Η μεσογειακή διατροφή είναι ένα ψέμα

18:26 3/2/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Οι δύο θεωρείς για τη μεσογειακή διατροφή που έκαναν την ιταλική κουζίνα κυρίαρχη στον κόσμο.

Η μεσογειακή διατροφή είναι η πιο δημοφιλής στον κόσμο. Ίσως όμως είναι και η πιο παρεξηγημένη.

«Αυτή η κουζίνα, της μεσογειακής διατροφής, χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πίσω» λέει στο Politico περήφανα ο Antonio Montuoro, πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας Μεσογειακής Διατροφής. Η τροφή είναι μόνο ένα μέρος όλης αυτής την υπόθεσης όμως. «Υπάρχει ακόμα η ομορφιά της φύσης, τα ιστορικά κέντρα, η κληρονομιά» επιμένει με ενθουσιασμό. Όλα αυτά είναι ο γενικότερος τρόπος ζωής της

Μεσογειακής διατροφής.

«Αυτή είναι μία όμορφη ιστορία και μια υπέροχη γαρνιτούρα για το γεύμα μας. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι δεν είναι αλήθεια» τονίζει το Politico.

Ο όρος μεσογειακή διατροφή καθιερώθηκε πριν από 50 χρόνια από τον Αμερικανό Διατροφολόγο και ψυχολόγο Ancel Keys.

Μία δεκαετία και πλέον μετά η UNESCO την αναγνώρισε ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Αλλά η μεσογειακή διατροφή έχει γίνει ένα συνονθύλευμα υπερβολής, μισής αλήθειας, απώτερων πολιτικών και εμπορικών σκοπών. Εν μέσω αντιδράσεων κατά της Πράσινης Συμφωνίας και του αγροτικού προστατευτισμού, που «σκληραίνουν» σε ολόκληρη την Ευρώπη, πολιτικοί και λόμπι του Νότου έχουν χρησιμοποιήσει μια σειρά από συνταγές και συστατικά για να φρενάρουν την Ευρωπαϊκή Ένωση από τις φιλελεύθερες κλιματικές και εμπορικές πολιτικές της, ενώ ενισχύουν τις κερδοφόρες και συχνά ανθυγιεινές εξαγωγές στην Αμερική και την Ασία.

Από την πλευρά τους οι πολιτικοί της Ιταλίας ήταν πάντα ευαίσθητοι στο θέμα της διατροφής και την ιταλικής πρώτης ύλης αλλά η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι το έφτασε στο άλλο άκρο. Προκάλεσε μία βεντέτα στις Βρυξέλλες ενάντια στις προσπάθειες μείωσης της κατανάλωσης κρέατος, προειδοποιήσεις κατά του ποτού και επιλέγοντας μια κοινή διατροφική ετικέτα στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας για την ΕΕ.

Η Μελόνι ισχυρίζεται ασταμάτητα ότι αυτά στιγματίζουν τις προγονικές διατροφικές παραδόσεις της και έχει πυροδοτήσει μια γαστρονομική φρενίτιδα για να διευρύνει την υποστήριξη για το κόμμα της Brothers of Italy. Ως αποτέλεσμα, όλου αυτού, η δημόσια υγεία έχει υποφέρει πολύ στην Ιταλία.

Τι δείχνουν τα στοιχεία

Η χώρα παλεύει με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στην ΕΕ. Το 1/10 των πολιτών πίνουν καθημερινά αλκοόλ και η υπερκατανάλωση αλατιού κοστίζει περισσότερο από τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ελλάδα μαζί, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών. Αν συγκρίνει κανείς την σύγχρονη ιταλική διατροφή με την πρωτότυπη ιδέα της μεσογειακής θα φτάσει σε μία αναπόφευκτη αλήθεια: Η μεσογειακή διατροφή έχει πεθάνει. Άρα γιατί εξακολουθούμε να ακούμε γι’ αυτήν;

Cucina povera

Υπάρχουν δύο αντικρουόμενες θεωρίες για το πώς γεννήθηκε η Μεσογειακή διατροφή. Και στις δύο περιπτώσεις «πατέρας» της μεσογειακής διατροφής είναι ο Ancel Keys, βιολόγος και διατροφολόγος από το Κολοράντο.

Ξεκίνησε τη διαδρομή του για την διατροφή στον κόσμο τη δεκαετία του 1930, αναπτύσσοντας μία διατροφή για τα στρατεύματα των ΗΠΑ καθώς προετοιμάζονταν να εισέλθουν στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, γνωστό «σιτηρέσιο Κ». Ήταν ένα στρατιωτικό σιτηρέσιο που αποτελούνταν από τρεις ξεχωριστές μονάδες γευμάτων: πρωινό, δείπνο και δείπνο.

Το διατροφικό μοντέλο ήταν γεμάτο λουκάνικα και γλυκά, που δεν ήταν καθόλου ωφέλιμο. Αλλά εκείνη την εποχή, δεν ήταν ωφέλιμο ούτε το σύγχρονο αμερικανικό φαγητό, του οποίου η λιπαρή αφθονία σκότωνε σωρηδόν άνδρες της μεσαίας τάξης. Εκείνη την εποχή, οι γιατροί ήταν μπερδεμένοι: Αυτή ήταν η καλύτερα τροφοδοτημένη ομάδα του πλουσιότερου έθνους στη Γη. Τι συνέβαινε τελικά;

Ο Keys και η χημικός σύζυγός του Margaret κατάλαβαν ότι όλα είχαν να κάνουν με τη διατροφή και συγκεκριμένα με τα πάρα πολλά κορεσμένα λίπη. Έτσι το 1951 βρέθηκαν στη νότια Ιταλία για να αποδείξουν τη θεωρία τους. Ένας συνάδελφος τους, τούς είχε πει ότι οι Ναπολιτάνοι της εργατικής τάξης σπάνια υπέφεραν από καρδιακά επεισόδια και γενικά ζούσαν περισσότερο από πλούσια στελέχη μεγάλων εταιρειών. Οι Keys μέτρησαν τη χοληστερόλη των ντόπιων και βρήκαν ότι τα ποσοστά τους ήταν πολύ χαμηλότερα.

Το ζευγάρι δημιούργησε μια πιλοτική μελέτη στη Nicotera, μια ηλιόλουστη παραθαλάσσια πόλη στην άκρη της Ιταλίας. «Στρατολόγησαν» 35 οικογένειες και, για τα επόμενα τρία χρόνια, έπαιρναν δείγματα αίματος, υπολόγισαν τη μάζα του σώματος και παρακολουθούσαν στενά για να δουν τι και πόσο πραγματικά έτρωγαν.

Το μυστικό ήταν η «cucina povera» («φτωχή» μαγειρική), που περιέγραψε ο Montuoro. Η cucina povera είναι η κατανάλωση ντόπιας και βιολογικής πρώτης ύλης (χωρίς επεξεργασία), με τις ρίζες της να βρίσκεται σε παραδοσιακές συνταγές.

Τα αποτελέσματα της έρευνας των Keys ήταν εκπληκτικά. Εκτός από τη σπάνια στεφανιαία νόσο, που εντόπισαν στο δείγμα των ανθρώπων που παρακολουθούσαν, το πείραμά τους έδειξε ότι εντοπίστηκαν ελάχιστοι καρκίνοι ή εκφυλιστικές ασθένειες. Στον απόηχο των ευρημάτων τους, οι επιστήμονες οργάνωσαν τη «Μελέτη Επτά Χωρών», τη μεγαλύτερη επιδημιολογική έρευνα στην ιστορία, με δείγμα 12.000 ανδρών σε τρεις ηπείρους.

Η έρευνα αυτή έκανε διάσημο το ζευγάρι με αποτέλεσμα να κυκλοφορήσουν πολλά βιβλία μαγειρικής, αρκετά από τα οποία έγιναν best seller. Το «How to Eat Well and Stay Well the Mediterranean Way» (πώς να φάτε καλά και να έχετε καλή υγεία με τον μεσογειακό τρόπο) δημοσιεύτηκε το 1975, φέρνοντας μια σειρά από ρουστίκ πιάτα στα κορεσμένα νοικοκυριά της βιομηχανικής Αμερικής.

Οι ειδυλλιακές εικόνες ήταν το κλειδί για την επιτυχία του, βοηθώντας στην ανατίναξη της έννοιας του la dolce vita (γλυκιά ζωή) πέρα από τον Ατλαντικό. Αυτό συνέβαλε στη δραματική πτώση των καρδιακών προσβολών και παράλληλα ώθησε την άνοδο του ιταλικού φαγητού. Μέχρι εδώ όλα καλά.

Οι δύο επικρατούσες θεωρίες χωρίζονται στο τι πραγματικά βρήκαν οι Keys.

H μία άποψη υποστηρίζει ότι το ζευγάρι ανακάλυψε μια φανταστικά θρεπτική, φυτικής προέλευσης και με επίκεντρο το μέτρο κοινή διατροφή, καθώς και μια διατροφική πυραμίδα παρόμοια με αυτή που όλοι βλέπαμε ως παιδιά.

Η original μεσογειακή διατροφή

Σύμφωνα με τα στοιχεία τους, οι νεαροί άνδρες λάμβαναν το 1/3 της ημερήσιας πρόσληψης τροφής από δημητριακά, το 1/3 από φρούτα και λαχανικά, το 1/5 από κρασί και το 1/10 από ζωικές πρωτεΐνες και ελαιόλαδο. Η ζάχαρη και το αλάτι ήταν αμελητέα στη διατροφή τους.

Αυτή είναι η κυρίαρχη ερμηνεία και αυτή στην οποία βασίζονται οι σύγχρονοι διατροφολόγοι όταν ισχυρίζονται ότι η μεσογειακή διατροφή είναι η πιο υγιεινή στον κόσμο. Υπάρχει όμως και μια άλλη εκδοχή.

Η δεύτερη εκδοχή

Η δεύτερη θεωρία υποστηρίζει ότι τα βιβλία του Ancel Keys δεν προορίζονταν ποτέ να είναι περιγραφικά, αλλά ρυθμιστικά. «Οι Ιταλοί δεν έχουν ακολουθήσει ποτέ τη μεσογειακή διατροφή», είπε ο Alberto Grandi, συγγραφέας του βιβλίου «Italian Food Don't Exist» (Το ιταλικό φαγητό δεν υπάρχει) και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πάρμα. «Ο στόχος είναι να κάνουμε τους Αμερικανούς να τρώνε καλύτερα και έτσι ο Keys έχτισε ένα ιδανικό μοντέλο διατροφής», επέμεινε ο Grandi. Η διατροφή, όπως αναφέρει το Politico, περισσότερο επινοήθηκε παρά ανακαλύφθηκε. Όσον αφορά στην ισχνότητα του σώματος των κατοίκων της πόλης Nicotera, ο λόγος ήταν άλλος: η πείνα.

Ο Keys «πήγε στα σπίτια των ανθρώπων και ο κόσμος ντρεπόταν. Τότε θα του έλεγαν "Ελάτε αύριο γιατί σήμερα δεν θα φάμε τίποτα" ή θα είχαν μόνο αλεύρι πολέντα ή κάστανα», υποστηρίζει η Grandi.

Ο ισχυρισμός ότι τέτοια άτομα απολάμβαναν κάποιο αρχαίο, γαστρονομικό ελιξίριο είναι «πραγματικά προσβλητικό για τη μνήμη των παππούδων και των προπαππούδων μας. Γιατί πεινούσαν» επισημαίνει.

Αυτή είναι μια αμφιλεγόμενη άποψη που έχει κάνει τον Grandi διαβόητο στην Ιταλία. Αρκετοί είναι αυτοί που τον απορρίπτουν με την αιτιολογία ότι απλά προσπαθεί αν εντυπωσιάσει και άλλοι πάλι τον στηρίζουν επικαλούμενοι αρχαιολογικά στοιχεία, και γονικές μνήμες. Είναι σχεδόν αδύνατο να γνωρίζουμε με βεβαιότητα, σημειώνει το Politico και προσθέτει πως αυτό εξάλλου δεν έχει σημασία.

Το συμπέρασμα είναι ότι ενώ η μεσογειακή διατροφή μπορεί να υπερέχει από άλλες, η προέλευσή της έχει ένα μυστήριο. Και για πολλούς, αυτό είναι βολικό, καθώς αυτή η ασάφεια ήταν ζωτικής σημασίας για τη μετατροπή της άτεχνης αγροτικής μαγειρικής της Nicotera στα μέσα του αιώνα στην κομψή και εκλεπτυσμένη εικόνα, του μαζικού μάρκετινγκ που έχουμε σήμερα.

Cucina commerciale ή εμπορική κουζίνα

Τα ιδανικά χρειάζονται χρόνο για να χτιστούν, το ίδιο και η Μεσογειακή διατροφή. Οι εύποροι, μοντέρνοι βόρειοι Ιταλοί αρχικά γέλασαν με την ιδέα των Keys ότι πρέπει να μιμούνται τον φτωχό, οπισθοδρομικό νότο, είπε ο John Dickie, καθηγητής Ιταλικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου και συγγραφέας του «Delizia: The Epic History of Italians and Their Food» (Η επική ιστορία των Ιταλών και του φαγητού τους).

Χρειάστηκαν 20 χρόνια αναταραχών για να αλλάξουν γνώμη. Πρώτα ήρθε το οικονομικό θαύμα της δεκαετίας του 1960, που βιομηχανοποίησε την Ιταλία την ίδια εποχή όπου η «πράσινη επανάσταση» της γεωργίας μετακίνησε τους ανθρώπους από τις φάρμες στα εργοστάσια.

Ακολούθησαν τα «χρόνια της ηγεσίας», όπου αναρχικοί και μαφιόζοι ανατίναζαν την Ιταλία και στη συνέχεια ήρθε η οικονομική κρίση που πυροδοτήθηκε από την πετρελαϊκή κρίση της δεκαετία του 1970. Οι Ιταλοί τότε στράφηκαν στους αστικούς μύθους του παρελθόντος αγκαλιάζοντας τα λαϊκά φαγητά και μια γαστρονομική σταυροφορία για τη λεγόμενη «αυθεντικότητα».

«Αυτό που συνδέουμε με την ιταλική διατροφή, αυτές οι υποτιθέμενες παραδόσεις, πολλές από αυτές χρονολογούνται από την περίοδο που οι Ιταλοί άφησαν τους αγρότες να ζουν πολύ πίσω (από την εποχή) και κάλυψαν όλη αυτή την υπόθεση με μια νοσταλγία για την ύπαιθρο», είπε ο Dicky.

Μετά ακολούθησε η αντιαμερικανική αντίδραση. Ακολούθησε αντιαμερικανική αντίδραση. Το 1986 ξέσπασε το κίνημα Slow Food, όταν άνοιξε ένα κατάστημα McDonald’s στο κέντρο της Ρώμης. Θυμωμένη με την «μπαναλοποίηση του φαγητού», η αριστερή αγροτική συμμαχία ήθελε μια επιστροφή στη γαστρονομική καταγωγή της Ιταλίας, συμπεριλαμβανομένης της ολοένα και πιο γνωστής μεσογειακής διατροφής, δήλωσε η Barbara Nappini, σημερινή πρόεδρος του Slow Food Italy.

Αυτό άρεσε και στους αριστερούς και σύντομα υιοθέτησαν την ιδέα. Αγροτικοί συνεταιρισμοί και εταιρείες τροφίμων άρπαξαν την ευκαιρία και ξεκίνησαν ένα λόμπι στην τότε ΕΟΚ, σημερινή ΕΕ, για προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας της διατροφής και την προώθηση στο εξωτερικό. Αυτά συνέβησαν όλα τη δεκαετία του 1990. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι μεσογειακή διατροφή κυρίως χωρίς κρέας, κέρδιζε έδαφος στην ιατρική κοινότητα, γινόταν όλο και πιο ανοιχτή σε ερμηνείες.

Η τρέλα για την υγεία τη δεκαετία του 1990 «σφράγισε» τη μεσογειακή διατροφή στα τότε περιοδικά γυμναστικής, τα οποία ήταν λιγότερο ιδιότροπα με τις ζωικές πρωτεΐνες. Το κρέας και το τυρί απέκτησαν σιγά σιγά μεγαλύτερη εξέχουσα θέση, όπως και το ελαιόλαδο, ενώ σταδιακά πέρασαν στη λίστα και τα φρούτα και τα λαχανικά.

«Ο πυρετός της κληρονομιάς των Ευρωπαίων ξεκινά», θυμάται ο Michele Fino, αμπελουργός και καθηγητής ευρωπαϊκού δικαίου. «Τυριά, αλλαντικά, κονσέρβες λαχανικών, αρτοσκευάσματα, ζυμαρικά - μια ολόκληρη, τεράστια γκάμα».

Μαζί με το κρασί, αυτές είναι πιο κερδοφόρες αγορές, δημιουργώντας περισσότερη προστιθέμενη αξία και συμψηφίζοντας περισσότερα κέρδη από τα ταπεινά δημητριακά, φρούτα και λαχανικά που προωθούνται από τους Keys.

Ωστόσο, είναι επίσης τα λιγότερο υγιεινά προϊόντα, που προορίζονται να καταναλώνονται με φειδώ. Ήταν περίπου εκείνη την εποχή που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ταξινόμησε το αλκοόλ ως καρκινογόνο, για το οποίο δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης (το επεξεργασμένο κρέας πήρε τον ίδιο βαθμό το 2015, με το κόκκινο κρέας να αναφέρεται ως «πιθανώς καρκινογόνο»).

Όταν η UNESCO αναγνώρισε τη διατροφή ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά το 2010, είχε γίνει μια αλλαγή. Θεωρητικά, η αναγνώριση από την UNESCO δεν έχει σκοπό να αποφέρει κανένα εμπορικό όφελος. Στην πράξη, ενέκρινε και απελευθέρωσε ένα από τα πιο επιτυχημένα «brands» στον κόσμο.

Η «Μεσογειακή Διατροφή» έγινε συνώνυμη με το «Μεσογειακό φαγητό» σαν να ήταν εξ ορισμού υγιεινό ό,τι έτρωγαν οι Ιταλοί. Την ίδια χρονιά, οι ιταλικές εξαγωγές αγροδιατροφής ανήλθαν στα 27 δισεκατομμύρια ευρώ, με κορυφαία τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά (αξία άνω των 4 δισεκατομμυρίων ευρώ), τα οποία εξακολουθούσαν να είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο με το κρέας, το τυρί και τα επεξεργασμένα ζυμαρικά μαζί.

Μία δεκαετία και πλέον αργότερα, οι εξαγωγές τριπλασιάστηκαν, ξεπερνώντας τα 70 δισ. ευρώ πέρυσι. Η σύνθεση έχει επίσης αλλάξει. Το κρασί κυριαρχεί στην κατάταξη (8 δισ. ευρώ), ακολουθούν τα ζυμαρικά και τα προϊόντα με βάση τη ζύμη (7 δισ. ευρώ), τα γαλακτοκομικά (6 δισ. ευρώ) και τα επεξεργασμένα λαχανικά (σάλτσες ντομάτας και άλλα). Τα φρέσκα προϊόντα έχουν επίσης αυξηθεί, αν και όχι τόσο όσο τα αλλαντικά και το ελαιόλαδο, που τώρα αντιπροσωπεύουν μερικά δισεκατομμύρια έκαστο.

Αυτή η εξέλιξη καθρεφτίζει την αλλαγή στο πώς τρώνε οι Ιταλοί. Τα ράφια των σούπερ μάρκετ στην Ιταλία είναι γεμάτα σνακ και επεξεργασμένες σάλτσες, πυροδοτώντας μια κρίση παχυσαρκίας.

Οι κάτοικοι του Νότου και τα παιδιά έχουν πληγεί ιδιαίτερα, με τα παιδιά να κατατάσσονται ως τα δεύτερα πιο παχύσαρκα στην Ευρώπη, (πίσω από τα παιδιά στην Κύπρο και λίγο μπροστά από τα παιδιά στην Ελλάδα, την Κροατία και την Ισπανία).

Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα και τα ζαχαρούχα ποτά παίζουν αναμφίβολα μεγάλο ρόλο, όπως και τα τοπικά βασικά προϊόντα. Αν και είναι βολικό να κατηγορεί κανείς το λίπος στις ξένες εισαγωγές, τα άτομα κάτω των 18 ετών είναι επίσης οι υψηλότεροι καταναλωτές κρέατος, γαλακτοκομικών, ζυμαρικών και επιδορπίων, καθώς και οι λιγότερο προσεκτικοί με το υπερβολικό αλάτι. Η ίδια κατηγορία ανθρώπων είναι αυτοί που καταναλώνουν τα λιγότερα φρούτα και λαχανικά, σύμφωνα με το στατιστικό ινστιτούτο της χώρας.

Τα παιδιά σήμερα στην περιοχή όπου χρόνια πριν είχε γίνει η έρευνα των Keys είναι πιο πιθανό να κρατούν ένα gelato (μαλακό παγωτό) παρά μια ντομάτα, σχολιάζει το Politico. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε τις εταιρείες να διατυμπανίζουν τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής και τα «ακυρώνουν» τροφές που δύσκολα θα αναγνώριζαν οι παππούδες τους. «Η μεσογειακή διατροφή θέτει ρεκόρ σε όλον τον κόσμο», ανέφερε η Coldiretti, η μεγαλύτερη ένωση αγροτών της Ιταλίας, σε δελτίο τύπου τον Ιανουάριο του 2025ενώ γιόρτασε την έκρηξη στις πωλήσεις επώνυμων κρασιών, ελαιολάδου και εργοστασιακών ζυμαρικών.

Σύμφωνα με τον Massimiliano Giansanti, τον επικεφαλής του τρίτου μεγαλύτερου συνδικάτου αγροτών της Ιταλίας, Confagricoltura, όλα είναι σάλτσα. «Εξάγουμε τα προϊόντα της μεσογειακής μας διατροφής στον κόσμο», κατέληξε με περηφάνια.

Cucina politica ή αλλιώς η διατροφή της πολιτικής

Οι Ιταλοί λέγεται ότι έχουν δύο εμμονές: το ποδόσφαιρο και το φαγητό. Ο πρώην πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι εκμεταλλεύτηκε περίφημα τον πρώτο, χειραγωγώντας την τρέλα για το calcio (το κόμμα του Forza Italia πήρε το όνομά του από ένα ποδοσφαιρικό άσμα). Η Τζόρτζια Μελόνι έχει περάσει στο δεύτερο, το φαγητό. Επέκρινε τις Βρυξέλλες για το φαγητό πριν έρθει στην εξουσία, κάνοντας επιθέσεις στη στρατηγική Farm to Fork, τον αγροτικό βραχίονα της Πράσινης Συμφωνίας, σε πυλώνα της πλατφόρμας της.

Το 2021 απευθυνόμενη σε εκδήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η τότε πολιτικός της αντιπολίτευσης ισχυρίστηκε ότι υπήρχαν «πολιτικές διακρίσεων» κατά του κρέατος, αναφερόμενη στα σχέδια της ΕΕ να μειώσει τις εκπομπές ρύπων λόγω των ζώων και να ενθαρρύνει πιο βιώσιμες, φυτικές διατροφές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήθελε επίσης να καθιερώσει μια ετικέτα για τα τρόφιμα σε όλο το μπλοκ, ώστε να βοηθήσει τους καταναλωτές να κάνουν καλύτερες επιλογές. Ο κορυφαίος υποψήφιος ήταν το Nutri-Score της Γαλλίας, το οποίο παρείχε στους αγοραστές μια απλή διατροφική βαθμολογία πέντε χρωμάτων από πράσινο έως κόκκινο. Η Μελόνι κατήγγειλε την πρακτική χαρακτηρίζοντάς την «τρελή», υποστηρίζοντας ότι ευνοούσε τα γαλλικά προϊόντα και τιμωρούσε άδικα τα βασικά ιταλικά προϊόντα, όπως το σαλάμι, το Parmigiano Reggiano και το ελαιόλαδο. Στην πραγματικότητα, αυτά τα λιπαρά προϊόντα είχαν την ίδια βαθμολογία με τα αντίστοιχα γαλλικά.

Λόμπι όπως η Coldiretti και η Confagricoltura είχαν λύση όμως: οι ερευνητές είχαν συγκεντρώσει στοιχεία ότι η μεσογειακή διατροφή (η διατροφή που δεν ήταν καθόλου χορτοφαγική) ήταν από τις πιο υγιεινές στον κόσμο. Τα κρέατα και τα τυριά της Ιταλίας ήταν ακόμα στο παιχνίδι.

Η Μελόνι, μετά τη νίκη της τον Οκτώβριο του 2022, οργάνωσε μια πολύπλευρη προσπάθεια επιρροής στις Βρυξέλλες για να θάψει τη νομοθεσία, που αφορούσε στην επισήμανση στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας. Οι βουλευτές της Μελόνι συμμετείχαν σε διαδηλώσεις. Οι άνθρωποι των Coldiretti και Confagricoltura έβγαλαν πλακάτ που έγραφαν «Ιταλικά προϊόντα = ποιότητα» και «Όχι στο Nutri-Score».

Στα παρασκήνια, ο Ιταλός πρέσβης συναντήθηκε επίσης με τον Επίτροπο Γεωργίας Janusz Wojciechowski, μέλος της πολιτικής οικογένειας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών της Μελόνι, και τον πίεσε να καταργήσει τον νόμο για την επισήμανση στις ετικέτες.

Μέρες αργότερα, ο επικεφαλής του γραφείου του Πολωνού, έστειλε email στον επίτροπο υγείας, για να επιχειρηματολογήσει κατά του γαλλικού συστήματος, σύμφωνα με έγγραφα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα σε ΜΚΟ σε μια πράξη ελευθερίας της ενημέρωσης.

«Ήταν η πειρατεία της μεσογειακής διατροφής», είπε ο Serge Hercberg, καθηγητής στη Σορβόννη και εφευρέτης του Nutri-Score. «Ήξεραν ότι ήταν ψεύτικη. Έπρεπε να ξέρουν. Αλλά νόμιζαν ότι θα μπορούσαν να πείσουν με τη δύναμη της επανάληψης και το έκαναν». Περισσότεροι από 300 επιστήμονες δημοσίευσαν μια έκθεση που διέψευδε τους ισχυρισμούς το 2023, αλλά μέχρι τότε ήταν ήδη πολύ αργά.

Η Επιτροπή παρέλειψε το νόμο. «Είναι η γραμμή του Γκέμπελς», είπε ο Hercberg. Η γραμμή ήταν τόσο επιτυχημένη που η Ρώμη επανέλαβε το επιχείρημα με το αλκοόλ, σημειώνοντας πως η πρόθεση της Επιτροπής να βάλει τις προειδοποιήσεις για τον καρκίνο στα ποτά, παραβίαζε τη μεσογειακή διατροφή. Ιστορικά, το αλκοόλ είχε μεγαλύτερη σημασία εδώ, δεδομένου των ποσοτήτων κρασιού που έπιναν οι κάτοικοι της Nicotera, αλλά επιστημονικά η έρευνα είχε προχωρήσει.

Τώρα γνωρίζουμε, αναφέρει το Politico, ότι οι παράκτιες κοινότητες δεν ήταν υγιείς παρά την κατανάλωση κρασιού και όχι λόγω αυτής. Η Επιτροπή απέσυρε και αυτό το σχέδιο. Η Ιρλανδία από την άλλη βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα μπαράζ ιταλικής κριτικής, και ισχυρισμούς ότι επρόκειτο για μια συνωμοσία προστατευτισμού για να χτυπήσει το κρασί υπέρ του τοπικού ουίσκι, παρά το γεγονός ότι θα είχαν την ίδια ετικέτα.

Όσο παράλογες κι αν ήταν οι κατηγορίες, κέρδισαν τον κόσμο. «Δεξιοί ή αριστεροί, σχεδόν κάθε Ιταλός με τον οποίο μίλησα για αυτό το άρθρο ήταν αντίθετος με τις αγροδιατροφικές πολιτικές των Βρυξελλών» σημειώνει το Politico. Τόνισε ότι «ήταν πεπεισμένοι ότι η μαγειρική τους ήταν από τις πιο υγιεινές στον κόσμο και ότι η παχυσαρκία εισήχθη από ξένες εταιρείες». Αυτό είναι εν μέρει αλήθεια. Αλλά είναι επίσης εν μέρει ψευδές, και έως ότου οι Ιταλοί αναγνωρίσουν ότι δεν τρώνε πλέον όπως έτρωγαν οι πρόγονοί τους.

Η μεσογειακή διατροφή έχει πεθάνει. Ας το πει κάποιος στους Ιταλούς, καταλήγει το Politico.

#ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ_ΔΙΑΤΡΟΦΗ #ΙΤΑΛΙΑ