Το altsantiri.gr είδε και μίλησε για τη (μεγάλη) Θέληση της Σιμόν Βέιλ

12:02 6/3/2019 - Πηγή: altsantiri

Συνέντευξη στη Ναταλία Κάππα

Την προηγούμενη Πέμπτη μπορεί να μην τσικνίσαμε, αλλά ακούσαμε κουβέντες που καίνε με την αλήθεια τους. Προτιμήσαμε να αφήσουμε τα κάρβουνα χάριν μιας θεατρικής παράστασης στο πολύβουο και ταλαίπωρο κέντρο, σε ένα κτήριο που μυρίζει από παντού ιστορία, πάνω στην πλατεία Ομονοίας.

Δεν γνωρίζω αν γνωρίζετε το Ξενοδοχείο Μπάγκειον. Πιθανότατα να έχετε περάσει από μπροστά δεκάδες φορές αλλά ποτέ να μην σηκώσατε το βλέμμα. Πρόκειται για ένα παλαιό αθηναϊκό ξενοδοχείο, φάντασμα του εαυτού του, το οποίο μπήκε στα σχέδια των ιθυνόντων για να αναπαλαιωθεί και

να θυμίσει αυτό που είχε πρωτο-οικοδομήσει ο Ερνστ Τσίλερ τη δεκαετία του 1890.

Ένα μέρος που αργότερα, έγινε στέκι προσωπικοτήτων όπως ο Τέλλος Άγρας, ο Κώστας Βάρναλης, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Γιάννης Τσαρούχης και πολλοί άλλοι.

Τα τελευταία χρόνια άνοιξε τις πόρτες του με αφορμή την Μπιενάλε και αυτήν την περίοδο φιλοξενεί μια παράσταση τόσο ιδιαίτερη όσο και το ίδιο. Σε μία αυτοσχέδια θεατρική αίθουσα στον μεγάλο χώρο του κτηρίου, οι συντελεστές της παράστασης πάντρεψαν το χώρο με το θέμα.

Ο λόγος για το έργο «Η Θέληση». Η Αγγελική Πασπαλιάρη και ο Δημήτρης Παπαβασιλείου, υπο την καθοδήγηση του αργεντίνου σκηνοθέτη Σέζαρ Μπρι, μας μεταφέρουν τις τελευταίες μέρες της Γαλλίδας φιλοσόφου και ακτιβίστριας Σιμόν Βέιλ.

Εκεί, στο δωμάτιο του νοσοκομείου που εγκατέλειψε τη ζωή, η ηρωίδα μας στο πρόσωπο του νοσοκόμου της Κάρλο ξαναζει στιγμές με σημαντικές ανδρικές μορφές της ζωής της: τον αδερφό της Αντρέ Βέιλ, τον στρατιώτη Λουί Κρανί, τον σκηνοθέτη Μεγερχόλντ, τον πατέρα της Μπερνάρ Βέιλ, τον πατήρ Ζαν Πιέρ Περρίν, τον Έκτορα της Ιλιάδας και άλλους.

Εκεί συνομιλεί μαζί τους για όλα αυτά που τη διαμόρφωσαν σαν σκέψη, ως άνθρωπο και ως πολιτικό ον. Θα δούμε πως έζησε μεγάλα γεγονότα και ζητήματα της εποχής της όπως το εργατικό κίνημα και ο μαρξισμός, τον ισπανικό εμφύλιο που βρέθηκε να πολεμάει, την θρησκεία, το ρόλο της γυναίκας. Ένα πολύ δυνατό κείμενο που μας ζητάει να είμαστε εκεί, συγκεντρωμένοι σε όλα αυτά που έχει η πρωταγωνίστρια να μας πει.

Εμείς, ζητήσαμε από τους δύο πρωταγωνιστές να μας πουν τις σκέψεις τους για το έργο αλλά και για αυτήν την μεγάλη προσωπικότητα που ο Αλμπερ Καμύ είχε χαρακτηρίσει ως το μεγαλύτερο πνεύμα της εποχής της…

-Πόσο δύσκολο ήταν το κείμενο, δεδομένης της πυκνότητάς του σε νοήματα και υπαρξιακά ερωτήματα;
Αγγελική Πασπαλιάρη: Η πυκνότητα των νοημάτων και των ερωτημάτων του κειμένου δε θεωρώ ότι συνεπάγονται και τη δυσκολία του. Εξάλλου η σκέψη και η τοποθέτηση της Βέιλ πάνω σε κάθε ζητούμενο είναι εξαιρετικά καθαρή και ευκρινής. Το ίδιο το κείμενο πιστεύω ότι γίνεται εργαλείο στα χέρια μας για να σας αφηγηθούμε την ιστορία μιας σπουδαίας προσωπικότητας και να σας πάρουμε μαζί στην πορεία της ζωής και της σκέψης της.

-Την Σιμόν Βέιλ την γνωρίζατε;
Δημήτρης Παπαβασιλείου: Όχι, δεν την γνώριζα. Η μελέτη πάνω στη ζωή και την δράση της Σιμόν Βέιλ ξεκίνησε ουσιαστικά τον Σεπτέμβριο του 2016 και κατέληξε στην παράστασή μας τώρα. Κάτι παραπάνω από δύο χρόνια μετά. Η διαδρομή περιπετειώδης, μεγάλης εσωτερικής κρίσης και ανασύνταξης.

-Μπορεί μια τέτοια φιγούρα να αποτελέσει έμπνευση για τους νέους ή το μαρτυρικό της τέλος μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα;
Α.Π.: Κάθε άνθρωπος που έχει αντιμετωπίσει την ίδια την ύπαρξη με την εντιμότητα που το έκανε η Σιμόν Βέιλ μόνο φωτεινό φάρο θα μπορούσε να αποτελεί για τους νέους κάθε εποχής. Πολλώ δε μάλλον της δικής μας εποχής όπου τα πάντα γίνονται ανεκτά κάτω από την κουκούλα της σχετικότητας. Η Σιμόν έζησε και πέθανε σε πλήρη αρμονία με τις ιδέες της, με την πίστη της στους ανθρώπους, ακέραιη κι απολύτως αυτοτελής.

-Πόσο τελικά σκέφτεται ο σύγχρονος άνθρωπος; Μπορεί ένας νέος της εποχής μας να κατανοήσει το βάθος των λόγων της;
Δ.Π.: Η έκταση της σκέψης του ανθρώπου εξαρτάται από πολλά. Την περίοδο και την κοινωνία στην οποία ζει, την οικονομική του κατάσταση κ.ά. Είναι καθήκον όλων μας αυτά να τα αναγνωρίζουμε, να τα αποτινάζουμε από πάνω μας αν είναι απαραίτητο και να προχωράμε μπροστά. Οφείλουμε να ασκούμε και να εξελίσσουμε την κριτική μας σκέψη για να ‘χουμε «με το σύμπαν και τα αδέρφια μας σχέσεις αντάξιες του ανθρώπινου μεγαλείου» που λέει και η Σιμόν. Δεν μπορώ να ξέρω αν ο κάθε θεατής που θα έρθει θα μπορέσει να αναληφθεί το βάθος αυτών που λέει η Σιμόν, ξέρω όμως ότι είναι θέμα προσωπικής επιλογής έπειτα να αναζητήσει και να ενημερωθεί και να αποφασίσει ποια η θέση του απέναντι στο προτεινόμενο.

-Την εποχή των Social Media και μιας δίψας για επικοινωνία που μένει σε ένα πρώτο επίπεδο, πόσο σημαντικό είναι να επικοινωνούνται τέτοια έργα;
Δ.Π.: Νομίζω πως κάθε έργο έχει τη δική του πορεία και τη δική του θέση στο χώρο και τον χρόνο. Αυτό είναι ακλόνητο και συμβαίνει ανεξάρτητα από τις τάσεις και τις επιταγές της εκάστοτε εποχής. Έχουν την ιδιότητα να μας επαναφέρουν στο ουσιώδες, στον πυρήνα των πραγμάτων κι αυτό επιφέρει ισορροπία.

-Πώς ένιωσες Αγγελική ενσαρκώνοντας μια τέτοια μεγάλη φυσιογνωμία;
Α. Π.: Ένιωσα και νιώθω ευλογία που η Σιμόν εισέβαλλε στη ζωή μου. Αρχικά μόνο και μόνο από τη μελέτη που χρειάστηκε να κάνω πάνω στο έργο και τη ζωή της βγαίνω σίγουρα ένας αλλιώτικος άνθρωπος. Αν δεν υπήρχε η αφορμή του ρόλου δεν ξέρω αν και κατά πόσο θα συνέβαινε. Αρχικά και ειδικά κατά τη διάρκεια της μελέτης ένιωσα δέος απέναντι στο πνεύμα αυτής της γυναίκας, όμως στη συνέχεια στις πρόβες άρχισα να νιώθω ως ένας πομπός του λαμπρού αυτού πνεύματος επί σκηνής, ως διάμεσος μεταξύ της ίδιας της Βέιλ και των θεατών που ίσως δεν την γνωρίζουν. Αυτό τουλάχιστον θα ήθελα προσωπικά να επιτύχω.

-Πώς σου φάνηκε Δημήτρη αυτό το πέρασμα των ρόλων κατά τη διάρκεια του έργου;
Δ.Μ.: Συναρπαστικό! Όταν κατέκτησα την ακρίβεια, την καθαρότητα και τη συνείδηση του τι δουλεύω κάθε φορά έγινε πραγματικά απολαυστικό.

-Πώς είναι να παίζεις σε έναν τέτοιο ιδιαίτερο χώρο, που μυρίζει μποέμ ιστορία και εκπέμπει μια μπουρζουά παρακμή;
Α.Π.: Ο χώρος αυτός έχει σαφώς το δικό του στίγμα και τη δική του ιστορία να αφηγηθεί. Φαντάζεσαι ταφτάδες να θροΐζουν στις σκάλες και κρυστάλλινα ποτήρια να τσουγκρίζουν, ενώ αυτό που όντως ακούς απ’ έξω είναι ο ήχος της πλατείας και των ανθρώπων της, άνθρωποι που εμείς η ασφαλής πλειοψηφία τους αποκαλεί ανερυθρίαστα περιθώριο και λούμπεν. Δεν είναι δυνατόν λοιπόν μια τόσο ισχυρή συνθήκη τόπου να μη σου γεννά ερωτήματα και σκέψεις σε καθημερινή βάση.

Το έργο του Σέζαρ Μπρι “La Voluntad” παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σε σκηνοθεσία του ίδιου, με την υπoστήριξη της Πρεσβείας της Αργεντινής. Οι παραστάσεις θα συνεχιστούν για λίγο ακόμα, οπότε όσοι πιστοί προσέλθετε σύντομα.

“Αυτοί οι fools, αυτοί οι τρελοί, λένε ψέματα, δεν είναι αληθινά φρούτα…, στον Σαίξπηρ όμως οι μπουφόνοι, οι τρελοί, είναι οι μόνοι που λένε την αλήθεια, αυτή είναι η τραγική τους μοίρα. Οι τρελοί, βυθισμένοι στο έσχατο στάδιο της ταπείνωσης, χειρότερο από εκείνο των ζητιάνων, περιφρονημένοι γιατί μοιάζουν να μη χρησιμοποιούν τη λογική, μόνο εκείνοι λένε την αλήθεια. Όλοι οι άλλοι ψεύδονται(….) Μαμά, δεν βλέπεις μια συγγένεια ανάμεσα σ’ αυτούς τους τρελούς κι εμένα;” S.W.

Η Θέληση (La Voluntad)
Αποσπάσματα από τη ζωή της Σιμόν Βέιλ
Ένα έργο του Σέζαρ Μπρι
Κάθε Τετάρτη & Πέμπτη στις 21.15
Ξενοδοχείο Μπάγκειον
Πλατεία Ομονοίας 18

Κείμενο – Σκηνοθεσία: Cesar Brie
Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Ερμηνεύουν: Αγγελική Πασπαλιάρη, Δημήτρης Παπαβασιλείου
Τιμή εισιτηρίου: 12 € & 5 € (μειωμένο)
Τηλέφωνο κρατήσεων: 6943912100