Ένας σπουδαίος Έλληνας Ευρωπαίος

05:48 3/4/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Τεχνοκράτης υψηλής κατάρτισης, Ευρωπαίος οραματικών πεποιθήσεων, διανοούμενος της Αριστεράς με ανοιχτό, καθαρό μυαλό, ήλθε στο Υπουργείο Εξωτερικών ως κύριος σύμβουλος του υφυπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Γρ. Βάρφη το Νοέμβριο 1981, λίγες εβδομάδες μετά την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ.

Υπάρχουν άνθρωποι που χωρίς να έχουν λάβει ή διεκδικήσει τον ηχηρό «έπαινο του δήμου και των σοφιστών» έχουν διαδραματίσει ξεχωριστό ρόλο στην Ελληνική ιστορία. Μια τέτοια περίπτωση είναι αναμφίβολα ο καθηγητής Αχιλλέας Μητσός

που έφυγε από τη ζωή αυτές τις μέρες σε ηλικία 78 ετών.

Ο ρόλος του υπήρξε κομβικός στη διαδικασία διαμόρφωσης των συνθηκών για τη παραμονή και ομαλή ενσωμάτωση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα / Ένωση ιδιαίτερα τα πρώτα δύσκολα χρόνια όταν η ένταξη βρίσκονταν σε αμφισβήτηση. Τεχνοκράτης υψηλής κατάρτισης, Ευρωπαίος οραματικών πεποιθήσεων, διανοούμενος της Αριστεράς με ανοιχτό, καθαρό μυαλό, ήλθε στο Υπουργείο Εξωτερικών ως κύριος σύμβουλος του υφυπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Γρ. Βάρφη το Νοέμβριο 1981, λίγες εβδομάδες μετά την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ. Κύρια αποστολή του διδύμου Βάρφη-Μητσού ήταν να «διαχειρισθεί τη σχέση-θέση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα στη οποία είχε ενταχθεί ως πλήρες μέλος στις αρχές 1981. Πριν ανέλθει στη εξουσία ο πρωθυπουργός Α.Γ. Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ είχαν, ως γνωστόν, καταγγείλει την ένταξη ως καταστροφική για τη χώρα και ζητούσαν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την αποχώρηση και τη σύναψη ειδικής σχέσης τύπου Νορβηγίας ή Γιουγκοσλαβίας!

Με την ανάληψη της εξουσίας Παπανδρέου και ΠΑΣΟΚ εγκατέλειψαν την ιδέα της αποχώρησης και αναζητούσαν μια ειδική σχέση μέσα στην ΕΟΚ «που να ανταποκρίνεται στα ελληνικά συμφέροντα». Την προσπάθεια αυτή ανέλαβε ο Γρ. Βάρφης ουσιαστικά όμως ο Αχ. Μητσός. Συνεργαστήκαμε στενά στο έργο αυτό. Με επικεφαλής τον Αχιλλέα επεξεργαστήκαμε το περίφημο Μνημόνιο για νέα σχέση που το Μάρτιο 1982 η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ υπέβαλε στην ΕΟΚ/ΕΕ. Το μνημόνιο αυτό υπήρξε το καταλυτικό κείμενο που οδήγησε στα ΜΟΠ (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα).

Τα ΜΟΠ επέτρεψαν στην κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ συνολικά να εγκαταλείψει τη στάση αμφισβήτησης (ή και άρνησης) προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση και να μετεξελιχθεί σε βαθύτατα φιλοευρωπαϊκό κόμμα. Το 1983 Αχ. Μητσός (μαζί με Γ. Κρανιδιώτη) εργάστηκαν για την οργάνωση της πρώτης ελληνικής προεδρίας στο Συμβούλιο Υπουργών της ΕΟΚ/ΕΕ. Δεν θα ξεχάσω «το γύρο των πρωτευουσών» που πραγματοποιήσαμε με τον Αχιλλέα λίγο πριν την ανάληψη της προεδρίας (από Ρώμη μέχρι Δουβλίνο και Κοπεγχάγη) και την έκπληξη των συνομιλητών μας στη διαπίστωση ότι συνδιαλέγονταν με ένα βαθύτατα τεχνοκρατικά καταρτισμένο team Ελλήνων. Δεν το περίμεναν. Στις αρχές του 1984 ο Αχ. Μητσός ακολούθησε τον Γρ. Βάρφη (ως Επίτροπο) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην οποία ανέλαβε την υψηλότερη θέση, αυτή του Γενικού Διευθυντή Έρευνας στην οποία άφησε ισχυρό αποτύπωμα.

Ο καθηγητής Αχ. Μητσός ήταν πάνω απ’ όλα υπεύθυνος Έλληνας και Ευρωπαίος πολίτης. Υπήρξε από τους συνιδρυτές του Ελληνικού Παρατηρητηρίου (Hellenic Observatory) της London School of Economics (LSE), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛΙΑΜΕΠ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ.α. Και πολιτικά ένα φωτισμένο, ανοιχτό ευρωπαϊκό μυαλό στο χώρο της Αριστεράς. Με πλούσιο επιστημονικό και συγγραφικό έργο. Το βιβλίο που συνέγραψε (με συνεργάτες) «Η Προσχώρηση στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες» παραμένει μέχρι σήμερα η καλύτερη ανάλυση της Πράξης Προσχώρησής μας στην ΕΕ.

Πολλά καλοκαίρια βρισκόμασταν στον αγαπημένο του Μόλυβο. Όπου εκεί στις συζητήσεις μας μπορούσες να διαπιστώσεις ότι συνομιλούσες με ένα αναγεννησιακό, βαθιά φιλοσοφημένο άνθρωπο υψηλής παιδείας. Αντίο Αχιλλέα, με βοήθησες σε πάρα πολλά...

(Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ, πρώην πρεσβευτής-σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Τα Νέα»)

#ΕΥΡΩΠΑΙΟΣ #ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ