Τα επτά ιδιαίτερα έθιμα που κάνουν το ελληνικό Πάσχα τόσο μοναδικό (εικόνες – video)

09:48 8/4/2018 - Πηγή: altsantiri

Το Πάσχα των Ελλήνων είναι ένα μοναδικό εξ’ αιτίας της μεγάλης ποικιλίας των εθίμων που υπάρχουν σε όλη τη χώρα και αφορούν κάθε έκφανση της μεγάλης αυτής γιορτής.

Με αποκορύφωμα τις τελευταίες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, τον Επιτάφιο και την Ανάσταση, τα έθιμα του Πάσχα αποδεικνύουν γιατί το Πάσχα

είναι η αγαπημένη και πιο ενταγμένη στη λαϊκή κουλτούρα, γιορτή των Ελλήνων.

Οι «Μπότηδες» της Κέρκυρας

Η εικόνα των Κερκυραίων να ρίχνουν τα γνωστά κόκκινα πήλινα κανάτια από τα παράθυρα των σπιτιών τους, είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες που κατακλύζουν τις εφημερίδες, τις τηλεοράσεις και -πλέον- τα social media τις ημέρες του Πάσχα. Το έθιμο λαμβάνει χώρα στην Παλιά Πόλη της Κέρκυρας το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου και σηματοδοτεί την Πρώτη Ανάσταση.

Οι Κερκυραίοι γεμίζουν τους μπότηδες με νερό και τους πετούν από τα μπαλκόνια των καντουνιών υπό τους ήχους της εμβληματικής φιλαρμονικής της Κέρκυρας που παίζει εύθυμα εμβατήρια, ενώ κατά τη διάρκεια της Πρώτης ή Μικρής Ανάστασης στις 12.00 το μεσημέρι του Μ. Σαββάτου οι πιστοί δημιουργούν «τεχνητό σεισμό» στην εκκλησία, αναπαριστώντας τον σεισμό που έγινε, σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, στον τάφο του Ιησού.

Η Τελετή του Ιερού Νιπτήρα στην Πάτμο

Στην άλλη άκρη του χάρτη, την ακριτική Πάτμο, λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο η λεγόμενη τελετή του «Ιερού Νιπτήρα», που πρόκειται για την αναπαράσταση της πράξης του Ιησού πριν τον Μυστικό Δείπνο

Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ο Χριστός πήρε μια λεκάνη νερό και έπλυνε τα πόδια των μαθητών του. Η αναπαράσταση λαμβάνει χώρα το μεσημέρι της Mεγάλης Πέμπτης, στην πλατεία Ξάνθου, μπροστά στο Δημαρχείο.

Τους 12 Αποστόλους υποδύονται μοναχοί ή κληρικοί, τον ρόλο του Χριστού ο Ηγούμενος της Μονής Θεολόγου, ενώ το ρόλο του Ευαγγελιστή ένας κληρικός. Κατά την αναπαράσταση πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν ο «Απόστολος Πέτρος» και ο «Ιούδας» ενώ στο τέλος ο ηγούμενος «Χριστός» θα ραντίσει συμβολικά τα πόδια των μοναχών με νερό.

Στη συνέχεια η πομπή επιστρέφει στο Μοναστήρι.

Ο Μεταμεσονύκτιος Επιτάφιος στη Ζάκυνθο

Σύμφωνα με ένα παλιό έθιμο της Ζακύνθου η περιφορά του Επιταφίου δεν τελείται το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, αλλά τις πρώτες πρωινές ώρες του Μεγάλου Σαββάτου και συγκεκριμένα στις 02:00 τα ξημερώματα.

Περίπου στις 04.00 τα ξημερώματα γίνεται η έξοδος του Επιταφίου, ο οποίος επιστρέφει στις 05.30 στο ναό, όπου συνεχίζεται η Ακολουθία.

Κατά την Πρώτη Ανάσταση πραγματοποιείται και το σπάσιμο πήλινων σταμνών στα σπίτια του νησιού.

Ο ρουκετοπόλεμος στη Χίο

Το φαντασμαγορικό έθιμο του ρουκετοπόλεμου της Χίου έχει γίνει γνωστό σε όλο τον κόσμο, παρά το γεγονός ότι αποτελεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ελληνικά έθιμα εξ’ αιτίας του αυξημένου βαθμού επικινδυνότητάς του.

Το έθιμο έχει τις ρίζες του στην εποχή της Τουρκοκρατίας. Οι κάτοικοι των ενοριών του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Ερειθιανής, δύο εκκλησιών που βρίσκονται αντικριστά, έφτιαχναν παλιά, αυτοσχέδια κανονάκια, που με τα χρόνια εξελίχθηκαν σε… ρουκέτες.

Ο ρουκετοπόλεμος, αποτελεί ένα ιδιαίτερο έθιμο στο Βροντάδο της Χίου, και η προετοιμασία των ρουκετών ξεκινά αμέσως μετά το Πάσχα για να είναι έτοιμες τον επόμενο χρόνο. Οι ενορίες και τα σπίτια φροντίζουν εγκαίρως πάντως για την προστασία τους ώστε να μην υποστούν σημαντικές υλικές ζημιές.

Το κάψιμο του Ιούδα στη Θράκη

Δε θα λέγαμε ότι ο Ιούδας έχει την τιμητική του τις ημέρες του Πάσχα, όμως στη Θράκη παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στους τοπικούς εορτασμούς.

Τις ημέρες πριν τη Μεγάλη Παρασκευή τα παιδιά κατασκευάζουν ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι ζητώντας από τους κατοίκους κλαδιά.

Τη Μεγάλη Παρασκευή, μετά την περιφορά του Επιταφίου τα χρησιμοποιούν για να βάλουν φωτιά και να κάψουν τον «Ιούδα».

Σύμφωνα με την παράδοση, η στάχτη αργότερα συγκεντρώνεται και ρίχνεται στα μνήματα των νεκρών. Αντίστοιχ έθιμο συναντάται και σε περιοχές της Πελοποννήσου αλλά και νησιών του Αιγαίου και του Ιονίου.

Τα αερόστατα της Ανάστασης στο Λεωνίδιο

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά και όμορφα έθιμα γίνονται κάθε Πάσχα το «φόντο» στο Λεωνίδιο της Αρκαδίας, λίγο μετά την Ανάσταση.

Οι κάτοικοι κατασκευάζουν μικρά πολύχρωμα αερόστατα τα οποία κατακλύζουν τον νυχτερινό ουρανό διαμηνύοντας την χαρμόσυνη είδηση της Ανάστασης.

Η επικρατέστερη θεωρία για την προέλευση του εθίμου αναφέρει ότι προήλθε από ναυτικούς της περιοχής, οι οποίοι εντυπωσιάστηκαν από αντίστοιχο έθιμο που είδαν σε ασιατική χώρα και στη συνέχεια το μετέφεραν στην πατρίδα τους. Η πρώτη καταγεγραμμένη μαρτυρία για την τέλεση του συγκεκριμένου εθίμου έρχεται από το 1910.

Ο «νεκρός Ζαφείρης» της Ηπείρου

Την Κυριακή του Πάσχα και καθόλη τη διάρκεια της Άνοιξης στην Ήπειρο αλλά και σε κάποια μέρη της Μακεδονίας αναβιώνει το έθιμο του λεγόμενου «Ζαφείρη».

Το όνομα του εθίμου δεν είναι σταθερό και μπορεί, ανάλογα με την περιοχή να συναντηθεί ως «Μαγιόπουλο» ή ακόμα και «Φουσκοδέντρι», ενώ το έθιμο είναι επί της ουσίας ένα παιδικό παιχνίδι.

Το παιδί που έχει το ρόλο του Ζαφείρη παριστάνει το νεκρό, ενώ τα υπόλοιπα μαζεύουν λουλούδια και φύλλα. Τον στολίζουν και παράλληλα τον μοιρολογούν κρατώντας στα χέρια τους καλάμια αντί για λαμπάδες.

Στο τέλος του μοιρολογιού, όλα τα παιδιά μαζί φωνάζουν «Σήκου Ζαφείρη, Σήκου!» και ο «νεκρός» ανασταίνεται από το στολισμένο με λουλούδια κρεβάτι του και τα κυνηγά φωνάζοντας και γελώντας.

Όποιον πιάσει ο «Ζαφείρης» γίνεται ο… νεκρός της επόμενης χρονιάς.

Πηγή: Trivago, Wikipedia