Ο «σοφός μάγκας» που δε λύγισε ποτέ

16:01 16/3/2019 - Πηγή: altsantiri

Γράφει ο Γιάννης Βασιλακόπουλος

Ο Μίμης Φωτόπουλος, ένας τεράστιος ηθοποιός που κουβάλησε στις ερμηνείες του, τις «ανάσες» του μέσου Έλληνα, τα χνάρια της κοινωνίας, με όλες της, τις μεταλλάξεις, όπως ο ίδιος της βίωνε, δεν ήταν ένας απλός ηθοποιός. Ήταν ένας πνευματικός άνθρωπος, ένας καθαρόαιμος διανοούμενος του Θεάτρου και του Κινηματογράφου, που κατέθετε ιδέες και ιδανικά σε όλες τις μορφές τέχνης που υπηρέτησε – και δεν ήταν λίγες. Ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ζωγράφος … Βίωσε στο πετσί του, από πρώτο χέρι, τη φτώχεια, την προδοσία, την εξορία κι όλα όσα τον σημάδεψαν,

χωρίς όμως να τον «καταφέρουν» να υπαναχωρήσει στις αρχές και τις αξίες του…

Ο γεννημένος στη Ζάτουνα Αρκαδίας- τόπο εξορίας αργότερα του Μίκη Θεοδωράκη – στο δύσκολο 1913, Φωτόπουλος επαναστατικό πνεύμα, ανοιχτό μυαλό και φιλομαθής φύση από τα πρώτα παιδικά του χρόνια είχε πάντοτε πολιτικό αποτύπωμα στα βήματα του. Οι «ηνωμένοι Καλλιτέχνες», η ομάδα ηθοποιών στην οποία εντάχθηκε στα 31 του χρόνια, ήταν η πρωτοβουλία των προοδευτικών καλλιτεχνών που προέτασσαν μέσα από τα έργα τους τις ιδέες της αριστεράς. Σαν μέλος αυτού του θιάσου συμμετείχε σε παραστάσεις που γίνονταν σε υπόγεια θέατρα, υπό το άγρυπνο μάτι ανθρώπων του ΕΛΑΣ, που φύλαγαν ηθοποιούς και θεατές από ενδεχόμενο χτύπημα. Ήταν η «κοιτίδα» των ηθοποιών μέσα από την οποία, ο Αλέκος Αλεξανδράκης, «έχτισε» την μυθική «Συνοικία το όνειρο».

Ο Μίμης Φωτόπουλος, λοιπόν, υπηρετούσε τις αρχές του και δεν δίσταζε μπρος στην πιθανότητα να πληρώσει το κόστος αυτής της θαυμαστής ιδεολογικής του συνέπειας. Όταν ξέσπασαν τα Δεκεμβριανά, οι Βρετανοί έκαψαν το σπίτι του Φωτόπουλου με αποτέλεσμα αυτός κι ο αδελφός του να βρεθούν στο δρόμο. Μια από τις μεγαλύτερες «πληγές» που του άφησε η τεράστια αυτή καταστροφή, ήταν ότι από αυτήν την πύρινη λαίλαπα δεν γλύτωσαν τα 2 χιλιάδες πολύτιμα βιβλία που ο Μίμης έπαιρνε από το απόλυτο υστέρημα του. Κι αυτήν την πληγή την κουβαλούσε μέχρι που έφυγε από τη ζωή στα 1986.

Η δεύτερη μεγάλη πληγή, ήταν ότι μια πισώπλατη μαχαιριά «συναδέλφου» του, τον οδήγησε στις Αιγυπτιακές φυλακές της Ελ Ντάμπα, μετά τη σύλληψη του από τους Βρετανούς. Ο ίδιος περιγράφει αυτήν την περιπέτεια στα βιβλία του «Ελ Ντάμπα» και «Το Ποτάμι της Ζωής μου».

Την παραμονή της πρωτοχρονιάς του 1945, ο Φωτόπουλος επισκέφτηκε τα στέκια των καλλιτεχνών στο Κολωνάκι, προκειμένου να βρει δουλειά. Εκεί συνελήφθη. Τον είχε προδώσει ένας άνθρωπος του θεάτρου. Ο ίδιος έχει περιγράψει τη στιγμή της σύλληψης στο βιβλίο του, «το ποτάμι της ζωής μου»: «Ξαφνικά, ένα βάναυσο χέρι μου χτύπησε τον ώμο. Γυρίζω και βλέπω έναν ταξιθέτη. Ήτανε το πασίγνωστο τομάρι του θεάτρου, ο Αποστόλης. Σε λίγο, να ‘μαι στα βάθη ενός κρατητηρίου. Βρισκόμουν βέβαια σε ένα αστυνομικό τμήμα, που στεγαζόταν σε κάποια πολυκατοικία κοντά στην οδό Αμερικής. Στην αρχή ήμουν ο μόνος ένοικος. Μα μέσα σε δύο ώρες, αυτό το μπουντρούμι είχε γεμίσει με τόσο κόσμο που δεν είχαμε αέρα να αναπνεύσουμε». … Αυτό το μπουντρούμι ήταν ο ενδιάμεσος σταθμός πριν την Ελ Ντάμπα…

Στην Ελ Ντάμπα ο «Σοφός Μάγκας» του θεάτρου μας έγραψε… Ποιήματα… Πεζά… Ημερολόγιο… Δεν λύγισε ποτέ από τις κακουχίες και αυτές ήταν πολλές… Δεν συγχώρεσε ποτέ το «καρφί», μα δεν έπαψε ποτέ να αγαπά την Ελλάδα, να προσφέρει στην πατρίδα και να υπερασπίζεται το λαό της…