Η ομηρία του λιβανέζου πρωθυπουργού Χαρίρι «θερμαίνει» επικίνδυνα τη «γειτονιά» μας

09:53 15/11/2017 - Πηγή: altsantiri

Έρευνα: Αντώνης Ρηγόπουλος

Ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή θέματα της περιόδου που διανύουμε, η ξαφνική παραίτηση του πρωθυπουργού του Λιβάνου Σαάντ Χαρίρι και η φερόμενη ομηρία του στη Σαουδική Αραβία, φαίνεται να έχει περάσει «στα ψιλά» από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα.

Συμβαίνει άλλωστε συχνά στη χώρα μας, τα μέσα ενημέρωσης να ομφαλοσκοπούν πιστεύοντας ότι η Ελλάδα αποτελεί το κέντρο του κόσμου, υποτιμώντας μεγάλα

θέματα της διεθνούς επικαιρότητας μέχρι αυτά να καταλήξουν είτε σε συγκρούσεις, είτε σε σοβαρά διπλωματικά επεισόδια που εμπλέκουν τη χώρα μας.

Η πρωτοφανής παρέμβαση της Σαουδικής Αραβίας στα εσωτερικά του – πολύ κοντινού μας – Λιβάνου, έχει άμεση σχέση με τον αυξανόμενο ανταγωνισμό μεταξύ των δύο μεγαθηρίων της Μέσης Ανατολής: της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν.

Πλέον, ύστερα και από την φερόμενη απαγωγή του ηγέτη του Λιβάνου από τη Σαουδική Αραβία, το μεγάλο ερώτημα που βρίσκεται στα χείλη των αναλυτών είναι η προοπτική ενός ακόμα πιο γενικευμένου πολέμου στη Μέση Ανατολή.

Το χρονικό της ομηρίας του Χαρίρι

Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από τις αρχές της Σαουδικής Αραβίας το βράδυ της Πέμπτης, 2 Νοεμβρίου όπου του ζητήθηκε να ταξιδέψει την επομένη για να συναντήσει τον βασιλιά Σαλμάν. Ο ίδιος έχοντας πλήρη άγνοια για όσα είχαν σχεδιαστεί, σύμφωνα με πληροφορίες, είπε στους συνεργάτες του ότι θα συνέχιζαν τις συνομιλίες τους την Δευτέρα. Άλλωστε λίγες εβδομάδες νωρίτερα ο ίδιος είχε συναντηθεί με την ηγεσία των μυστικών υπηρεσιών της Σ. Αραβίας και είχε επιστρέψει στον Λίβανο δηλώνοντας «ικανοποιημένος» και «ήρεμος».

Όταν ο κ. Χαρίρι στις 3 Νοεμβρίου, προσγειωνόταν στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, το Ριάντ, με σκοπό να συναντήσει τον βασιλιά, δεν τον περίμενε κανένας ανώτατος αξιωματούχος. Όπως όλα δείχνουν, ο κ. Χαρίρι συνελήφθη αμέσως μόλις αποβιβάστηκε από το αεροπλάνο στο αεροδρόμιο της χώρας, της οποίας κατέχει και την υπηκοότητα, κατασχέθηκε το κινητό του τηλέφωνο οδηγήθηκε σε σπίτι ιδιοκτησίας του όπου τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό. Σύμφωνα με άλλες πηγές αρχικά κρατήθηκε για δύο ημέρες στο ξενοδοχείο Ritz.

Τέσσερις ώρες μετά την άφιξή του, οι Σαουδαραβικές αρχές φέρονται να έδωσαν στον κ. Χαρίρι την ανακοίνωση της παραίτησής του από τη θέση του πρωθυπουργού του Λιβάνου. Την επόμενη ημέρα, ένας εμφανώς ανήσυχος Σαάντ Χαρίρι εμφανίστηκε σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμα να διαβάζει την ανακοίνωση, στην οποία καταγγέλλει ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονίας του από την Χεζμπολάχ και το Ιράν. «Έχω αντιληφθεί το κρυφό σχέδιο κατά της ζωής μου», δήλωσε, σημειώνοντας παράλληλα ότι το Ιράν «χάνει από την ανάμειξή του στις υποθέσεις του αραβικού κόσμου» και ότι ο Λίβανος «θα υψώσει το ανάστημά του, όπως έκανε και στο παρελθόν και θα κόψει τα χέρια που δόλια απλώνονται πάνω του».

Μετά την παραίτησή του, συναντήθηκε με τον βασιλιά Σαλμάν και τον πρίγκιπα Μοχάμεντ Μπιν Ζάγιεντ. Έκτοτε ο Χαρίρι κρατείται σε κατ’ οίκον περιορισμό στο σπίτι του στο Ριάντ όπου φέρεται να δέχεται επισκέψεις δυτικών αντιπροσωπειών, το περιεχόμενο των οποίων δεν έχει γίνει γνωστό.

Ο πρόεδρος του Λιβάνου πάντως, δεν αποδέχτηκε την παραίτηση του Χαρίρι και τον κάλεσε να επιστρέψει άμεσα στον Λίβανο, αρνούμενος παράλληλα τις κατηγορίες για σχέδιο δολοφονίας του, οι οποίες σε κάθε περίπτωση δεν έχουν στοιχειοθετηθεί από τον Χαρίρι ή τη Σαουδική Αραβία.

Πώς φτάσαμε ως εδώ

Ο Λίβανος τα προηγούμενα χρόνια πέρασε μια δραματική πολιτική κρίση λόγω της αδυναμίας των κομμάτων να σχηματίσουν κυβέρνηση. Το εξαιρετικά πολύπλοκο πολιτικό σύστημα της χώρας ακροβατεί διατηρώντας ισορροπίες μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών, εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων. Για τον λόγο αυτό πρόεδρος της χώρας επιλέχθηκε ο προσκείμενος στη Χεζμπολάχ, σιίτης Μισέλ Αούν, ενώ πρωθυπουργός ήταν ο σουνίτης Σαάντ Χαρίρι, γιος του δολοφονημένου πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Χαρίρι.

Όπως προκύπτει από πηγές προσκείμενες στην πλευρά του Χαρίρι, το πρόβλημα προκλήθηκε όταν ο Χαρίρι έδειξε ότι δεν ήταν διατεθειμένος να αντιπαρατεθεί δυναμικά εναντίον της – φιλικής προς το Ιράν – Χεζμπολάχ, διατηρώντας τις λεπτές ισορροπίες που είχαν κατακτηθεί μετά από χρόνια διενέξεων και συγκρούσεων.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι η Σ. Αραβία έχει επιλέξει ως αντικαταστάτη του Σαάντ Χαρίρι, τον αδελφό του, Μπαχα.

Μια «στημένη» συνέντευξη που δεν πέτυχε τον σκοπό της

H πλευρά της Σαουδικής Αραβίας αρνείται σε όλους τους τόνους ότι έχει θέσει υπό ομηρία τον πρωθυπουργό του Λιβάνου, ξεκαθαρίζοντας ότι ο κ. Χαρίρι είναι ελεύθερος να φύγει από τη χώρα εάν το επιθυμεί.

Για να επιβεβαιωθεί αυτή η εικόνα και σε επικοινωνιακό επίπεδο, το λιβανικό κανάλι Future TV που ανήκει στον Χαρίρι κλήθηκε στην Σαουδική Αραβία για να διεξάγει συνέντευξη με τον παραιτηθέντα ηγέτη.

Ωστόσο, παρά τις διαβεβαιώσεις του Χαρίρι ότι είναι ελεύθερος στη Σαουδική Αραβία και ότι η ζωή του κινδυνεύει στον Λίβανο, οι εντυπώσεις που έμειναν ήταν διαφορετικές. «Σήμερα κύριε πρωθυπουργέ, είμαι ανίκανη να πείσω τον οποιονδήποτε ότι δεν είστε φυλακισμένος στο βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, ότι δεν είστε όμηρος, ότι δεν είστε υπό κατ’ οίκον περιορισμό, παρά το γεγονός ότι βρίσκεστε στο σπίτι σας», είπε χαρακτηριστικά η δημοφιλής δημοσιογράφος Πόλα Γιακουμπιάν που διεξήγαγε τη συνέντευξη.

Πηγή: ANWAR AMRO/AFP/Getty Images

«Ακόμα και εγώ κατηγορούμαι ότι συμμετέχω σε αυτό το θέατρο», πρόσθεσε, διακόπτοντας μάλιστα, τον πρωθυπουργό.

Όπως αναφέρουν διεθνή μέσα η εμφάνιση του Σαάντ Χαρίρι όχι απλώς δεν πέτυχε τον σκοπό της, αλλά αντιθέτως ενίσχυσε την άποψη ότι βρίσκεται υπό ομηρία, ακόμα και υπό απαγωγή. Ο κ. Χαρίρι μάλιστα, σε κάποιο σημείο της συνέντευξης χρειάστηκε να προσπαθήσει να συγκρατήσει τα δάκρυά του, ενώ έπινε τόσο πολύ νερό εξ’ αιτίας της αμηχανίας και της έντασης, που η δημοσιογράφος του έδωσε και το δικό της ποτήρι.

Σαουδική Αραβία vs Ιράν: Μια διαφαινόμενη σύγκρουση γιγάντων

Ο ανταγωνισμός της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν, που δεν περιορίζεται στο τεράστιο θέμα του μοιράσματος της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου, είναι εξαιρετικά έντονος.

Η παρέμβαση, μεταξύ άλλων, των δύο δυνάμεων στην περίπτωση της Συρίας και του Ιράκ, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του πολυετούς πολέμου που ακόμα δεν έχει τελειώσει. Ωστόσο, η διαφαινόμενη κατατρόπωση του Ισλαμικού Κράτους, καθώς και οι ραγδαίες εξελίξεις στο κουρδικό ζήτημα, οδηγούν σε ακόμα σκληρότερους ανταγωνισμούς για την κυριαρχία στην αγορά. Παράλληλα, η Σαουδική Αραβία έχει ανοιχτό μέτωπο και με το Κατάρ, το οποίο επιχειρεί να στραγγαλίσει οικονομικά με πρόσχημα φερόμενες σχέσεις του με τρομοκρατικές οργανώσεις.

Άλλωστε, το βαθύ ρήγμα μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ, έχει φέρει τη Σαουδική Αραβία ένα βήμα πιο κοντά στους Αμερικανούς αλλά ακόμα και στους Ισραηλινούς, σύμφωνα με σειρά αναλυτών.

Με φόντο τις πρόσφατες αυτές εξελίξεις, η Χεζμπολάχ έχει δηλώσει ότι θεωρεί πως ο Λίβανος βρίσκεται σε πόλεμο με τη Σαουδική Αραβία, ενώ η Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες της περιοχής έχουν ζητήσει από τους πολίτες τους να αποχωρήσουν από τον Λίβανο.

«Μουδιασμένα» ευχολόγια από ΗΠΑ και ΕΕ

Με ευχές για σταθερότητα και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις που συναποτελούν την λιβανική κυβέρνηση απάντησαν στις σοβαρότατες εξελίξεις οι εκπρόσωποι της ευρωπαϊκής και αμερικανικής διπλωματίας.

H Αμερικανίδα πρέσβειρα στοn Λίβανο, Ελίζαμπεθ Ρίτσαρντ, εξέφρασε την αφοσίωση των ΗΠΑ «σε ένα σταθερό, ασφαλές, δημοκρατικό και ευημερούντα Λίβανο», στη διάρκεια συνάντησης που είχε με τον διοικητή των λιβανέζικων Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγό Τζόζεφ Αούν.

«Καλούμε πρώτα από όλους τις πολιτικές δυνάμεις να επικεντρωθούν στις εσωτερικές υποθέσεις του Λιβάνου και στο τι μπορούν να κάνουν για τους πολίτες του, τον πρωθυπουργό Χαρίρι να επιστρέψει και η κυβέρνηση ενότητας να εστιάσει στα επιτεύγματα της χώρας» δήλωσε στους δημοσιογράφους η επικεφαλής της διπλωματίας της Ένωσης Φεντερίκα Μογκερίνι.

Πιο αποφασισμένος να πάρει θέση σε αυτή τη συγκυρία φάνηκε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ο οποίος επισκέφθηκε αιφνιδίως το Ριάντ, υιοθετώντας τη θέση των Σαουδαράβων ότι το Ιράν βρίσκεται πίσω από την εκτόξευση βαλλιστικού από τους αντάρτες Χούτι της Υεμένης και απαιτώντας «νέες διαπραγματεύσεις» για το ιρανικό βαλλιστικό πρόγραμμα.

Πηγές: Reuters, Washington Post, Al Jazeera, CNN, Ριζοσπάστης, mignatiou.com, Altsantiri.gr