Έλληνες ερευνητές ζητούν τη βοήθεια του κοινού για τα… «σπασμένα» ελληνικά των υπολογιστών

14:31 2/3/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Κανένας υπολογιστής ή κινητό δεν επιτρέπει την ορθή πληκτρολόγηση των ελληνικών, σύμφωνα με μια ομάδα ειδικών, οι οποίοι απαιτούν την αναθεώρηση των προτύπων και τη βελτίωση λειτουργικών συστημάτων και ζητούν τη συνδρομή μας.

Τα ελληνικά συστήματα γραφής είναι ένα από τα αρχαιότερα, αλλά όταν τα διαβάζουμε μέσα από τους υπολογιστές ή από τα κινητά μας πολλές φορές μας «βγαίνει»… το μάτι. Και αυτό γιατί καμιά ψηφιακή συσκευή δεν επιτρέπει την ορθή πληκτρολόγηση της γλώσσας και έτσι μοιραία διαβάζουμε τα περισσότερα ελληνικά κείμενα με λάθη.

Όπως μού λέει ο μοναδικός Έλληνας Καθηγητής

Τυπογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Reading στην Αγγλία, Γεράσιμος Λεωνίδας, καθημερινά, στα ψηφιακά περιβάλλοντα παραβιάζονται βασικοί κανόνες ορθογραφίας και γραμματικής, καταλήγοντας στην παραγωγή μιας αλλοιωμένης και προβληματικής τυπογραφικής απόδοσης των ελληνικών κειμένων.

Σύμφωνα με μια ομάδα Ελλήνων επαγγελματιών στον χώρο (σχεδιαστές και σχεδιάστριες ελληνικών γραμματοσειρών, τεχνικούς γραμματοσειρών, ερευνητές και ερευνήτριες), συμπεριλαμβανομένου του Έλληνα καθηγητή, το πρόβλημα αυτό δεν είναι καινούργιο. Έχει αφετηρία στα πρώτα βήματα της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας και απλά δεν έχει μέχρι στιγμής διορθωθεί παρά τις επισημάνσεις ειδικών του χώρου.

Οι αποφάσεις που πάρθηκαν δεν βασίστηκαν σε επαρκείς μελέτες πάνω στις ντόπιες τυπογραφικές πρακτικές, ενώ οι διαβουλεύσεις με Έλληνες ειδικούς του χώρου, απλά δεν θεωρήθηκαν απαραίτητες. Το αποτέλεσμα ήταν να εφαρμοστούν για τα ελληνικά κανόνες, που προορίζονταν για το λατινικό αλφάβητο, χωρίς καμία προσαρμογή.

«Τα προβλήματα που προκύπτουν δεν είναι απλώς αισθητικά, αλλά έχουν ουσιαστικές επιπτώσεις στην καθημερινή χρήση της γλώσσας. Χρήστες αδυνατούν να πληκτρολογήσουν βασικά κείμενα, μαθητές πασχίζουν να ολοκληρώσουν εργασίες, ερευνητές δυσκολεύονται να δημοσιεύσουν τα ευρήματά τους, επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν εμπόδια στην αποτελεσματική επικοινωνία, και ο πλούτος της γραπτής ελληνικής γλώσσας φθίνει μέρα με τη μέρα στα ψηφιακά περιβάλλοντα. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι οι νεότερες γενιές, εξοικειωμένες σχεδόν αποκλειστικά με την ψηφιακή τεχνολογία, εκτίθενται σε αυτή τη λανθασμένη και κουτσουρεμένη εκδοχή της γλώσσας μας, χωρίς να έχουν την ευκαιρία να μάθουν πώς πρέπει να εμφανίζεται και να συντάσσεται σωστά. Διακυβεύεται λοιπόν, σε έναν βαθμό, η γλωσσική συνέχεια, η σαφής και ακριβής επικοινωνία», αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής.

Ο Γεράσιμος Λεωνίδας είναι ειδικός στη δημιουργία προδιαγραφών στη διαδραστική τυπογραφία και στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών. Με άλλα λόγια, γνωρίζει και συστήνει τι πρέπει να υποστηρίζει η τεχνολογία σχεδιασμού στην τυπογραφία και δημιουργεί το μέσο για να κάνει κάποιος τη δουλειά του. Για παράδειγμα, έχει υποστηρίξει τη δημιουργία των ελληνικών γραμματοσειρών στο ελληνικό office 2007, έχει βοηθήσει στη δημιουργία εφαρμογών που να λειτουργούν παντού χωρίς προσαρμογή, έχει εργαστεί με βάση τους κανόνες τονισμού και στοιχειοθεσίας κάθε χώρας και έχει υποστηρίξει πρότζεκτ σήμανσης σε δημόσιους χώρους (έχει π.χ. εργαστεί για προγράμματα σήμανσης αεροδρομίων στον Περσικό κόλπο και για τη δημιουργία νέων αλφαβητάριων για πολλές από τις γλώσσες της Ινδίας).

Ωστόσο, δεν ανησυχεί για το σωστό. Ανησυχεί μόνο για το λάθος και έχει δίκιο. Όπως ο ίδιος λέει: «…όταν κάτι δουλεύει σωστά δεν φαίνεται. Στον τυπογραφικό σχεδιασμό φαίνεται μόνο το λάθος και αυτό είναι που αξιολογείς». Οι Έλληνες ειδικοί, για περισσότερα από 25 χρόνια, εντοπίζουν τα ‘ελαττώματα’ στις ευρέως χρησιμοποιούμενες ψηφιακές πλατφόρμες και εφαρμογές και τα επισημαίνουν, εκφράζοντας ανησυχίες για την κατάσταση των ελληνικών, αλλά δεν λαμβάνουν κάποια συγκεκριμένη απάντηση από τις εταιρείες ανάπτυξης λογισμικού.

«Δυστυχώς, παρά τη δουλειά που έχουμε κάνει με τις ελληνικές γραμματοσειρές εδώ και πολλά χρόνια, τα προβλήματα που έχουν να κάνουν με την κωδικοποίηση, το λειτουργικό και την εμφάνιση στους browsers, παραμένουν. Σφάλματα εφαρμογών και εμφάνισης, λανθασμένη μετατροπή πεζών σε κεφαλαία, σφάλματα σε μορφή τίτλων, και αντίστροφα, λανθασμένοι κανόνες συλλαβισμού, δυσλειτουργίες στη στίξη και στα διακριτικά σημεία (π.χ. η άνω τελεία U+0387 αντικαθίσταται με τον middle dot U+00B7), ζητήματα κωδικοποίησης χαρακτήρων, λανθασμένη αντικατάσταση ελληνικών συμβόλων με αντίστοιχα λατινικά (π.χ. αντικατάσταση του ελληνικού ερωτηματικού με το λατινικό semicolon), χρήση επιστημονικών συμβόλων αντί για τα σωστά ελληνικά γράμματα (π.χ. χρήση του μαθηματικού ‘π=3,14’ αντί του ελληνικού πεζού ‘π’), και τέτοια πολλά φαινόμενα εξακολουθούν να διαιωνίζονται», λέει ο καθηγητής Λεωνίδας.

Πριν λίγους μήνες η ομάδα των Ελλήνων ειδικών που απαρτίζεται από τους Ειρήνη Βλάχου, Αλέξιο Ζάβρα, Αιμίλιο Θεοφάνους, Ναταλία Καντρέ, Κώστα Μπαρτσώκα και Ελένη Μπεβεράτου) αποφάσισαν να προχωρήσουν σε μια σειρά από ενέργειες ώστε να πιέσουν τις μεγάλες εταιρείες να αλλάξουν κάποιαπράγματα στην υποστήριξη των ελληνικών, με έμφαση στα λάθη κωδικοποίησης γραμμάτων, και στο normalisation του Unicode. Μάλιστα δημιούργησαν και μια σελίδα στο GitHub που συγκεντρώνει πληροφορίες για προβλήματα που χρειάζονται άμεση διόρθωση, καθώς και συνδέσμους για την αναφορά σφαλμάτων στις εταιρείες λογισμικού.

«Ήρθε ωστόσο, η ώρα να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα συλλογικά», λέει ο Γεράσιμος Λεωνίδας. Η ομάδα προσκαλεί τώρα όσες και όσους ενδιαφέρονται για τη γλώσσα μας ή επηρεάζονται από αυτή την κατάσταση, να υπογράψουν ηλεκτρονικά το αίτημά τους για την αναθεώρηση των προτύπων και τη βελτίωση λειτουργικών συστημάτων και εφαρμογών εδώ.

«Υπογράφοντας αυτό το αίτημα συμβάλλετε ενεργά στην προσπάθεια για μια πιο προσβάσιμη και με περισσότερη ακρίβεια ψηφιακή ελληνική τυπογραφία», καταλήγουν οι Έλληνες ειδικοί.

#ΕΛΛΗΝΙΚΑ #ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ #ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ #ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ #ΚΙΝΗΤΑ_ΤΗΛΕΦΩΝΑ