Το σκωτσέζικο «Νησί του Θανάτου» – Μια ιστορία μυστικών πειραμάτων, χημικού πολέμου και… προβάτων (εικόνες – video)

08:03 11/4/2018 - Πηγή: altsantiri

Επιμέλεια: Αντώνης Ρηγόπουλος

Τις χημικές επιθέσεις σε περιοχές της Συρίας με θύματα χιλιάδες αμάχους και θύτες… «αγνώστους» ακολούθησε η χημική επίθεση σε βρετανικό έδαφος εναντίον ενός πρώην διπλού πράκτορα.

Σε μια περίοδο που οι αντιθέσεις οξύνονται όλο και περισσότερο και ολόκληρος ο κόσμος μοιάζει με ένα καζάνι έτοιμο να εκραγεί, η συζήτηση γύρω από την παραγωγή και τη χρήση χημικών όπλων μαζικής καταστροφής γίνεται συνεχώς εντονότερη, αλλά και πιο επίκαιρη.

Με αφορμή τις τελευταίες επιθέσεις κάνουμε μια σύντομη αναδρομή στο πρόσφατο παρελθόν της Βρετανίας και «ταξιδεύουμε»

σε μια άγνωστη «γωνιά» της Σκωτίας που για πολλές δεκαετίες είχε τη φήμη του «Νησιού του Θανάτου»

Anthrax Island

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, βρετανοί επιστήμονες διεξήγαγαν αρκετά πειράματα στον τομέα του νέου -τότε- ενδεχομένου ενός βιολογικού πολέμου.

Ως καταλληλότερος τόπος διεξαγωγής αυτών των πειραμάτων επιλέχθηκε η νήσος Gruinard. Πρόκειται περί ενός μικρού ακατοίκητου νησιού που βρίσκεται σε απόσταση μόλις ενός μιλίου από τις ακτές της Σκωτίας το οποίο μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1930 χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής ως τόπος χαλάρωσης, ψυχαγωγίας και… πικ νικ.

Όμως τα πειράματα της βρετανικής κυβέρνησης τελικά έθεσαν ολόκληρο το νησί σε καραντίνα για τα επόμενα 50 χρόνια.

Πηγή: flickr.com/photos/michaelrogers

Το Gruinard επιλέχθηκε από την κυβέρνηση ακριβώς λόγω του γεγονότος ότι ήταν πολύ μικρό και ακατοίκητο. Μάλιστα, για να διαπιστωθεί η φονική «ικανότητα» των βρετανικών χημικών όπλων, η κυβέρνηση μετέφερε στο νησί 80 πρόβατα των οποίων η μοίρα ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένη.

Το βασικότερο πείραμα που έγινε στο Gruinard ήταν και εκείνο που τελικά έδωσε στο νησί το προσωνύμιο Anthrax Island (Νησί του Άνθρακα). Οι ερευνητές τοποθέτησαν βόμβες άνθρακα κοντά στα σημεία όπου ζούσαν τα πρόβατα και τις έθεσαν σε λειτουργία. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό και, φυσικά, φονικό. Όλα τα ζώα πέθαναν εντός λίγων ημερών. Ο άνθρακας είχε προκαλέσει μια θανατηφόρα ασθένεια που επηρέαζε σημαντικά τους πνεύμονες, τα έντερα και το δέρμα.

Περαιτέρω έρευνες και αναγωγές στο ανθρώπινο επίπεδο έδειξαν ότι τέτοιες βόμβες θα μπορούσαν να ωφελήσουν τον βρετανικό στρατό εξουδετερώνοντας τους εχθρούς τους πολύ γρήγορα. Όμως τα ίχνη του άνθρακα ήταν δύσκολο να «σβηστούν», ενώ η επικινδυνότητά τους για τον άνθρωπο δεν μειωνόταν. Αποτέλεσμα αυτού θα ήταν οι περιοχές όπου θα πλήττονταν από τις βρετανικές χημικές βόμβες να πρέπει να παραμείνουν ακατοίκητες για πολλές δεκαετίες. Έτσι, η επιλογή της χρήσης των βομβών άνθρακα παρέμεινε στα συρτάρια των ανώτατων στελεχών του ισχυρού βρετανικού στρατού, σύμφωνα με όσα είναι μέχρι τώρα γνωστά.

Ωστόσο, το αποτέλεσμα των ερευνών υποχρέωσε τη βρετανική κυβέρνηση να θέσει τη νήσο Gruinard σε καραντίνα, αφού οποιοσδήποτε επισκέπτης θα μολύνονταν από τις μεγάλες ποσότητες άνθρακα που είχαν εξαπλωθεί σε όλο το νησί.

Στο παρακάτω βίντεο δείτε εικόνες από τη διεξαγωγή των πειραμάτων στο νησί το 1942. Το βίντεο περιέχει εικόνες πειραματισμού σε ζώα που κάποιοι αναγνώστες μπορεί να θεωρήσουν σκληρές.

Μια απολύμανση… δεκαετιών

Αρκετά χρόνια αργότερα πάντως, το 1981, μια μικρή ομάδα θαρραλέων μικροβιολόγων από δύο βρετανικά πανεπιστήμια κατάφεραν να «σπάσουν» την καραντίνα δεκαετιών του νησιού και να «κλέψουν» σχεδόν 150 κιλά μολυσμένου χώματος από το Gruinard.

Η συγκεκριμένη ομάδα, μέσω μηνυμάτων της σε εφημερίδες, απείλησε να διασπείρει το μολυσμένο χώμα σε κατοικημένες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, αν η κυβέρνηση δεν ξεκινούσε τις διαδικασίες απολύμανσης του νησιού. Μάλιστα η ομάδα, για να αποδείξει ότι πράγματι είχε στην κατοχή της μολυσμένο χώμα, άφησε τουλάχιστον δύο σφραγισμένα δείγματα ώστε να τα βρουν και να τα ελέγξουν οι αρχές.

Χρειάστηκε ωστόσο να περάσει μια πενταετία μέχρι η βρετανική κυβέρνηση να πειστεί ότι ήταν πλέον ώρα να προχωρήσει στις αναγκαίες εργασίες απολύμανσης.

Οι υπεύθυνοι ψέκασαν όλη την επικράτεια του νησιού με 280 τόνους φορμαλδεΰδης, αφαίρεσαν μεγάλες ποσότητες χώματος, ενώ στο τέλος της διαδικασίας μετέφεραν στο νησί ένα νέο κοπάδι προβάτων για να ελέγξουν αν ήταν ασφαλές.

Τα πρόβατα επέζησαν όμως ολόκληρη η διαδικασία αποδείχτηκε αργή αφού το νησί κηρύχθηκε απόλυτα «καθαρό από άνθρακα» μόλις το 2007.

Ωστόσο, ήδη από την 1η Μαΐου του 1990 οι κληρονόμοι του αρχικού ιδιοκτήτη του νησιού, το επαναγόρασαν από το βρετανικό δημόσιο στην τιμή «ευκαιρία» των 500 λιρών.

Πάντως, παρά το γεγονός ότι το Gruinard είναι καθαρό εδώ και 11 χρόνια, οι επισκέπτες που το επιλέγουν για τις σύντομες αποδράσεις τους είναι ελάχιστοι, αφού η φήμη του παραμένει… διαβόητη.