπουλική, συνομωσιολογική αποκάλυψη αλλά ως ένα λογικό συμπέρασμα της καλπάζουσας ενδυνάμωσης του θρησκευτικού παραλογισμού.

Ο πόλεμος μεταξύ της Λογικής εναντίον της θρησκευτικής Πίστης, είναι το κλειδί ώστε ο πολιτισμός να μην υποχωρήσει στην ακροδεξιά ρητορεία του ολοκληρωτισμού κι η Ευρώπη να μην πισωγυρίσει, αντιμετωπίζοντας φοβικά τις προσφυγικές ροές και να μην επιτεθεί με ρατσισμό σε μειονότητες.

Ο παραλογισμός της θρησκευτικής Πίστης, καταδυναστεύει την ανθρωπότητα από καταβολής της. Ανθρωποθυσίες, σφαγές, θρησκευτικοί πόλεμοι δεν έλειψαν ποτέ. Το ολοκαύτωμα κι ο αντισημιτισμός, έχουν θρησκευτικά γενεσιουργά αίτια. Έχουν γράψει πολλοί συγγραφείς και διανοούμενοι για το μίσος και το ρατσισμό που δημιουργούν οι φανταστικές* κι αναπόδεικτες αυτές θεωρίες, όμως εδώ ο Harris σημειώνει και τη διαφορετική ισχύ που έχει πια στα χέριά του, ο κάθε παράφρων, φανατικός στρατιώτης του Θεού. Κάποτε είχαν τόξα και βέλη, σπαθιά και μαχαίρια, τώρα όμως έχουν σφαίρες και πυραύλους. Τώρα μπορούν να έχουν και όπλα μαζικής καταστροφής κι όταν ο σκοπός είναι να σκοτώσεις πεθαίνοντας, τότε ποια είναι η εναλλακτική ώστε ν αποσοβήσεις την επερχόμενη καταστροφή; Υπό αυτούς τους όρους, η τρομοκρατία δεν νικιέται. Απλώς μπορείς προσπαθείς κάθε τόσο, να μην την αφήσεις να νικήσει. Αλλ' αυτό δεν είναι η ήττα της, παρά μόνο μια συνεχής αναβολή της φρίκης.

Είναι προφανές ότι η βαρβαρότητα του Ισλάμ δε διαφέρει σε τίποτα με τη Μεσαιωνική χριστιανοσύνη. Τότε που αρκούσε μια υποψία για την τρελή γριά του χωριού και τη γάτα της, ώστε να τις κάψουν μαζί ως μάγισσες. Τότε που η Ιερά Εξέταση, σε βασάνιζε μέχρι να ομολογήσεις ότι είσαι ο αντίχριστος -πράγμα πολύ λογικό όταν σε βασανίζουν, για να σε πυρπολήσουν μετά. Όμως ήρθε ο Διαφωτισμός στον δυτικό κόσμο και τον «εξανθρώπισε». «Απομάγευσε» τον κόσμο και εισήγαγε στη Δύση, την αμφισβήτηση και την αυτοκριτική των ίδιων των θεσμών και των ιδεών της. Επανέφερε στο επίκεντρο τον άνθρωπο, παραμερίζοντας ιερότητες και δόγματα. Ο μεσαιωνικός χριστιανισμός, ως προς τα ιερά του κείμενα, δεν άλλαξε καθόλου. Οι πιστοί κι οι ιερείς άλλαξαν, κατανοώντας ότι η Πίστη αποτελεί προσωπικό βίωμα και δεν μπορεί να καταδυναστεύει όλους τους υπόλοιπους πολίτες, σ' ένα κοσμικό Κράτος**.

Απ' το Ισλάμ ο Διαφωτισμός δεν πέρασε ποτέ. Στα ιερά κείμενα του Ισλάμ, οι βάρβαρες επιταγές του, δε διαφέρουν σε τίποτα απ αυτές του Ιουδαϊσμού και του Χριστιανισμού. Η διαφορά όμως είναι, η πεποίθηση κι η αποφασιστικότητα των μουσουλμάνων να τις εφαρμόσουν κατά γράμμα. Έτσι στ' όνομα του Θεού, αυτοχρίζονται όργανά του κι όλες οι μικροπρεπείς ηθικές συμβάσεις εξανεμίζονται. Μπορείς να σφάξεις και βρέφη, γιατί εκτελείς «άνωθεν» εντολές. Αυτό ακριβώς που αποκαλεί ο Κίρκεγκααρ «θρησκευτική αναστολή της ηθικής».

Το πρόβλημα λοιπόν ξαναπέφτει στους ώμους του Δυτικού κόσμου και ειδικότερα της Ευρώπης. Ο πόλεμος μεταξύ της Λογικής εναντίον της θρησκευτικής Πίστης, είναι το κλειδί ώστε ο πολιτισμός να μην υποχωρήσει στην ακροδεξιά ρητορεία του ολοκληρωτισμού κι η Ευρώπη να μην πισωγυρίσει, αντιμετωπίζοντας φοβικά τις προσφυγικές ροές και να μην επιτεθεί με ρατσισμό σε μειονότητες. Ο δυτικός πολιτισμός έχει διαπράξει φρικαλεότητες και ολοκαυτώματα που δεν απαλείφονται, είναι όμως και ο μόνος που αναστοχάζεται, αυτοαμφισβητείται, καταγγέλλει τον ολοκληρωτισμό και κάνει την αυτοκριτική του. Στ' όνομα της λογικής συζήτησης των ανθρώπων, επαναπροσδιορίζει αενάως τους θεσμούς και τις ιδέες, παραμερίζοντας θέσφατα, βεβαιότητες και ιερά δόγματα.

Ο Διαφωτισμός θα νικήσει.

*Η ιδέα του Θεού, είναι το τολμηρότερο δημιούργημα της φανταστικής λογοτεχνίας, Jorge Luis Borges.

**Πολιτισμός είναι η καταπίεση των ενστίκτων μας, Sigmund Freud

Ο Σίλας Σεραφείμ παρουσιάζει την παράσταση «20 χρόνια stand-up comedy», κάθε Σάββατο βράδυ στο Tin Pan Alley από 7 Νοεμβρίου.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.