Διαφθορά και διακυβέρνηση: Οι κρίσιμες επιδόσεις της Ελλάδας στη νέα μέτρηση της Διεθνούς Διαφάνειας

07:43 6/2/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Υπενθυμίζεται πως η Ελλάδα κατέγραψε πτώση τριών μονάδων στον Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς, από 52 βαθμούς το 2022 σε 49 το 2023, και έπεσε στην 59η θέση παγκοσμίως, έναντι της 51ης ένα χρόνο νωρίτερα.

Στις 11 Φεβρουαρίου 2025, η Διεθνής Διαφάνεια θα δημοσιεύσει τον νέο Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς (CPI) για το 2024, φέρνοντας στο φως τις τάσεις και τις εξελίξεις στη μάχη κατά της διαφθοράς παγκοσμίως. Ωστόσο, η οργάνωση προειδοποιεί ότι ο δείκτης δεν πρέπει

να χρησιμοποιείται για να συγκαλύψει ευρύτερες δημοκρατικές οπισθοχωρήσεις. Στην Ελλάδα, η περσινή βαθμολογία αποκάλυψε σοβαρές παθογένειες, οι οποίες απειλούν το κράτος δικαίου και την ελευθερία του Τύπου, σηματοδοτώντας μια επικίνδυνη οπισθοδρόμηση παρά τις βελτιώσεις που είχαν σημειωθεί την τελευταία δεκαετία.

Ο CPI αποτελεί διεθνώς αποδεκτό σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση της αντίληψης της διαφθοράς στον δημόσιο τομέα, αλλά, όπως επισημαίνει η Διεθνής Διαφάνεια, κανένας μεμονωμένος δείκτης δεν μπορεί να αποτυπώσει πλήρως τη σύνθετη πραγματικότητα της διακυβέρνησης. Ορισμένες κυβερνήσεις επιχειρούν να εκμεταλλευτούν τις επιδόσεις τους στον δείκτη, ακόμα και τη στασιμότητά τους, προκειμένου να προβάλουν μια εξωραϊσμένη εικόνα της διακυβέρνησής τους, αποκρύπτοντας κρίσιμα ζητήματα, όπως η διάβρωση των δημοκρατικών θεσμών και οι περιορισμοί στις πολιτικές ελευθερίες.

Για την ουσιαστική καταπολέμηση της διαφθοράς απαιτείται πολυεπίπεδη δράση, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης ανεξάρτητων ελεγκτικών μηχανισμών, της διασφάλισης της διαφάνειας και της εφαρμογής ισχυρών νομικών πλαισίων που προασπίζουν το κράτος δικαίου. Κρίσιμος παράγοντας είναι η ελευθερία του Τύπου και η ανεμπόδιστη λειτουργία της κοινωνίας των πολιτών, καθώς αποτελούν βασικούς πυλώνες για την αποκάλυψη και καταγγελία φαινομένων διαφθοράς. Χωρίς μια συνεκτική και διαρκή στρατηγική, οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της διαφθοράς κινδυνεύουν να παραμείνουν ημιτελείς ή να καταρρεύσουν υπό την πίεση πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων.

Υπενθυμίζεται πως η Ελλάδα κατέγραψε πτώση τριών μονάδων στον Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς, από 52 βαθμούς το 2022 σε 49 το 2023, και έπεσε στην 59η θέση παγκοσμίως, έναντι της 51ης ένα χρόνο νωρίτερα. Η αρνητική αυτή εξέλιξη σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη υποχώρηση του κράτους δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει κρίσιμα ζητήματα δημοκρατικής διακυβέρνησης.

Οι αποκαλύψεις για υποκλοπές επικοινωνιών δημοσιογράφων και πολιτικών αντιπάλων από την κυβέρνηση, οι περιορισμοί στην ελευθερία του Τύπου και οι παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη συνέβαλαν καθοριστικά στην πτώση της βαθμολογίας. Παράλληλα, το σκάνδαλο των υποκλοπών ‘Predatorgate’ και οι κυβερνητικές παρεμβάσεις στις έρευνες, με αναφορές για απειλές σε μέλη ανεξάρτητων ελεγκτικών αρχών και παρεμπόδιση μαρτύρων, έχουν εγείρει σοβαρές ανησυχίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η θέση της Ελλάδας στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, όπου καταγράφει τη χαμηλότερη επίδοση στην ΕΕ. Η χρήση SLAPP – στρατηγικών αγωγών που στοχεύουν στον εκφοβισμό δημοσιογράφων – έχει εξελιχθεί σε σύνηθες εργαλείο φίμωσης, δυσχεραίνοντας την αποκάλυψη σκανδάλων διαφθοράς.

Ταυτόχρονα, η συγκέντρωση των ΜΜΕ σε επιχειρηματικά συμφέροντα με πολιτικές διασυνδέσεις περιορίζει τη δημοσιογραφική ανεξαρτησία, επιτείνοντας το φαινόμενο της χειραγώγησης της ενημέρωσης.

Παρά τις ελπίδες που γέννησε η ίδρυση της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας το 2019, η ανεξαρτησία της αμφισβητείται, καθώς η διαδικασία επιλογής των στελεχών της ελέγχεται από την κυβέρνηση. Επιπλέον, η καθυστέρηση στην πλήρωση της θέσης του Διοικητή της Αρχής για περισσότερο από ενάμιση χρόνο, καθώς και οι πρόσφατες παραιτήσεις μελών του Συμβουλίου Διοίκησης εν μέσω καταγγελιών για σκάνδαλα, έχουν κλονίσει την αξιοπιστία του θεσμού.

#ΔΙΕΘΝΗΣ_ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ #ΔΙΑΦΘΟΡΑ