«Κόφτης» το τεκμαρτό για το επίδομα ανασφάλιστων υπερηλίκων, παρέμβαση ΣτΠ

11:02 11/12/2019 - Πηγή: Dikaiologitika

Μένουν πολλοί ασφαλισμένοι εκτός του επιδόματος ανασφάλιστων υπερηλίκων που δίνει ο ΟΠΕΚΑ λόγω της αιτιολογίας υπέρβασης των εισοδηματικών ορίων, σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη.

Εκτός επιδόματος ανασφάλιστων υπερηλίκων, που δίνει ο ΟΠΕΚΑ, μένουν πολλοί ασφαλισμένοι με την αιτιολογία της υπέρβασης των εισοδηματικών ορίων σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη. Όπως καταγγέλλεται το κριτήριο για την χορήγηση του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων είναι το φορολογητέο και όχι το πραγματικό με αποτέλεσμα κάποιοι να μένουν εκτός.

Ο Συνήγορος του Πολίτη διερεύνησε

αναφορές πολιτών, ανασφάλιστων υπερηλίκων, σχετικά με την μη χορήγηση σε αυτούς από τον τ. ΟΓΑ (και νυν ΟΠΕΚΑ) του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, με την αιτιολογία της υπέρβασης των εισοδηματικών ορίων που θέτει ο νόμος.

Σε πολλές περιπτώσεις, οι ενδιαφερόμενοι είτε δεν είχαν κανένα πραγματικό εισόδημα είτε είχαν πολύ χαμηλό πραγματικό εισόδημα, αλλά το φορολογητέο εισυόδημά τους προσδιοριζόταν βάσει των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης, με αποτέλεσμα να υπερβαίνει τα εισοδηματικά όρια του νόμου.

H Αρχή επισημαίνει ότι το φορολογητέο εισόδημα του αιτούντος, στο μέτρο που υπολογίζεται βάσει των τεκμηρίων εισοδήματος που προβλέπονται από την ισχύουσα φορολογική νομοθεσία και βασίζονται στην αντικειμενική δαπάνη συντήρησης κατοικίας που καλύπτει στοιχειωδώς την ανάγκη στέγασης ή στην κατοχή ενός αυτοκινήτου μικρού κυβισμού, καθώς και στην ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης, δεν είναι πρόσφορο κριτήριο για την χορήγηση προνοιακής παροχής στους ανασφάλιστους υπερήλικες.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του ισχύοντος Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (άρθρο 31 του ν. 4172/2013), όλοι οι άγαμοι φορολογούμενοι που δηλώνουν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα, έχουν ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης (δηλ. τεκμαρτό εισόδημα) 3.000 ευρώ, ενώ οι έγγαμοι, 5.000 ευρώ.

Στο ποσό αυτό προστίθεται η αντικειμενική δαπάνη από την ιδιοκατοίκηση, μίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση κατοικίας, η οποία ορίζεται στα 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για τα πρώτα 80 τετραγωνικά μέτρα κατοικίας και κλιμακώνεται στη συνέχεια. Σε περίπτωση κατοχής αυτοκινήτου, η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη ορίζεται στις 2.000 ευρώ το χρόνο, επίσης κλιμακούμενη.

Από τις διατάξεις που διέπουν τον προσδιορισμό του τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος σε συνδυασμό με τα εισοδηματικά όρια του ν. 4387/2016, σύμφωνα με τον οποίο το εισόδημα που λαμβάνεται υπ’ όψιν για την χορήγηση του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστου υπερήλικα δεν είναι το πραγματικό ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα του αιτούντος, αλλά το φορολογητέο, προκύπτει ότι άγαμος, διαζευγμένος ή χήρος αιτών την παροχή, ο οποίος δεν έχει πραγματικό εισόδημα, αλλά κατοικεί σε κατοικία επιφάνειας μεγαλύτερης των 35 τετραγωνικών μέτρων, ανεξαρτήτως εάν αυτή είναι ιδιόκτητη, μισθωμένη ή δωρεάν παραχωρούμενη, αποκλείεται από την χορήγηση του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστου υπερήλικα.

Αντιστοίχως, αιτών ο οποίος έχει στην κατοχή του I.X. αυτοκίνητο, το οποίο βρίσκεται σε κίνηση όλο τον χρόνο, αποκλείεται αυτομάτως από την χορήγηση του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων.

H Αρχή πρότεινε:

Α. Την τροποποίηση του νόμου, ώστε ως κριτήριο για την χορήγηση του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων, να λαμβάνεται υπ’ όψιν το πραγματικό και όχι το φορολογητέο εισόδημα των αιτούντων, όπως ισχύει και για το Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης.

Β. Επικουρικά, πρότεινε την τροποποίηση τουνόμου, ώστε να μην συνυπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα το οποίο προκύπτει από την ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης, την αντικειμενική δαπάνη κατοικίας έως 80 τ.μ., και ενός αυτοκινήτου μικρού κυβισμού.

Γ. Την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 46 παρ. 4 ν. 4520/2018, ώστε να μην αποκλείονται από τον διοικητικό έλεγχο των αποφάσεων μετά από ένσταση των ενδιαφερομένων, τα ζητήματα που αφορούν την πλήρωση των εισοδηματικών κριτηρίων.