Δεν τρίζει τα δόντια του Ερντογάν η ΕΕ: Καμία συζήτηση για εμπάργκο όπλων προς την Άγκυρα, το προσχέδιο της ΕΕ

11:01 10/12/2020 - Πηγή: Dikaiologitika

Μικρό καλάθι φαίνεται ότι θα πρέπει να κρατά η Αθήνα και η Λευκωσία αναφορικά με τις αποφάσεις της σημερινής συνόδου κορυφής της ΕΕ για την Τουρκία σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις κυρώσεις στην Τουρκία που διέρρευσε στον Τύπο. Σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα επιθυμεί εμπάργκο των όπλων προς την Άγκυρα αλλά δεν φαίνεται προς το παρόν να τίθεται συζήτηση σχετικά. 

Το σχέδιο κυρώσεων στην Τουρκία, στο οποίο

κατέληξαν χθες οι πρεσβευτές των 27 κρατών μελών στις Βρυξέλλες και το οποίο θα τεθεί προς έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, προβλέπει, σύμφωνα με τον Euobserver, τη συμπερίληψη στη λίστα κι άλλων Τούρκων αξιωματούχων, χωρίς να τίθεται προς το παρόν θέμα εμπάργκο όπλων.

Το σχέδιο καλεί το Συμβούλιο να προετοιμάσει πρόσθετες καταχωρήσεις ατόμων στη λίστα βάσει τις απόφασης του του περασμένου χρόνου για την επιβολή απαγόρευσης βίζας και παγώματος περιουσιακών στοιχείων σε χαμηλόβαθμους τούρκους αξιωματούχους που εμπλέκονται στη διοργάνωση των γεωτρήσεων στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ ακόμη μεγαλύτερες κυρώσεις αναφορικά με τις «πολιτικές και οικονομικές σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας» θα συζητηθούν σε άλλη σύνοδο κορυφής τον Μάρτιο του 2020.

Απομακρύνεται το ενδεχόμενο εμπάργκο όπλων στην Τουρκία

Η Ελλάδα είχε ζητήσει από την ΕΕ την επιβολή εμπάργκο όπλων στην Τουρκία, αλλά ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν προκύπτει από το σχέδιο των συμπερασμάτων. Ερωτηθείς αν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει περιθώρια να κάνει κάτι για να σταματήσει τη διαδικασία, Ευρωπαίος διπλωμάτης τόνισε ότι «ίσως είναι πολύ αργά». «Αυτό που πρέπει να δούμε είναι σαφείς και μόνιμες ενδείξεις της βούλησης για έναρξη σε μια νέα βάση των σχέσεων συνεργασίας. Αυτό που έχουμε δει ως τώρα είναι η αποχώρηση ενός πλοίου [ Oruc Reis] που επέστρεψε μια εβδομάδα αργότερα. Aυτό δεν είναι βιώσιμο», τόνισε προσθέτοντας ότι δεν θα τεθεί θέμα εμπάργκο όπλων επειδή η Τουρκία είναι σημαντικός εταίρος στο ΝΑΤΟ.

Η Τουρκία αντιμετωπίζει απειλή κυρώσεων και από τις ΗΠΑ για την αγορά από τη Ρωσία των S-400 κι όπως διαφαίνεται από το σχέδιο συμπερασμάτων η ΕΕ περιμένει να δει τι θα κάνει η νέα κυβέρνηση Μπάιντεν προτού προβεί σε βήματα αναφορικά με τις στρατιωτικές προμήθειες. «Η ΕΕ θα επιδιώξει συντονισμό των κινήσεων σ’ αυτά τα θέματα με τις ΗΠΑ», αναφέρεται στο κείμενο.

Στο σχέδιο καταδικάζονται «οι μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις» της Τουρκίας και η ρητορική του Ερντογάν «κατά της ΕΕ, κρατών μελών της ΕΕ και Ευρωπαίων ηγετών» - σαφής αναφορά στους υβριστικούς χαρακτηρισμούς του Τούρκου προέδρου για τον Γάλλο ομόλογό του, Εμανουέλ Μακρόν, τον οποίο έχει αποκαλέσει μεταξύ άλλων «διανοητικά ασταθή». Παράλληλα επισημαίνεται και ο αποσταθεροποιητικός ρόλος της Τουρκίας στη Λιβύη, όπου έστειλε εξοπλισμό και δυνάμεις στο πλευρό της κυβέρνησης Σάρατζ.

Η σύνοδος κορυφής της ΕΕ είχε χαρακτηριστεί κρίσιμη για το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων, αλλά με την ατζέντα της «βαριά» λόγω της κόντρας με Ουγγαρία, Πολωνία για τον πολυετή κοινοτικό προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης, το Brexit, την πανδημία, τις διατλαντικές σχέσεις, την κλιματική αλλαγή και την τρομοκρατία, οι σημαντικές αποφάσεις φαίνεται ότι αναβάλλονται γι’ αργότερα.

Προσχέδιο ΕΕ για κυρώσεις μόνο σε Τούρκους και όχι συνολικά στην Τουρκία

Σύμφωνα με νότερες πληροφορίες το προσχέδιο της ΕΕ περιλεμβάνει κυρώσεις σε Τούρκους και όχι συνολικά στην Τουρκία.

Ειδικότερα,σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters, στα πρότυπα των κυρώσεων που επιβλήθηκαν πρόσφατα και στη Λευκορωσία. Τυχόν σοβαρότερες κυρώσεις αναβάλλονται για τον Μάρτιο.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται σήμερα από την Σύνοδος των ηγετών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ που βρίσκεται σε εξέλιξη να επικυρώσουν προσχέδιο συμφωνίας που προβλέπει κυρώσεις μόνο σε βάρος ατόμων και εταιριών τουρκικών συμφερόντων, παγώνοντας λογαριασμούς και άλλα περιουσιακά στοιχεία τους, ως αντίδραση στην τακτική της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο.

Σε αντίθεση με την απειλή που είχε απευθύνει προς την Άγκυρα τον Οκτώβριο για οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ετοιμάζεται (με βάση το προσχέδιο) να περιορίσει τη δράση του σε ατομικές κυρώσεις.

Προστίθεται ότι η ΕΕ θα συντονίσει περαιτέρω μέτρα με τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, που ορκίζεται στις 20 Ιανουαρίου.

Οι πολίτες και οι εταιρίες που θα υποστούν τις κυρώσεις θα τιμωρηθούν, κατά το σχέδιο απόφασης, για τη συμμετοχή τους σε «μη εξουσιοδοτημένη γεώτρηση ανοικτά της Κύπρου».

Το προσχέδιο δεν αναφέρει σε ποιους πολίτες ή εταιρίες αναφέρεται, αλλά θα προστεθούν στους δύο αξιωματούχους που περιλαμβάνονται ήδη στη λίστα των κυρώσεων της ΕΕ από τον Νοέμβριο του 2019.

Μητσοτάκης από Βρυξέλλες: Αν η Τουρκία συνεχίσει τις προκλήσεις θα υπάρχουν συνέπειες

Σαφές ήταν το μήνυμα του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη πάντως κατά την άφιξή του στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καθώς έκανε δηλώσεις σχετικά με το veto που έχει θέσει η Ουγγαρία και η Πολωνία αλλά και για τις σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας, και τόνισε ότι αν η Τουρκία συνεχίσει να είναι προκλητική θα πρέπει να υποστεί και τις συνέπειες.

Αναλυτικά η δήλωση του:

«Στην εξαιρετικά πλούσια ημερήσια διάταξη της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής ξεχωρίζω δύο θέματα τα οποία έχουν ιδιαίτερη σημασία: Tο πρώτο αφορά την εκκρεμότητα του veto που έχει θέσει η Ουγγαρία και η Πολωνία όσον αφορά την έγκριση του προϋπολογισμού και του Ταμείου Ανάκαμψης. Εκτιμώ ότι η πρόταση, η συμβιβαστική, η οποία έχει επιτευχθεί κινείται στη σωστή κατεύθυνση και ότι αυτό το ζήτημα, η εκκρεμότητα, θα λήξει σήμερα.

Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες η οποία έχει ήδη καταθέσει το δικό της λεπτομερές σχέδιο για το πώς θα αξιοποιήσει τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι πάρα πολύ σημαντικό, λαμβάνοντας υπόψη και την έκταση της οικονομικής κρίσης,τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης να πέσουν στις πραγματικές οικονομίες της Ευρώπης το συντομότερο δυνατόν.

Το δεύτερο ζήτημα το οποίο θα μας απασχολήσει αφορά την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις σχέσεις μας με την Τουρκία. Εδώ το διακύβευμα είναι πάρα πολύ σαφές, πάρα πολύ ξεκάθαρο: Η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου αποφασίσαμε, όλοι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, ότι σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την παραβατική συμπεριφορά θα υπάρχουν συνέπειες. Και ορίσαμε από κοινού ότι ημερομηνία λήψης των αποφάσεων θα είναι αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Τώρα, λοιπόν, θα φανεί εάν πραγματικά ως Ευρώπη είμαστε αξιόπιστοι σε αυτά τα οποία εμείς οι ίδιοι έχουμε συμφωνήσει. “Pacta sunt servanda”».

Σημειώνεται επίσης ότι ήδη από χθες η ελληνικής κυβέρνηση είχε τονίσει ότι πρέπει να  υπάρξει ένα «σαφές μήνυμα» προς την Αγκυρα όσον αφορά τις τουρκικές προκλήσεις στη Μεσόγειο.

Ο πρωθυπουργός χθες σε τηλεδιάσκεψη του ΕΛΚ, τόνισε ότι η Τουρκία απέρριψε την προσφορά της Ευρώπης να ακολουθήσει μια θετική ατζέντα, επιλέγοντας τον δρόμο των μονομερών ενεργειών, που τη φέρνει αντιμέτωπη με συνέπειες, με την Αγκυρα να ισχυρίζεται την ίδια ώρα πως η Ελλάδα είναι αυτή που «αποφεύγει τον διάλογο». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε πως η Τουρκία επέλεξε να ηρεμήσει προσχηματικά την κατάσταση, λίγο πριν την Σύνοδο Κορυφής, αποσύροντας το Oruc Reis, ενώ αναφέρθηκε και στις προκλήσεις στα Βαρώσια όπου επιδιώκει το άνοιγμα της πόλης. Γι’ αυτό και ο πρωθυπουργός τόνισε πως «δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι θα αλλάξει τη συμπεριφορά της αν δεν της ασκηθεί πίεση».

Ακόμη, αναφέρθηκε και στο ζήτημα του εμπάργκο στην αγορά όπλων, σχολιάζοντας πως «δεν γίνεται τα κράτη-μέλη να εξάγουν επιθετικά όπλα στην Τουρκία, όπλα που στρέφονται εναντίον άλλων κρατών-μελών».

Ο πρωθυπουργός έκανε ειδική αναφορά στο Μεταναστευτικό και την εκ νέου εργαλειοποίησή του από την Τουρκία, με αφορμή τις αποκαλύψεις του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου τόσο για το πρόσφατο ναυάγιο στη Λέσβο όσο και για τον τρόπο με τον οποίο Σομαλοί μετανάστες προωθούνται προς τα ελληνικά νησιά.

Η αντίδραση της Τουρκίας

Ενόψει της συνόδου κορυφής ο Ερντογάν συνέχισε στη λογική των προκλήσεων υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα κι όχι η Τουρκία είναι αυτή που στην πραγματικότητα συνεχώς να αποφεύγει να καθίσει στο τραπέζι των συνομιλιών. «...Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε όσα δικαιώματα έχουμε στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως θα κάνουμε και με τη βόρεια Κύπρο. Δεν υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσουμε στα ζητήματα αυτά. Όμως αν η Ελλάδα ως γείτονας συμπεριφερθεί έντιμα θα συνεχίσουμε να είμαστε στο τραπέζι».

Ο υπουργός του των Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μετά τη συνάντησή του με τον Ούγγρο ομόλογό του στην Άγκυρα» επέλεξε συμφιλιωτικούς τόνους: «Θέλουμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας με την ΕΕ και δεν το λέμε ενόψει της συνόδου, ή επειδή υπάρχουν κυρώσεις κι άλλα πράγματα στην ατζέντα». Αλλά ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος AKP, Ομέρ Τσελίκ -προφανώς απευθυνόμενος κυρίως στο εσωτερικό ακροατήριο - απέδωσε «τη γλώσσα των κυρώσεων» της ΕΕ σε «ρατσιστές και φασίστες» στην Ευρώπη…