Καιρός: Πώς θα μπει «φρένο» στην ασυδοσία των προγνώσεων

17:16 17/12/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Η σημασία της έγκυρης και ψύχραιμης μετεωρολογικής πρόγνωσης υπό το βάρος του κυνηγιού των κλικ.

Ο καιρός, η ποιότητα πρόγνωσης και η επικοινωνακή του παρουσίαση στη χώρα μας αποτέλεσαν κεντρική θεματική της ημερίδας που διεξήγαγε χθες το απόγευμα η Ελληνική Μετεωρολογική Εταιρεία παρουσία επιστημονικών φορέων, επιχειρησιακών παραγόντων και ερευνητικών φορέων.

Σε μια κατάμεστη αίθουσα στο Αμφιθέατρο Δρακόπουλου στο Πανεπιστήμιο

Αθηνών, κοινό και εκπρόσωποι ΜΜΕ είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μια συζήτηση τροφή για σκέψη αναφορικά με το φλέγον ζήτημα του πώς θα πρέπει να προσεγγίζεται αφενός η πρόγνωση του καιρού και αφετέρου πώς θα επικοινωνείται στους πολίτες με έγκυρο και ψύχραιμο τρόπο βάσει προγνωστικών μοντέλων και όχι με βαρύγδουπες αναφορές που εξυπηρετούν σκοπούς «καιροτρομοκρατικούς» και βασίζονται σε προγνώστες που χάρην τηλεθέασης και κλικ στο διαδίκτυο μπερδεύουν τον ρόλο τους με τη διασημότητα εις βάρος της επιστήμης καθώς πέφτουν σε παγίδες εσφαλμένων προγνώσεων.

Το παν για την επικοινωνία του καιρού είναι η επιστημονική τεκμηρίωση. Αφ'ης στιγμής υπάρχει αυτή, η πρόγνωση ξεκινά από γερά θεμέλια έχοντας όμως πάντα κατά νου ότι τα μοντέλα είναι εργαλεία που ναι μεν προσομοιώνουν τις καιρικές διαδικασίες όμως έχουν και ένα σημαντικό βαθμό απόκλισης που πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψιν. Η απόκλιση αυτή επεξηγείται επιστημονικά αν σκεφτούμε ότι υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις σε επίγειους σταθμούς συν του ότι καταγράφεται ανεπάρκεια σε μετεωρολογικά ραντάρ.

Όσοι δώσαμε χθες το παρών στην ημερίδα είδαμε πόσοι διαφορετικοί φορείς τόσο ερευνητικοί όσο και επιχειρησιακοί απασχολούνται αποκλειστικά και 24ωρη βάση με την πρόγνωση του καιρού και τα μετεωρολογικά μοντέλα εξασφαλίζοντας ο καθένας από αυτούς μια σειρά σημαντικών δεδομένων και ευρημάτων που καλύπτουν όλο το φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Στις παρουσιάσεις τους αποτυπώθηκε η ανάγκη για ενίσχυση του έργου τους αλλά και ταυτόχρονα αναδείχθηκε και η σημασία της συστράτευσης τους ώστε να προκύπτει μια ενιαία καιρική πρόγνωση που δεν θα υπάρχει επικάλυψη αρμοδιοτήτων αλλά αντιθέτως όλοι οι φορείς με την σύμπραξή τους θα συμβάλλουν στην ορθή αξιοποίηση, πρόγνωση και μετάδοση της μετεωρολογικής πληροφορίας.

Στην ομιλία του ο πρώην διευθυντής της ΕΜΥ και καθηγητής των περισσότερων μετεωρολόγων στην Ελλάδα κ. Νίκος Πρεζεράκος, τόνισε εμφατικά την ανάγκη να κάνουν όλοι οι αρμόδιοι φορείς σωστά τη δουλειά τους στο θέμα της καιρικής πρόγνωσης και οι πολίτες να επιλέγουν για την καιρική τους ενημέρωση την ιστοσελίδα της ΕΜΥ καθώς το τρέχον μοντέλο που χρησιμοποιεί το (ECMWF) κρίνεται εξαιρετικό. Μάλιστα όπως τόνισε το γεγονός ότι βάσει έρευνας που διεξήγαγε η ΕΜΤΕ το γεγονός ότι περίπου οι μισοί από τους συμμετέχοντες (696) εμπιστεύονται να ενημερωθούν για τον καιρό από την ΕΜΥ είναι θετικό όμως χρήζει βελτίωσης δεδομενου ότι ανάλογος αριθμός συμμετεχόντων στην έρευνα (600) απαντούν ότι όσον αφορά τα Μέσα ενημέρωσης, επιλέγουν να ενημερωθούν κυρίως από τις ειδησεογραφικές ιστοσελίδες.

«Η πρόγνωση που πρέπει να σεβόμαστε είναι αυτή της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας»

Για το ζήτημα της ψύχραιμης ενημέρωσης για τον καιρό σημαντική ήταν και η τοποθέτηση του κ. Παναγιώτη Νάστου, καθηγητή κλιματολογίας στο ΕΚΠΑ και προέδρου της Ελληνικής Μετεωρολογικής Εταιρείας, που εστίασε στο γεγονός πως ενώ η μετεωρολογική πρόγνωση της ΕΜΥ είναι κοινή για όλους υπάρχουν ΜΜΕ που επιδιώκοντας να κερδίσουν το παιχνίδι των εντυπωσιάσουν σπεύδουν να μεγαλοποιήσουν και να τρομοκρατήσουν τον κόσμο για τα επερχόμενα καιρικά φαινόμενα δημιουργώντας πανικό και ταραχή εις βάρος της αρχικής πρόγνωσης. Όταν «χαθεί» το αντίκρισμα αυτών των προγνώσεων, το κοινό γυρνά την πλάτη στους επιστήμονες και αδιαφορεί τις προγνώσεις θεωρώντας ότι και αυτές δεν θα αποτυπώσουν όσα θα συμβούν.

«Ανάγκη για ένα σύγχρονο επιχειρησιακό μοντέλο καιρικής πρόγνωσης»

Από επιχειρησιακής πλευράς εξίσου σημαντική ήταν η ομιλία του μετεωρολόγου Δημήτρη Ζιακόπουλου, τέως διευθυντή του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου της ΕΜΥ και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Κινδύνου του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας που μίλησε για την ανάγκη να σχεδιαστεί και να εφαρμοστεί ένα επιχειρησιακό μοντέλο καιρικής πρόγνωσης που δεν έχει τις στρεβλώσεις που καταγράφονται σήμερα αλλά αντιθέτως θα στηρίζεται στις ανάγκες που έχουν διαπιστωθεί ότι χρειάζεται η επικοινωνία του καιρού. Ειδικότερα, πρότεινε αλλαγή του τρόπου με τον οποίο εκδίδονται και επικοινωνούνται οι προειδοποιήσεις για ακραία καιρικά φαινόμενα, την εισαγωγή και του κίτρινου χρώματος στο χάρτη της επικινδυνότητας ώστε να αποσυμφορηθεί το πορτοκαλί χρώμα και να υπάρχει πιο στοχευμένη ενημέρωση για τις περιοχές υπό την απειλή κινδύνου ενώ επεσήμανε την ανάγκη βελτίωσης του 112 προτείνοντας πέραν του προειδοποιητικού SMS αυτό να συνοδεύεται και από χάρτη αποτύπωσης της καταιγίδας ή του εκάστοτε επικίνδυνου καιρικού φαινομένου που έρχεται ώστε ο πολίτης να αντιληφθεί γιατί καλείται να προστατευτεί και να κρίνει πώς θα πράξει για να διασφαλιστεί η ακεραιότητά του. Η απάντηση της επιχειρησιακής μετεωρολογία είναι «Περισσότερα και καλύτερα μέσα για την έκδοση ακριβέστερων προγνώσεων και προειδοποιήσεων και την έγκαιρη διάδοσή τους προς τους αρμόδιους φορείς και το κοινό. Στα μέσα αυτά περιλαμβάνονται ένα επιχειρησιακό μοντέλο πρόγνωσης καιρούς υψηλής ανάλυσης, ένα σύστημα προγνώσεων πραγματικού χρόνου και αυτοματοποίηση των διαδικασιών.» ανέφερε χαρακτηριστικά. Παράλληλα στάθηκε και στο γεγονός ότι ναι μεν υπάρχει πλήθος παρόχων προειδοποιήσεων καιρού αλλά υπερτερεί εξ αυτών η ΕΜΥ καθώς έχει την υποχρέωση λογοδοσίας για τις ενέργειες της. Και όπως τόνισε αυτή η ουσιώδης διαφορά και η ποιότητα των προγνώσεων γέρνει πάντα την πλάστιγγα υπέρ του Εθνικού Φορέα έκδοσης και διάδοσης των καιρικών προειδοποιήσεων. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «Η ποιότητα του κάθε προγνωστικού φορέα «σκοτώνει» τον αντίπαλο οριστικά»

Κολυδάς: Τι πρέπει να αλλάξει για την καλύτερη ενημέρωση των πολιτών για τον καιρό

Καίρια ήταν και η τοποθέτηση του διευθυντή της ΕΜΥ, Θοδωρή Κολυδά, για το πώς θα γίνει καλύτερη και πιο στοχευμένη η επικοινωνία του καιρού προς τους πολίτες. Σε συνέχεια της τοποθέτησης του κ. Ζιακόπουλου έθιξε την ανάγκη τα έκτακτα δελτία καιρού να αλλάξουν μορφή με την καθιέρωση χάρτη επικινδυνότητας με κίτρινη, πορτοκαλί και κόκκινη προειδοποίηση. Ο κόσμος πρέπει να εξοικειωθεί με το καιρό και όπως σημείωσε «Το Meteoalarm να μπει ουσιαστικά στην καθημερινότητά μας. Ναι μεν λειτουργεί ήδη στην ΕΜΥ όπως δεν έχει επικοινωνηθεί όπως του αρμόζει. Είναι ένα σημαντικό εργαλείο που αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Συστήματος Προειδοποιήσεων Καιρού το οποίο παρέχει τις πληροφορίες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων που αναμένονται να συμβούν σε κάποια περιοχή της Ευρώπης. Προειδοποιεί για πιθανή εμφάνιση έντονων καιρικών φαινομένων, όπως έντονη βροχόπτωση με κίνδυνο πλημμυρών, έντονες καταιγίδες, θυελλώδεις άνεμοι, καύσωνες, ομίχλες, χιόνι ή ακραίο ψύχος με χιονοθύελλα. Επίσης, προειδοποιεί για κινδύνους που προκαλούνται από έντονα καιρικά φαινόμενα όπως χιονοστιβάδες, πυρκαγιές δασών και έντονα παλιρροιακά παράκτια φαινόμενα». Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στο ζήτημα του να μπει φρένο στην «καιροτρομοκρατία» και προς αυτή την κατεύθυνση αναφέρθηκε στην επιτακτική ανάγκη για επικοινωνιακό «λίφτιγνκ» της ΕΜΥ που θα της δώσει όλα τα κατάλληλα εργαλεία για να επικοινωνηθεί το σημαντικό προγνωστικό της έργο στους πολίτες. «Όσο πιο ισχυρές επικοινωνιακά είναι οι μετεωρολογικές υπηρεσίες τόσο πιο αποτελεσματικά θα αποδυναμωθούν οι φωνές καιροτρομοκρατίας. Στόχος μας μια ΕΜΥ με δυνατή φωνή» κατέληξε ο. κ. Κολυδάς.

Από πλευράς του ο Κώστας Λαγουβάρδος Μετεωρολόγος και Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών μέσα από μια σύντομη παρουσίαση του έργου του METEO εστίασε στην αναγκαιότητα των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και έκρουσε το καμπανάκι του κινδύνου για την απουσία μετεωρολογικών ραντάρ στη διαδικασία άμεσης πρόγνωσης. Ανέδειξε την σημασία του να αναβαθμιστεί η καιρική πρόγνωση αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα τεχνολογικά μέσα και έκανε ιδιαίτερη μνεία στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο κλάδος. Τόνισε ότι χρειαζόμαστε λειτουργία περιοχικών μετεωρολογικών μοντέλων υψηλής ανάλυσης, ενσωμάτωση καινοτομίας για νέα προϊόντα και υπηρεσίες, πιθανολογικές προγνώσεις, εμπλοκή των περιφερειακών /τοπικών αρχών στο σχεδιασμό και υλοποίηση των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης. Τέλος ανέδειξε την σημασία για παραγωγή εξειδικευμένων ειδοποιήσεων (προβλεπόμενη κατάσταση οδικών αξόνων, περιοχές με πιθανό πλημμυρικό επεισόδιο, πιθανότητα χαλαζόπτωσης, υψηλής χωρικής ανάλυσης πυρομετεωρολογικοί δείκτες, χάρτες εξάπλωσης δασικής πυρκαγιάς και επιβάρυνσης υγείας).

Ομοσπονδιοποίηση των προγνωστικών φορέων

Εν συνεχεία το λόγο πήραν επιστημονικοί φορείς από το ΕΚΠΑ, το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, το ΕΛΚΕΘΕ αλλά και τον ΟΦΥΠΕΚΑ που ξεδίπλωσαν το προγνωστικό έργο τους δείχνοντας πώς το πεδίο καιρικής πρόγνωσης είναι λαμπρό και είναι κρίμα να λειτουργεί εξατομικευμένα κάθε φορέας και να μην υπάρχει σύμπραξη προς όφελος της κοινωνίας. Κλείνοντας, το συμπέρασμα που αναδείχθηκε είναι με κεντρικό άξονα την επιστημονική μέθοδο και τα πλούτο των προγνωστικών μοντέλων η μετεωρολογική κοινότητα να υιοθετήσει ένα εθνικό δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών εν είδει συνομοσπονδίας.

#ΚΑΙΡΟΣ #ΠΡΟΓΝΩΣΗ_ΚΑΙΡΟΥ #ΕΜΥ #ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΟΙ #ΘΟΔΩΡΗΣ_ΚΟΛΥΔΑΣ #ΚΩΣΤΑΣ_ΛΑΓΟΥΒΑΡΔΟΣ #ΔΗΜΗΤΡΗΣ_ΖΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ