Αφιέρωμα CNBC για την Ελλάδα που παλεύει με την πληθυσμιακή κατάρρευση

17:26 11/12/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

«Η δημογραφική συρρίκνωση της Ελλάδας έρχεται σε αντίθεση με τις πολύ βελτιωμένες πλέον οικονομικές προοπτικές της χώρας», σχολιάζει το αμερικανικό δίκτυο CNBC.

Οι εγκαταλελειμμένες πόλεις και οι οικισμοί «φάντασματα» της Ελλάδας προσφέρουν μια τρομακτική ματιά στο μέλλον μιας χώρας της οποίας ο πρωθυπουργός προειδοποιεί για πληθυσμιακή κατάρρευση - γράφει δημοσίευμα του CNBC.

Για πολλά χρόνια, η μείωση των γεννήσεων, η οικονομική δυσπραγία και η μαζική μετανάστευση έχουν «αδειάσει» πολλές περιοχές της χώρας.

Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν τώρα πως η μείωση του πληθυσμού δημιουργεί μεγάλη πίεση στην κοινωνία, αφού χωρίς αρκετούς νέους εργαζόμενους να στηρίξουν την οικονομία δημιούργουνται σοβαρά προβλήματα στο ασφαλιστικό σύστημα και όχι μόνο.

Σύμφωνα με όσα δηλώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της ING Bert Colijn στο CNBC, «ενώ η Ελλάδα απολαμβάνει προς το παρόν σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης, κοιτάζοντας μπροστά, αυτό θα είναι αδύνατον να διατηρηθεί χωρίς το απαραίτητο εργατικό δυναμικό».

Η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας στην Ευρώπη: Το 1,3 είναι το μισό από αυτό που καταγράφηκε το 1950 και πολύ κάτω από το 2,1 που απαιτείται προκειμένου να διατηρηθεί μηδενικό το ισοζύγιο θανάτων - γεννήσεων.

Πέρυσι, η χώρα κατέγραψε λίγο πάνω από 71.400 γεννήσεις, τον χαμηλότερο αριθμό από τότε που άρχισαν οι καταγραφές πριν από σχεδόν έναν αιώνα - αριθμός μειωμένος κατά περίπου 6% σε σχέση με το 2022. Η Ελλάδα έχει τώρα περίπου μία γέννηση για κάθε δύο θανάτους, ενώ το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών είναι σχεδόν διπλάσιο από εκείνο των ηλικιών 0 έως 14 ετών.

Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα του αμερικανικού μέσου, το γεγονός αυτό ώθησε τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να κάνει λόγο για «υπαρξιακή» απειλή για την ελληνική κοινωνία.

«Αυτή η μείωση του πληθυσμού δεν εκδηλώνεται εξίσου σε όλη τη χώρα», είχε δηλώσει πέρυσι ο Μητσοτάκης σε ελληνικό συνέδριο για το δημογραφικό. «Το φαινόμενο είναι πολύ πιο έντονο σε συγκεκριμένες περιοχές και αυτό σημαίνει ότι δεν αρκούν οι εθνικές στρατηγικές αλλά χρειάζονται και τοπικές προβλέψεις».

Η δραματική μείωση του πληθυσμού αποκαλύπτεται από την εμφάνιση δεκάδων πόλεων και χωριών «φαντασμάτων» - τοποθεσίες με μηδενικό ή σχεδόν μηδενικό πληθυσμό, που ερημώνουν καθώς οι τελευταίοι κάτοικοι φεύγουν ή πεθαίνουν.

Μπορεί να είναι δύσκολο να βρούμε τον ακριβή αριθμό αυτών των τοποθεσιών - δεδομένης της συχνά απομακρυσμένης θέσης τους - ωστόσο πρόσφατες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό των παντελώς εγκαταλελειμμένων πόλεων και χωριών κοντά στις 200.

Η κρίση δημόσιου χρέους και η παρακμή του '80

Η δημογραφική κατάρρευση της Ελλάδας μπορεί να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στην κρίση δημόσιου χρέους του 2009, συνεχίζει η Karen Gilchrist. Τα μνημόνια που ακολούθησαν προκάλεσαν χρόνια λιτότητας και οικονομικής δυσπραγίας στη χώρα, με την οικονομία να συρρικνώνεται κατά το ένα τέταρτο τη δεκαετία που ακολούθησε.

Οι νέοι χτυπήθηκαν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα από την ύφεση, με τη νεανική ανεργία να φτάνει το 59,5% το πρώτο τρίμηνο του 2013 - υπερδιπλάσια από το εθνικό υψηλό ποστοστό του 27%.

Ως αποτέλεσμα, πολλοί δεν μπόρεσαν να στήσουν μια νέα ζωή μακριά από τα σπίτια των οικογενειών τους. Από αυτούς που τα κατάφεραν, πολλοί το έκαναν στο εξωτερικό - περισσότερα από 400.000 άτομα ή το 9% του εργατικού δυναμικού. Μεγάλο μέρος των υπολοίπων μετεγκαταστάθηκε στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, σε αναζήτηση περισσότερων ευκαιριών εργασίας και εκπαίδευσης.

Σήμερα, πάνω από τον μισό ελληνικό πληθυσμό (53,5%) ζει στην πρωτεύουσα, την Αθήνα, και τη γύρω περιοχή της Αττικής, καθώς και στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, τη Θεσσαλονίκη.

Εν τω μεταξύ, όλες οι άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των νησιών, δεν σταματούν να καταγράφουν μείωση του πληθυσμού τους.

Πολλοί δημογράφοι ωστόσο λένε τώρα πως η μείωση του πληθυσμού της χώρας ανάγεται ακόμη πιο πίσω, στη δεκαετία του 1980 - μια ακόμη περίοδο οικονομικής παρακμής της χώρας. Η μείωση των γεννήσεων κατά την περίοδο αυτή οδήγησε έκτοτε σε μείωση των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, με το ποσοστό των γυναικών ηλικίας 20 έως 40 ετών να είναι σήμερα 150.000 λιγότερες από ό,τι πριν από πέντε χρόνια.

«Τα μέτρα δεν είναι αρκετά»

Η κυβέρνηση προβλέπει σήμερα [ως ο πληθυσμός μπορεί να μειωθεί από περίπου 10,4 εκατομμύρια σήμερα σε 7,5 εκατομμύρια μέχρι το 2050 - μια μείωση μεγαλύτερη από 25%.

Για να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του προβλήματος - γράφει το CNBC - ο Μητσοτάκης εγκαινίασε πέρυσι ένα νέο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.

Τον Οκτώβριο το υπουργείο ανακοίνωσε ότι θα δαπανήσει 20 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2035 για κίνητρα που θα ανακόψουν τη μείωση του πληθυσμού - όπως επιδόματα τέκνων, ενισχυμένες γονικές άδειες και φοροαπαλλαγές.

Ο Colijn ωστόσο δηλώνει επιφυλακτικός ως προς το ότι τα μέτρα στήριξης θα είναι αρκετά για να αλλάξουν την τάση.

«Δεν φαίνεται να υπάρχει έστω και ένα παράδειγμα πολιτικής που να έχει εισαχθεί κάπου και να έχει οδηγήσει σε ταχεία αντιστροφή αυτής της μείωσης», υποστηρίζει. «Άλλες πολιτικές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν κίνητρα που θα ενθάρρυναν περισσότερους νέους να παραμείνουν στην Ελλάδα ή θα προσέλκυαν πίσω όσους έφυγαν».

#ΥΠΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ #CNBC #ΓΗΡΑΝΣΗ_ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ