«Στη ζωή μου, τράβηξα Άγριο Κουπί», τα λόγια καρδιάς του δικού μας Θανάση…

17:41 23/3/2019 - Πηγή: altsantiri

Γράφει ο Γιάννης Βασιλακόπουλος

Ο Θανάσης Βέγγος είναι μια εξαιρετικά ιδιαίτερη περίπτωση, μεγάλου, λαϊκού ηθοποιού που ενώ το κατά καιρούς, σύστημα, επιχείρησε πολλές φορές να τον απομονώσει δεν τα κατάφερε ποτέ. Κι ο Βέγγος έφτασε, βασισμένος μονάχα στο πηγαίο ταλέντο του και στις ειλικρινείς του σχέσεις με τους ανθρώπους, να γίνει λαϊκό είδωλο … Αποκούμπι του πονεμένου Έλληνα, σε εποχές δύσκολες … Αν τον γνώριζε ο τεράστιος Στανισλάφσκι σίγουρα θα έστηνε με τον Θανάση,

για πρότυπο, τεράστιο μέρος της θεωρίας του, αυτής στην οποία βασίστηκε το σύγχρονο παγκόσμιο θέατρο. Ο μεγάλος Ρώσος Θεατράνθρωπος έλεγε πως «ο ηθοποιός παίρνει ως αφετηρία τις σωματικές δράσεις που εκδηλώνει κάποιος όταν βιώνει τα συγκεκριμένα συναισθήματα και χρησιμοποιώντας τα σωματικά, καταλήγει να αποδώσει τα ανάλογα συναισθήματα».

Αυτό έκανε ο Βέγγος. Κυνηγημένος «Πολυτεχνίτης» πριν σταλεί με βάναυσο τρόπο στη Μακρόνησο, δεν του χε περάσει καν από το μυαλό, ότι θα γράψει τόσο μεγάλη ιστορία στο πανί και στο σανίδι. Ούτε δραματικές σχολές, ούτε ακαδημαϊκές περγαμηνές είχε ο καλός μας άνθρωπος, όταν τον εντόπισε στο νησί του μαρτυρίου, ο Νίκος Κούνδουρος. Ο Θανάσης διαπίστωσε μια μέρα πως ο μετέπειτα μεγάλος σκηνοθέτης , κοιμόταν σε άβολο κρεβάτι… Και του φτιαξε ένα αυτοσχέδιο … Προσφέρθηκε με ένα ύφος δοτικό, καλοκάγαθο… «Πως κοιμάσαι πάνω σ αυτό το ρημάδι σύντροφε, θα στραβώσεις», του είχε πει … Κέρδισε τον Κούνδουρο, ακόμη και με τις γκριμάτσες του… Που όπως αποδείχθηκε δεν ήταν υποκριτικά εργαλεία. Ήταν ο Βέγγος… Ο Βέγγος από τη «Μαγική Πόλη» και το «Σπαθή» στο μνημειώδη «Δράκο» του Κούνδουρου, μια ταινία – μεγαλείο η οποία όμως παραήταν τολμηρή για την μετεμφυλιακή Ελλάδα και απέτυχε εισπρακτικά το 1956, βρέθηκε με δική του εταιρεία παραγωγής, σεναριογράφος – σκηνοθέτης και παραγωγός των δικών του έργων, λατρεύτηκε από το κοινό αλλά καταστράφηκε οικονομικά. Ο Βέγγος μόνο αγαπούσε και μόνο έδινε… Ήταν ο πρώτος και ο μόνος ίσως παραγωγός που τότε, σε εποχές δύσκολες, έβαζε τους κομπάρσους να φάνε το ίδιο φαγητό και στο ίδιο τραπέζι με τους πρωταγωνιστές.

«Εγώ θα τη χαλάσω την πιάτσα !» απαντούσε σε όσους τον κριτικάριζαν για αυτή του την – πρωτόγνωρη για τους παραγωγούς της εποχής – τακτική του. Ο ίδιος πάντως δε μετάνιωσε ποτέ . Έλεγε μάλιστα πως το «παράσημο» του ήταν μια τυχαία συνάντηση του με ένα παλιό κομπάρσο, καθώς περπατούσε στην οδό Πανεπιστημίου. Η γερασμένη φιγούρα τον πλησίασε κι άρχισε να του φιλάει το χέρι: «Σε παρακαλώ καλέ μου άνθρωπε… Δεσπότης είμαι;»

«Είσαι ο μόνος που μας έδωσες φαί και μας αντιμετώπισες σαν ανθρώπους» του απάντησε ο σεβάσμιος συνομιλητής του …

Η εταιρεία παραγωγής του, παρά την αποδεδειγμένη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία, δεν κατόρθωσε να επιβιώσει. Σύμφωνα με το γιο του, Βασίλη Βέγγο, «Η απόφαση αυτή άλλαξε τη ζωή του πατέρα μου: καλλιτεχνικά δικαιώθηκε, αλλά οικονομικά καταστράφηκε. Για τον πατέρα το να κάνεις μια παραγωγή και να σκέφτεσαι το οικονομικό αποτέλεσμα ήταν έγκλημα – γι’ αυτό κι έφτασε στο σημείο που έφτασε. Γι’ αυτόν καλλιτέχνης είναι ο άνθρωπος που βάζει πάντα την τέχνη και το μεράκι πάνω απ’ όλα τ’ άλλα…».

Ο Θανάσης ήταν ο ορισμός του Καλού ανθρώπου. Και πληγώθηκε ανεπανόρθωτα όταν ένας από τους συνεργάτες του, τον αποκάλεσε «απατεώνα» όταν δεν είχε να του δώσει δυο πόντους από μια ταινία του – σε μετρητά – όπως του είχε υποσχεθεί. Μετά από κάποιο διάστημα βρήκε τα χρήματα, τα έδωσε «έμεινε ατσίγαρος» αλλά δεν άκουσε ούτε ένα «ευχαριστώ»…

Στην πορεία τον βοήθησε ο Αλέκος Σακελλάριος με τη μεγάλη επιτυχία «Πολυτεχνίτης κι Ερημοσπίτης» και προσπάθησε να τον ξελασπώσει ο Φίνος, αγοράζοντας κάποιες από τις ταινίες του. Για το Βέγγο όμως το «Πάρε Κόσμε» που έγινε και τίτλος ταινίας του- ήταν τρόπος ζωής. Και βοηθούσε ακόμα και τις εποχές που οι δικαστικοί κλητήρες περίμεναν έξω από το θέατρο για να κατασχέσουν, το σύνολο των εισπράξεων …

Ενδεικτικός της σεμνότητάς του ήταν ο σύντομος χαιρετισμός που απηύθυνε το 2002 στην τιμητική εκδήλωση του Δήμου Κορυδαλλού: «Καλοί μου άνθρωποι», χαιρέτισε ο Βέγγος, «πρέπει να κουραστήκατε απ’ αυτήν την ακατάσχετη βεγγολογία – εγώ πάντως κουράστηκα. Το χάρηκα, αλλά κουράστηκα. Ειλικρινά δεν πιστεύω ότι έκανα πάρα πολύ σπουδαία πράγματα στην καριέρα μου. Για ένα πράγμα όμως σας διαβεβαιώ: ότι στη γαλέρα της ζωής μου τράβηξα άγριο κουπί», είπε και ξέσπασε σε κλάματα…