Εμφανίστηκε λύγκας και… κάνει βόλτες στην Ελασσόνα

09:15 3/9/2020 - Πηγή: altsantiri

Τελικά όλα δείχνουν ότι δεν είναι μόνο η Ελασσόνα η περιοχή στην οποία κτηνοτρόφοι είδαν το λύγκα το σπάνιο για την ελληνική πανίδα ζώο, αφού πολίτες επικοινώνησαν με το δημαρχείο της Ελασσόνας υποστηρίζοντας ότι είδαν το όμορφο αιλουροειδές και σε άλλες περιοχές του δήμου.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτές τις μαρτυρίες λύγκας εμφανίστηκε στην περιοχή της Δ.Ε. Αντιχασίων, και πιο συγκεκριμένα μεταξύ Λουτρού και Ακρης, στη Βερδικούσια, αλλά και στην Ποταμιά στην περιοχή του Δομένικου.

Πάντως με αφορμή αυτές τις μαρτυρίες και με δεδομένο ότι ο λύγκας σπάνια

συναντάται στη χώρα μας με εξαίρεση την περιοχή της Φλώρινας, αλλά και παλαιότερα των ορεινών της Θεσσαλίας, επιστήμονες είναι επιφυλακτικοί για το κατά πόσο πράγματι το ζώο που εμφανίστηκε στις παραπάνω περιοχές είναι λύγκας.

Ο λύγκας στην Ελλάδα

Ο λύγκας ήταν ήδη αρκετά σπάνιος στην Ελλάδα του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου. Η εξάπλωσή του τότε έφτανε από τον Όλυμπο έως τη νότια Πελοπόννησο. Όπως μάλιστα αναφέρει ο φυσιοδίφης Heidreich (1878), το 1862 σκοτώθηκε στην Πάρνηθα ένας λύγκας και βρίσκεται ακόμη σήμερα βαλσαμωμένος στην συλλογή του Ζωολογικού Μουσείου του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Ο λύγκας ήταν όμως πιο κοινός εκτός των συνόρων της τότε Ελλάδας. Ο Καλοστύπης (1896), αναφέρει ότι λύγκες, ζούσαν στα βουνά της Πίνδου και στα όρη της Μακεδονίας και Θράκης: Βίτσι, Βαρνούντας, Βόρας και Ροδόπη. Όμως δεν έχουν περάσει περισσότερα από 45-50 χρόνια από τότε που οι χωρικοί συναντούσαν λύγκες στα υδροχαρή δάση γύρω από την Λ. Βιστονίδα και στο Δέλτα του Νέστου, στο Δάσος Κοτζά Ορμάν, πριν γίνει η ολοκληρωτική εκχέρσωση των δασών αυτών κατά την δεκαετία του 1950.

Τα τελευταία 40 χρόνια η εξάπλωση του λύγκα στην Ελλάδα έχει υποστεί μία συντριπτική συρρίκνωση. Στην Βόρεια Πίνδο μόνο οι γεροντότεροι θυμούνται αμυδρά τον “ρήσιο”, ενώ οι τελευταίες επιβεβαιωμένες μαρτυρίες για παρουσία του λύγκα ή “σαρί γκουτζούκ”, όπως τον ονόμαζαν εκεί είναι από τα βουνά του Έβρου, πριν από 35 περίπου χρόνια. Τότε σταματούν και οι αναφορές για λύγκες στα βουνά της Ροδόπης, καθώς οι νομάδες κτηνοτρόφοι εγκατέλειψαν την ορεινή περιοχή κι εγκαταστάθηκαν στα πεδινά.

Σήμερα υπάρχουν σποραδικές αξιόπιστες αναφορές για παρουσία λύγκα σε περιοχές της Βόρειας Πίνδου και του Βόρα (Καϊμακτσαλάν), ωστόσο η μόνιμη παρουσία του πανέμορφου αυτού ζώου στην χώρα μας είναι αβέβαιη. Οι ελάχιστες επιβεβαιωμένες αυτές μαρτυρίες των τελευταίων ετών υποδηλώνουν μία άμεση επικοινωνία με τον πληθυσμό των Βαλκανίων κι έτσι το πιθανότερο είναι ότι τα μεμονωμένα άτομα που έχουν αναφερθεί προέρχονται από τον γειτονικό μόνιμο πληθυσμό της Π.Γ.Δ.Μ., καθώς είναι γνωστό ότι ο λύγκας πραγματοποιεί τεράστιες μετακινήσεις που φτάνουν και τα 300 χλμ., κι έτσι αποικίζει νέες περιοχές.

Στοιχεία για τη μόνιμη παρουσία του λύγκα στην Ελλάδα δεν έχουν ακόμη προκύψει, αν και δεν έχει γίνει επισταμένη έρευνα με ερωτηματολόγια, ή έρευνα στο πεδίο κυρίως για σκοτωμένα από λύγκα ζώα που αποτελούν και ένα από τα πιο αξιόπιστα αποδεικτικά στοιχεία παρουσίας του. Ωστόσο, η έρευνα πεδίου που πραγματοποιήθηκε από τα προγράμματα ΑΡΚΤΟΣ και ΛΥΚΟΣ δεν απέδωσε αξιόπιστα νεώτερα στοιχεία, παρ’ ότι έγινε σε σημαντικές, μέχρι πριν λίγα χρόνια, περιοχές για το είδος.

Παρ’ ότι η δασοκάλυψη στην Ελλάδα παρουσιάζει αύξηση, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή δασών, οι πληθυσμοί θηρεύσιμων ειδών και κυρίως των οπληφόρων, που αποτελούν την βάση της διατροφής του λύγκα, είναι ιδιαίτερα φτωχοί.

Το μέλλον του λύγκα στη Ελλάδα

Αν και δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για ελληνικό πληθυσμό λύγκα, η χώρα μας δέχεται άτομα από το γειτονικό πληθυσμό του αυτόχθονου Βαλκανικού λύγκα.
Πρόσφατα ολοκληρώθηκε και δημοσιεύτηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης, το σχέδιο δράσης για τον Ευρασιατικό λύγκα. Όλοι οι πληθυσμοί του λύγκα στην Ευρώπη εκτείνονται μεταξύ γειτονικών κρατών, επομένως η προστασία του προϋποθέτει διασυνοριακές δράσεις. Ιδιαίτερα για την Ελλάδα οι δράσεις που προτείνονται είναι:

να διευκρινιστεί η κατάσταση του είδους στην χώρα μας και να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα παρακολούθησης,

να αναλυθούν τα αίτια μείωσης ή εξαφάνισης του λύγκα από την Ελλάδα,

να αναπτυχθεί συνεργασία με τις γειτονικές χώρες (Π.Γ.Δ.Μ. και Αλβανία) που μοιράζονται τον ίδιο πληθυσμό για παρακολούθηση και προστασία του.

Τέλος, θα λέγαμε ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο αλλά και άχαρο να φτάσει κανείς στο συμπέρασμα ότι ένα είδος εξαφανίστηκε από την χώρα μας. Στην περίπτωση του λύγκα δεν έχουμε δικαίωμα να πούμε κάτι τέτοιο αν δεν γίνει πρώτα συστηματική έρευνα στα βουνά της Βόρειας Ελλάδας.

Πηγή: paidis.com