Η ιστορία της πρώτης χριστουγεννιάτικης κάρτας

13:06 13/12/2018 - Πηγή: altsantiri

Το έθιμο της αποστολής χριστουγεννιάτικων καρτών πάει πίσω στο 1843, στο Ηνωμένο Βασίλειο, από τον Sir Henry Cole. Ο εμπνευστής του, κυβερνητικός υπάλληλος, ο οποίος βοήθησε στη δημιουργία του νέου «Γραφείου Δημόσιας Εγγραφής» (το μετέπειτα Ταχυδρομείο), αναρωτιόταν πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί περισσότερο αυτή η υπηρεσία από τους απλούς ανθρώπους. Και βρήκε τον τρόπο.

Σκέφτηκε να μοιράζονται οι άνθρωποι ευχές με φίλους και συγγενείς, μέσω μιας κάρτας φτιαγμένης ειδικά για την περίσταση. Έτσι γεννήθηκαν οι πρώτες χριστουγεννιάτικες κάρτες

από τη σκέψη και τη συνέργεια δύο φίλων, του Sir Henry που είχε την ιδέα και του καλλιτέχνη φίλου του John Horsley που την υλοποίησε.

Η πρώτη κάρτα που σχεδιάστηκε, πουλήθηκε για 1 σελίνι (περίπου 5-8 σεντ σήμερα), μία αξία διαφορετική βέβαια την εποχή εκείνη. Η κάρτα αποτελούνταν σχεδιαστικά από τρεις εικόνες: οι δύο εξωτερικές έδειχναν ανθρώπους να φροντίζουν για τους φτωχούς και στην κεντρική ήταν μια οικογένεια σε ένα μεγάλο χριστουγεννιάτικο δείπνο.

Οι αντιδράσεις τότε ήταν ποικίλες με κάποιους να μην τις θέλουν επειδή στην εικόνα υπήρχε ένα παιδί που κρατούσε ένα ποτήρι κρασί. Παρόλα αυτά, οι περίπου 1000 που τυπώθηκαν, πουλήθηκαν και σήμερα θεωρούνται πολύ σπάνιες και μεγάλης αξίας. Για να σας βάλουμε στο κλίμα, ένα από τα αντίτυπά της, αυτό που έστειλε ο Henry Cole στη γιαγιά του το 1843, πουλήθηκε το 2001 προς 22.500 λίρες.

Ένα από τα διαφημιστικά σλόγκαν των πρώτων καρτών ήταν και το «Μόλις κυκλοφόρησε, μια κάρτα χριστουγεννιάτικων χαιρετισμών».

Η πρώτη ταχυδρομική υπηρεσία που οι απλοί άνθρωποι μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ξεκίνησε το 1840, γιατί μέχρι τότε μόνο οι πολύ πλούσιοι άνθρωποι είχαν αυτή τη δυνατότητα. Το νέο Ταχυδρομείο λειτουργούσε πλέον και με τη βοήθεια των πρώτων τρένων που μπορούσαν να μεταφέρουν αφενός πολύ μεγαλύτερα φορτία από τις άμαξες, αφετέρου σε πολύ πιο γρήγορους χρόνους. Μάλιστα, η δημοτικότητά τους ανέβηκε επειδή μπορούσαν να σταλούν σε μη σφραγισμένο φάκελο, μειώνοντας το κόστος αποστολής στο μισό.

Η εξέλιξη των μεθόδων εκτύπωσης, έκαναν τις χριστουγεννιάτικες κάρτες πολύ πιο δημοφιλείς και την παραγωγή τους μαζική ήδη από το 1860. Μάλιστα, το 1870 το κόστος της αποστολής μιας κάρτας (συμπεριλαμβανομένης και αυτής των Χριστουγέννων) έπεσε στη μισή πένα που σήμαινε ότι ακόμα περισσότεροι άνθρωποι ήταν σε θέση να στείλουν ευχές.

Μια τέτοια κάρτα, του καλλιτέχνη William Egley που απεικόνισε μερικά από τα βιβλία του Charles Dickens, εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο, αν και συνήθως τα θέματα των εορταστικών καρτών ήταν από τη σκηνή της Γεννήσεως. Φτάνοντας στις αρχές της δεκαετίας του 1900, το έθιμο είχε εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη, ενώ έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές στη Γερμανία.

Οι χριστουγεννιάτικες κάρτες εμφανίστηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής λίγα χρόνια αργότερα από το Ηνωμένο Βασίλειο, στα τέλη του 1840, αλλά και εκεί αρχικά ήταν πολύ ακριβές για τους περισσότερους ανθρώπους. Το 1875, ο Louis Prang, ένας τυπογράφος γερμανικής καταγωγής με προϋπηρεσία στις πρώτες κάρτες στο Ηνωμένο Βασίλειο, ξεκίνησε μαζική παραγωγή καρτών, ώστε περισσότεροι να έχουν την δυνατότητα να τις αγοράσουν. Οι πρώτες κάρτες του κ. Prang περιείχαν λουλούδια, φυτά και παιδιά.

Φτάνοντας στα 1915, ο John C. Hall και δύο από τους αδελφούς του δημιούργησαν τις κάρτες Hallmark, που εξακολουθούν να είναι και σήμερα ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές καρτών παγκοσμίως.

Η πρώτη γνωστή προσωποποιημένη χριστουγεννιάτικη κάρτα απεστάλη το 1891 από την Annie Oakley, το αστέρι της παράστασης του Buffalo Bill’s Wild West. Τα Χριστούγεννα του 1891, που βρισκόταν στη Γλασκώβη της Σκωτίας, έστειλε κάρτες πίσω στους φίλους και στην οικογένειά της στις Η.Π.Α. με δική της φωτογραφία. Συγκεκριμένα, η Annie σχεδίασε μόνη της τις κάρτες και της έδωσε για εκτύπωση σε έναν τοπικό τυπογράφο.

Στις επόμενες δεκαετίες, οι κάρτες αποτέλεσαν ένα σταθερό κομμάτι της επικοινωνίας των ανθρώπων. Στη δεκαετία του 1910 και του 1920, έγιναν δημοφιλής και οι χειροποίητες κάρτες. Επειδή συχνά είχαν ασυνήθιστα σχήματα και λεπτομέρειες από ευαίσθητα υλικά για να σταλούν μέσω ταχυδρομείου, τελικά ανταλλάσσονταν χέρι με χέρι.

Στις ημέρες μας, η ποικιλία στις χριστουγεννιάτικες κάρτες είναι τεράστια αν και δυστυχώς η ηλεκτρονική χριστουγεννιάτικη κάρτα/gif/εικόνα έχει την πρωτοκαθεδρία. Πλέον, οι περισσότεροι που θα αγοράσουν, προτιμούν να τις εφοδιάζονται από φιλανθρωπικές οργανώσεις (στο πνεύμα των ημερών) για να συνοδεύουν δώρα παρά για να τις στείλουν μέσω ταχυδρομείου. Το σίγουρο είναι ότι όσοι τις προλάβαμε να στολίζουν τα έπιπλα του σπιτιού μας, μας λείπουν…

Το Infographic της χριστουγεννιάτικης κάρτας