Ναυάγιο δικαιώνει τον Ηρόδοτο ύστερα από… 2.469 χρόνια

22:50 17/3/2019 - Πηγή: altsantiri

Ντοκουμέντα που επιβεβαιώνουν τον έλληνα ιστορικό Ηρόδοτο, σχετικά με τα θρυλικά πλοία της Αιγύπτου, έρχονται στο φως μετά από 2.469 χρόνια. Τον πέμπτο αιώνα π.Χ., ο έλληνας ιστορικός επισκέφθηκε την Αίγυπτο και έγραψε για τα ασυνήθιστα ποταμόπλοια στο Νείλο. Είκοσι τρεις γραμμές της Ιστορίας του, της πρώτης μεγάλης ιστορικής καταγραφής του αρχαίου κόσμου, αφιερώνονται

στην περίπλοκη περιγραφή της κατασκευής των πλοίων αυτών, που ονομάζονται «Μπάρις».

Μελετητές για αιώνες όπως αναφέρει ο Guardian, είχαν αμφιβολίες για την ύπαρξή τους επειδή δεν υπήρχαν αρχαιολογικά στοιχεία ότι τέτοια πλοία υπήρξαν ποτέ.

«Όταν ανακαλύψαμε το ναυάγιο αυτό συνειδητοποιήσαμε ότι ο Ηρόδοτος είχε δίκιο», δήλωσε ο Δρ. Ντάμιαν Ρόμπινσον, διευθυντής του Κέντρου Ναυτικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο οποίος δημοσιεύει τα ευρήματα της ανασκαφής. «Αυτό που περιγράφει ο Ηρόδοτος ήταν αυτό που είδαμε.»

Το 450 π.Χ. ο Ηρόδοτος παρακολούθησε την κατασκευή ενός baris. Παρατήρησε πως οι οικοδόμοι: «έκοψαν τις σανίδες σε δύο ράβδους (περίπου 100 εκατοστά μάκρος) και τα κανόνισαν σαν τούβλα». Έγραφε πως: «Στις ισχυρές και μακρές επιφάνειες (ξύλινα κομμάτια) εισάγουν δύο σανίδες. Όταν έχουν κατασκευάσει το πλοίο τους με αυτόν τον τρόπο, τεντώνουν τις δοκούς πάνω τους … Περνούν τις ραφές από μέσα με τον πάπυρο. Υπάρχει ένα πηδάλιο, που διέρχεται από μια τρύπα στη τρόπιδα. Ο ιστός είναι από ακακία και τα πανιά από πάπυρο…».

Ο Ρόμπινσον είπε ότι οι προηγούμενοι μελετητές «είχαν κάνει κάποια λάθη» προσπαθώντας να ερμηνεύσουν το κείμενο χωρίς αρχαιολογικά στοιχεία. Αλλά η τωρινή ανασκαφή του λεγόμενου «Πλοίου 17» έχει αποκαλύψει ένα τεράστιο κύτος σε σχήμα ημισελήνου και έναν τύπο κατασκευής που δεν έχει ξανακαταγραφεί, ο οποίος περιλαμβάνει χοντρές σανίδες – όπως είχε παρατηρήσει ο Ηρόδοτος, περιγράφοντας ένα ελαφρώς μικρότερο σκάφος. Αρχικά είχε μήκος έως 28 μέτρα, είναι ένα από τα πρώτα αρχαία αιγυπτιακά εμπορικά σκάφη που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ.

Ο Ρόμπινσον πρόσθεσε: «Ο Ηρόδοτος περιγράφει τα σκάφη να έχουν μακρά εσωτερικά πλευρά. Κανείς δεν ήξερε πραγματικά τι σήμαινε … Τη δομή αυτή δεν την είχαμε δει ποτέ πριν, από αρχαιολογικής άποψης. Ανακαλύψαμε αυτή τη μορφή κατασκευής σε αυτό το συγκεκριμένο σκάφος και είναι απολύτως αυτό που έλεγε ο Ηρόδοτος».

Περίπου το 70% του σκάφους έχει επιβιώσει, καλά διατηρημένο στο Νείλο. Οι σανίδες της ακακίας κρατήθηκαν μαζί με τις μεγάλες πλευρικές ράβδους – με μήκος περίπου 2 μ. – και στερεώθηκαν με γόμφους, δημιουργώντας γραμμές «εσωτερικών πλευρών» μέσα στο κύτος. Το σύστημα πλοήγησης χρησιμοποιεί ένα αξονικό πηδάλιο με δύο κυκλικά ανοίγματα για τιμόνι και ένα kat;arti προς το κέντρο του σκάφους.

Ο Ρόμπινσον δήλωσε: «Εδώ έχουμε μια εντελώς μοναδική μορφή κατασκευής, που δεν έχουμε δει πουθενά αλλού».

Ο Alexander Belov, του οποίου το βιβλίο για το ναυάγιο, Ship 17: a Baris from Thonis-Heracleion, δημοσιεύεται αυτό το μήνα, δείχνει ότι η ναυτική αρχιτεκτονική του ναυαγίου είναι τόσο κοντά στην περιγραφή που έδωσε ο Ηρόδοτος, που θα μπορούσε να έχει γίνει στο ίδιο το ναυπηγείο που επισκέφτηκε. Η ανάλυση λέξη προς λέξη του κειμένου καταδεικνύει ότι σχεδόν κάθε λεπτομέρεια αντιστοιχεί «ακριβώς στα αποδεικτικά στοιχεία».