Αλλάζουν τα πάντα σε ΙΕΚ, ΕΠΑΛ και Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης

15:57 19/12/2023 - Πηγή: Dikaiologitika

Αλλαγές στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση προωθεί η κυβέρνηση μέσω νομοσχεδίου που θα ψηφιστεί το επόμενο διάστημα.

Εκ βάθρων αλλαγές στην επαγγελματική εκπαίδευση θα περιλαμβάνει το σχετικό νομοσχέδιο, το γενικό πλαίσιο του οποίου παρουσίασαν το πρωί της Τρίτης ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Παιδείας σε εκδήλωση στο Πρότυπο Επαγγελματικό Λύκειο Περάματος.

Στόχος των προωθούμενων αλλαγών είναι η επαγγελματική εκπαίδευση να προσανατολιστεί σε κλάδους στους οποίους υπάρχει ζήτηση και όχι προσφορά.

Παράλληλα, να ενισχυθεί το δίκτυο ανάμεσα σε ΙΕΚ, Επαγγελματικά Λύκεια και Εργαστήρια και ταυτόχρονα να γίνει εκ νέου λανσάρισμα της προοπτικής φοίτησης στα ΙΕΚ, σε σ΄ύγχρονα εκπαιδευτικά αντικείμενα, με στόχο, σύμφωνα με τον υπουργό η προοπτικής της επαγγελματικής εκπαίδευσης να είναι θελκτική, να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και της τοπικής οικονομίας, δημιουργώντας καλούς και περιζήτητους επαγγελματίες

Όπως ανέφερε σε δηλώσεις του ο πρωθυπουργός: «Σήμερα εδώ, από το Επαγγελματικό Λύκειο του Περάματος, στέλνουμε ένα μήνυμα προσήλωσης στην κεντρική μας δέσμευση για την ενίσχυση της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης στη χώρα μας."

Από την πλευρά του, ο Υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης, τόνισε ότι «στόχος είναι να δημιουργηθούν περίπου 60 δομές campus στη χώρα μας, θεματικά στοχευμένες, μέσα από τη συνύπαρξη των επαγγελματικών λυκείων, των σημερινών ΙΕΚ που μετονομάζονται σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης και των εργαστηρίων, με στόχο να μπορέσουμε πραγματικά και μέσα από 130 νέους οδηγούς κατάρτισης και μέσα από την επένδυση σε νέους εξοπλισμούς μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης να προβούμε σε μια πολύ ουσιαστική μεταρρύθμιση και αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στη χώρα μας».

Τα ΙΕΚ μετονομάζονται σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης

Το νέο νομοσχ΄έδιο προβλέπει την ενσωμάτωση Επαγγελματικών Λυκείων, Επαγγελματικών Σχολών Κατάρτισης και Δημόσιων ΙΕΚ σε νέα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΚΕΕΚ), ενώ ειδικά τα ΙΕΚ θα εξελιχθούν σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης. Τα ΚΕΕΚ θα παρέχουν επίσης Μεταλυκειακό Έτος - Τάξη Μαθητείας, ενώ υποχρεωτικά θα διαθέτουν εργαστηριακό κέντρο. Οι εργαστηριακές υποδομές θα ενισχυθούν με σύγχρονο υλικοτεχνικό εξοπλισμό, για τον οποίο θα διατεθούν 124 εκατομμύρια ευρώ. Κατ' αυτόν τον τρόπο, τα νέα ΚΕΕΚ θα αποτελέσουν πολυδύναμες μονάδες όπου θα συστεγάζονται στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης των επιπέδων 3, 4 και 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, επιτρέποντας την αλληλεπίδραση και την ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων.

Σύνδεση με την αγορά εργασίας και έμφαση στις ανάγκες τοπικών κοινωνιών ή επιχειρηματικών ζωνών

Επιπλέον, εντός κάθε ΚΕΕΚ θα ιδρυθεί και θα λειτουργεί Γραφείο Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας (ΓΕΑΣ), το οποίο θα ενισχύει περαιτέρω την σύνδεση με την αγορά εργασίας. Τα νέα Γραφεία θα συνεργάζονται με επαγγελματικούς φορείς, θα μελετούν στατιστικά δεδομένα, θα μεριμνούν για την απασχόληση των σπουδαστών και θα παρέχουν εξατομικευμένες συμβουλές για τη μετάβαση σε επόμενες βαθμίδες εκπαίδευσης, τον επαγγελματικό προσανατολισμό και τις προοπτικές κάθε πεδίου.

Το νομοσχέδιο κινείται σε τρεις βασικούς άξονες: στην ενίσχυση της διάρθρωσης της ΕΕΚ, στην εύρυθμη λειτουργία και αποτελεσματική συνεργασία των Εργαστηριακών Κέντρων με τις εκπαιδευτικές δομές που εξυπηρετούν και στην επέκταση σε όλα τα ΕΠΑΛ των μεταρρυθμιστικών ρυθμίσεων που εισήγαγαν τα Πρότυπα ΕΠΑΛ. Το νομοσχέδιο που αναμένεται να τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη δημιουργία 60 στοχευμένων δομών.

Πολυδύναμα campus Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης ( Ε.Κ., ΕΠΑ.Λ. και Ι.Ε.Κ.), θα ιδρυθούν στις εξής Περιφέρειες:

12 στην Αττική,

5 στην Στερεά Ελλάδα,

4 στην Πελοπόννησο,

6 στη Δυτική Ελλάδα,

13 στην Κεντρική Μακεδονία,

3 στη Δυτική Μακεδονία,

4 στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη,

4 στην Ήπειρο,

3 στη Θεσσαλία,

2 στο Νότιο Αιγαίο,

2 στην Κρήτη,

1 στο Βόρειο Αιγαίο και 1 στα νησιά του Ιονίου

«Δεν είναι αποπαίδι της εκπαίδευσης η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση»

«Δεν είναι “αποπαίδι” της εκπαίδευσης, της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση. Είναι μια συνειδητή επιλογή, μπορεί να είναι η πρώτη επιλογή, πρέπει να είναι η πρώτη επιλογή για πολλά νέα παιδιά. Και δικό μας χρέος είναι να γνωρίζετε ότι εφόσον επιλέξετε αυτό το δρόμο θα έχετε την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση θεωρητική και πρακτική. Γι’ αυτό και έχει τόσο μεγάλη σημασία να επενδύουμε και στα εργαστήρια. Θα επενδύσουμε παραπάνω από 100 εκατομμύρια στο να έχετε σύγχρονο εξοπλισμό για να μπορείτε, πραγματικά, όταν αποφοιτήσετε και πάρετε την πιστοποίησή σας, να γνωρίζει και ο δυνητικός σας εργοδότης ότι έχετε εκείνες τις δεξιότητες για να μπορείτε να ανταποκριθείτε στις ανάγκες της αγοράς εργασίας», τόνισε ο Πρωθυπουργός.

Πού αποσκοπεί το νέο πλαίσιο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση;

Το νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο για την ανα βάθμισή της, το οποίο περιλαμβάνει επίσης σημαντικό εκσυγχρονισμό της υλικοτεχνικής υποδομής. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο από το Ταμείο Ανάκαμψης πρόκειται να κατευθυνθούν προς αυτόν τον σκοπό πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ. Και, βέβαια, σε αυτό το πλαίσιο, είναι αναγκαίες και οι αντίστοιχες νομοθετικές αλλαγές, τις οποίες εισάγει το νομοσχέδιο. Στόχος είναι τα ΙΕΚ, τα ΕΠΑ.Λ. και τα Επαγγελματικά Εργαστήρια να αποτελέσουν μια σύγχρονη και αξιόπιστη εναλλακτική προς την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, δημιουργώντας άρτιους και περιζήτητους επαγγελματίες σε ειδικότητες αιχμής.

Ποια είναι η μεγαλύτερη αλλαγή που φέρνει το νέο πλαίσιο;

Το σημείο αναφοράς του νομοσχεδίου είναι αναμφίβολα η καθιέρωση των Κέντρων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΚΕΕΚ), τα οποία θα λειτουργούν ως campuses για ΙΕΚ, ΕΠΑ.Λ. και Επαγγελματικά Εργαστήρια. Ενα ΚΕΕΚ θα περιλαμβάνει τουλάχιστον μία δομή εκπαίδευσης, μία δομή κατάρτισης κι ένα εργαστηριακό κέντρο, που θα διατηρούν μεν την αυτοτέλειά τους, αλλά θα βρίσκονται σε διαρκή συνεργασία. Εξάλλου, πρόκειται για μια πρακτική που ήδη υφίσταται, καθώς περίπου το 60% των δομών λειτουργούν σε καθεστώς άτυπης συστέγασης.

Αφού ήδη πολλές δομές συστεγάζονται, γιατί ιεραρχείται τόσο ψηλά η μεταρρύθμιση των ΚΕΕΚ;

Είναι πεποίθηση του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού ότι αυτή η συστέγαση πρέπει να συστηματοποιηθεί, ενισχύοντας τη λειτουργία τους στην πράξη και δημιουργώντας πολύτιμες οικονομίες κλίμακος. Ετσι, μέσα από τη θεσμική αναγνώριση και την περαιτέρω ανάπτυξη συνεργειών, στόχος είναι ο περιορισμός των αλληλοεπικαλύψεων αντικειμένων και, κυρίως, η δημιουργία προστιθέμενης αξίας στην παραγόμενη γνώση.

Πόσα ΚΕΕΚ περιλαμβάνει ο νέος χάρτης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης;

Υπολογίζεται ότι, σε πρώτο χρόνο, θα δημιουργηθούν περίπου 60 ΚΕΕΚ σε όλη την επικράτεια.

Την προηγούμενη τετραετία νομοθετήθηκαν εκτεταμένες αλλαγές στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Πώς αξιολογούνται; Ο νέος νόμος θα ανατρέψει τις αλλαγές αυτές;

Το πλαίσιο που καθιέρωσε η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου αξιολογείται ως μια μεταρρύθμιση η οποία εφαρμόστηκε στην πράξη και παρήγαγε πραγματικά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Το νομοσχέδιο, λοιπόν, σκοπεύει να «χτίσει» πάνω στην προηγούμενη τετραετία και όχι να την αναιρέσει.

Τι αλλάζει στα ΕΠΑ.Λ.;

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ότι το νέο νομοσχέδιο έρχεται να πλαισιώσει τις μεταρρυθμίσεις της προηγούμενης τετραετίας αποτελεί η γενίκευση σε όλα τα ΕΠΑ.Λ. των καινοτομιών που εφαρμόστηκαν στα νεοσυσταθέντα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ. Ετσι, από το σχολικό έτος 2024-2025 τομές όπως η πρακτική άσκηση των μαθητών, τα νέα προγράμματα σπουδών και η εναρμόνιση με τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας θα ισχύουν για όλα τα ΙΕΚ.

Ποια θα είναι η τύχη των Πρότυπων ΕΠΑ.Λ., αφού γενικεύονται σε όλα τα ΕΠΑ.Λ. τα στοιχεία που τα έκαναν να ξεχωρίσουν;

Τα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ. θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους, με την εφαρμογή ακόμα περισσότερων καινοτομιών, οι οποίες θα γενικεύονται με τη σειρά τους σε όλα τα Επαγγελματικά Λύκεια, αυτονόητα μετά την επιτυχή τους αξιολόγηση.

Τι αλλάζει στα ΙΕΚ;

Οι αλλαγές στα ΙΕΚ θα είναι τόσο εκτεταμένες, που ουσιαστικά θα πρόκειται για ένα συνολικό rebranding, το οποίο θα εκτείνεται από τη λειτουργία τους μέχρι το όνομά τους. Εδώ εντάσσονται περίπου 130 νέοι οδηγοί κατάρτισης, δηλαδή νέες ειδικότητες. Επιπλέον, δίνεται έμφαση στον τομέα της συμβουλευτικής, με στόχο να παρέχονται στους καταρτιζόμενους ουσιαστικές κατευθύνσεις για τη σταδιοδρομία τους, διασύνδεση με την αγορά εργασίας και υποστήριξη μετά την αποφοίτησή τους.

Πώς θα επιτευχθεί η σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με την αγορά εργασίας και της τοπικής οικονομίας;

Οι 130 νέοι οδηγοί κατάρτισης που αναφέρθηκαν πριν έχουν διαμορφωθεί σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, ώστε να ανταποκρίνονται σε πραγματικές ανάγκες της αγοράς. Και αυτό αποτελεί μόνο ένα παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση. Στο νομοσχέδιο θεσμοθετείται επίσης η αναβάθμιση των Γραφείων Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας (ΓΕΑΣ), ώστε να ανατροφοδοτούν διαρκώς τα ΚΕΕΚ με νέες ιδέες, νέα δεδομένα και νέες ανάγκες της οικονομίας.

Ποιος θα είναι ο ρόλος του ψηφιακού μετασχηματισμού στο νέο πλαίσιο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης;

Το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μιας ενιαίας ψηφιακής πύλης, στην οποία κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να βρει ό,τι χρειάζεται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις σπουδές του. Θα πρόκειται, δηλαδή, για το «gov.gr της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης», που θα περιλαμβάνει οδηγούς σπουδών, στατιστικά στοιχεία επαγγελματικής αποκατάστασης, εκπαιδευτικό υλικό και προσομοιώσεις. Κυρίως, όμως, η πλατφόρμα πρόκειται να λειτουργήσει ως σημείο τομής μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, ώστε αφενός οι μαθητές, οι καταρτιζόμενοι και οι απόφοιτοι και αφετέρου οι επιχειρήσεις να αναζητούν και να παρέχουν θέσεις για πρακτική άσκηση, μαθητεία και μόνιμη εργασία.