Καταπολεμώντας τον αναλφαβητισμό κινδύνου

12:02 14/7/2022 - Πηγή: Dikaiologitika

Υπάρχουν πολλές μορφές αναλφαβητισμού όπως ο «αναλφαβητισμός ρίσκου» που περιγράφει την περιορισμένη ικανότητα των πολιτών να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις για τους κλιματικούς κινδύνους. Για αυτό το σκοπό, δημιουργήθηκε το πλαίσιο τεχνογνωσίας “Risk know-how”.

«Οι ψαράδες της κοινότητάς μας θα βγουν να ψαρέψουν ακόμη κι όταν πλησιάζει τυφώνας γιατί θεωρούν ότι το ρίσκο να μη πιάσουν ψάρια και να μείνουν νηστικοί είναι ζωτικότερης σημασίας από την προστασία της ζωής τους», σημειώνει ο Sazedul Hoque που είναι ερευνητής στον τομέα ασφάλειας τροφίμων στο Μπαγκλαντές. Και αυτή είναι μια από τις

άπειρες μαρτυρίες λανθασμένης λήψης απόφασης.

Στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση του Lloyd’s Register Foundation World Risk Poll, το 81% των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο δήλωσαν ότι αντιμετώπισαν τουλάχιστον μία απειλή στην καθημερινή τους ζωή (οι δημοσκοπήσεις αυτού του οργανισμού παρέχουν την πιο έγκυρη εικόνα του πώς οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο και την ασφάλεια). Και το ερώτημα που προκύπτει είναι αν μπορούμε να λαμβάνουμε τεκμηριωμένες αποφάσεις χωρίς την κατάλληλη τεχνογνωσία κινδύνου.

Η τεχνογνωσία κινδύνου αφορά τη λήψη αποφάσεων με βάση τα δεδομένα. Κάθε κίνδυνος συνεπάγεται μια αντιστάθμιση μεταξύ του οφέλους και του κόστους της δράσης ή της αδράνειας, για να ληφθεί μια απόφαση.

Ενόψει της επόμενης διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική κρίση (COP27), τον προσεχή Νοέμβριο στο Σαρμ Ελ Σέιχ, ένα παραθαλάσσιο θέρετρο στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου θα επαναπροσδιοριστούν οι κλιματικοί κίνδυνοι, κρίνεται αναγκαία η έγκυρη και έγκαιρη σχετική ενημέρωση των ανθρώπινων κοινοτήτων, ώστε αυτές να προετοιμαστούν καταλλήλως για την αντιμετώπισή τους.

Για να αντιδράσουν σωστά στους κινδύνους οι ανθρώπινες κοινότητες θα πρέπει να αλλάξει και ο τρόπος με τον οποίο τους κοινοποιείται ο εκάστοτε κίνδυνος. Αυτός είναι ο στόχος μιας νέας πλατφόρμας, ενός πλαισίου τεχνογνωσίας κινδύνου, της Risk know-how, που δημιουργήθηκε από μια διεθνή συνεργασία της Sense about Science (μια ανεξάρτητη φιλανθρωπική οργάνωση που προωθεί το δημόσιο ενδιαφέρον για την ορθή επιστήμη και τα δεδομένα) και του Institute for the Public Understanding of Risk στο Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης, με την υποστήριξη του Βρετανικού Lloyd’s Register Foundation, με στόχο να ενώσει τις κουκκίδες μεταξύ των παρόχων πληροφοριών κινδύνου και εκείνων που μπορούν να ενεργήσουν με βάση αυτές τις πληροφορίες. Ουσιαστικά η πλατφόρμα καλεί όλους όσοι βοηθούν ανθρώπινες κοινότητες (επιστήμονες, δημοσιογράφους, ακτιβιστές, υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, επικοινωνητές κινδύνου, αξιωματούχους κ.ά) να διαμοιραστούν on line και με ανοικτή πρόσβαση τις εμπειρίες τους στην επιτυχή αντιμετώπιση κινδύνων.

Risk know How

«Είναι σαφές ότι οι πληροφορίες που χρειάζονται οι άνθρωποι συχνά δεν κοινοποιούνται αποτελεσματικά, ενώ οι ίδιοι δεν διαθέτουν πόρους για να αναγνωρίσουν τις παραπλανητικές πληροφορίες. Επίσης, δεν υπάρχουν αποτελεσματικές προσεγγίσεις χωρίς αποκλεισμούς, ενώ συχνά δεν διασυνδέονται εκείνοι που αναλαμβάνουν την ευθύνη για τον τρόπο με τον οποίο οι διαφορετικές κοινότητες αντιμετωπίζουν τους κινδύνους. Η πρότασή μας σε αυτό είναι το πλαίσιο τεχνογνωσίας Risk know how, που διασυνδέει επαγγελματίες της επικοινωνίας κινδύνων που βοηθούν τις κοινότητές τους να αντιμετωπίσουν κινδύνους στο περιβάλλον του δικού τους πραγματικού κόσμου. Ο προσδιορισμός του τι είναι χρήσιμο για τη βελτίωση της ασφάλειας στην πράξη είναι ένα σημαντικό επόμενο βήμα για τη δημιουργία ενός πιο ασφαλούς κόσμου», σχολιάζει ο Διευθυντής Δεξιοτήτων και Εκπαίδευσης στο Lloyd’s Register Foundation, Tim Slingsby.

Εξηγώντας στους ανθρώπους να αντισταθμίζουν το ρίσκο σε διαφορετικά πλαίσια

Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, επαγγελματίες ή υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων που αναλαμβάνουν την ευθύνη, επίσημα ή ανεπίσημα, να βοηθήσουν τις κοινότητές τους να λάβουν αποφάσεις σχετικά με το πότε και το πώς πρέπει να δράσουν και δυστυχώς, είναι αρκετοί αυτοί που το κάνουν με μειωμένη υποστήριξη ή εργαλεία.

Η πλατφόρμα Risk know-how συγκεντρώνει σχεδόν 100 τέτοιες φωνές που εξηγούν με απλά λόγια στους ανθρώπους τον τρόπο να αντισταθμίζουν τους κινδύνους σε διαφορετικά πλαίσια, συνδέοντας την έννοια του κινδύνου με πραγματικούς μηχανισμούς. Τους εξηγούν δηλαδή, τι μπορούν να κάνουν οι κοινότητες και πώς μπορούν να επιτύχουν τα αποτελέσματα που ταιριάζουν στο περιβάλλον τους. Η πλατφόρμα, η οποία έχει δυναμική μορφή και εμπλουτίζεται συνεχώς, δεν είναι απλώς μια πηγή πληροφοριών, αλλά και ένας χώρος διαμοιρασμού εμπειριών και γνώσης.

«Καλούμε τους ειδικούς να παράσχουν γνώση που να μπορεί να γίνει πράξη. Πολύ συχνά η αποτυχία των ανθρώπων να συμμορφωθούν με τις οδηγίες σε θέματα όπως η ασφάλεια των τροφίμων, οι κίνδυνοι κλιματικής αλλαγής ή η ασφάλεια στο χώρο εργασίας ερμηνεύεται ως αδυναμία κατανόησης, όταν στην πραγματικότητα είναι αποτέλεσμα συμβιβαστικής λύσης σε περιορισμένες συνθήκες. Κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα τις ανάγκες κάθε κοινότητας από τους ίδιους τους ανθρώπους που την υποστηρίζουν, για αυτό είναι σημαντικό να διαμοιραστούν αυτές τις γνώσεις με άλλους μέσω της πλατφόρμας. Για παράδειγμα, ένας «υψηλός κίνδυνος ξηρασίας» δεν αρκεί ως πληροφορία στους αγρότες στη Δυτική Κένυα για να λάβουν μια απόφαση σχετικά με την αλλαγή των σπόρων, όταν αυτή η αλλαγή μπορεί να εμπεριέχει άλλους κινδύνους», παρεμβαίνει η διευθύντρια του Sense about Science, Tracey Brown.

Η πλατφόρμα δίνει τη δυνατότητα στις ανθρώπινες κοινότητες να αναπτύξουν μια κουλτούρα που δίνει προτεραιότητα στον αλφαβητισμό κινδύνου και ενθαρρύνει όλα τα μέλη τους να αναγνωρίσουν τη σημασία των δεδομένων στη λήψη ορθών αποφάσεων. Το εν λόγω πλαίσιο τεχνογνωσίας είναι ένα πρωτότυπο για το πώς η ανάπτυξη δεξιοτήτων στατιστικής συλλογιστικής είναι μια διαδικασία δια βίου, ανεξάρτητα από το πότε ξεκινά αυτή η διαδικασία.

Η πρωτοβουλία Risk know-how συζητήθηκε και παρουσιάστηκε στη σύνοδο του EuroScience Open Forum (ESOF) 2022 που λαμβάνει χώρα στο Λάιντεν της Χάγης.

#ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ #ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ_ΑΛΛΑΓΗ