Κούρσα εξοπλισμών: Ο Τραμπ θέλει η ΕΕ να χρηματοδοτήσει τη βιομηχανία των ΗΠΑ

06:56 23/1/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Σε ό,τι αφορά τα μέλη του ΝΑΤΟ, το 2024 οι αμυντικές δαπάνες τους αυξήθηκαν κατά 17,9% έναντι του 2023. Το στόχο του 2% ΑΕΠ για την Άμυνα έπιασαν 23 από τα 31 μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ το 2023 ήταν μόλις 10.

Mετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία, τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν αυξήσει κατά πολύ τις στρατιωτικές δαπάνες τους. Το 2024 το άθροισμα των πολεμικών δαπανών των κρατών μελών της ΕΕ έφτασε τα 326 δισεκατομμύρια

ευρώ, μια αύξηση κατά 103 δισ. ή 50% σε σχέση με το 2021.

Σε ό,τι αφορά τα μέλη του ΝΑΤΟ, το 2024 οι αμυντικές δαπάνες τους αυξήθηκαν κατά 17,9% έναντι του 2023. Το στόχο του 2% ΑΕΠ για την Άμυνα έπιασαν 23 από τα 31 μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ το 2023 ήταν μόλις 10. Να σημειώσουμε ότι ο στόχος του 2% για τις πολεμικές δαπάνες δεν προέκυψε από κάποια τεχνοκρατική ανάλυση ειδικών εμπειρογνωμόνων, αλλά τον είχε θέσει ο… Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.

Πρωταθλήτρια του ΝΑΤΟ στις πολεμικές δαπάνες αναδεικνύεται η Πολωνία που δίνει για την Άμυνα 4,1% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα είναι στην 5ης θέση με 3,08 έναντι 2,2 το 2014%.

Κερδισμένες οι ΗΠΑ

Σύμφωνα με το γαλλικό think tank IRIS, οι ΗΠΑ είναι οι μεγάλες κερδισμένες από την αύξηση των πολεμικών δαπανών των κρατών μελών της ΕΕ. Μεταξύ εβρουαρίου 2022 και Ιουνίου 2023 το 63% του στρατιωτικού εξοπλισμού που αγοράστηκε στην ΕΕ, προήλθε από τις ΗΠΑ. Σε έκθεσή του το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI) αναφέρει το 68% των 916 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ξόδεψαν οι χώρες του NATO για εξοπλισμούς, διοχετεύθηκε στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με το SIPRI, το 2023 τα έσοδα από το εμπόριο όπλων και τις στρατιωτικές υπηρεσίες για τις 100 μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου παγκοσμίως ανήλθαν στα 632 δισεκατομμύρια δολάρια, σημειώνοντας αύξηση κατά 4,2% έναντι του 2022. Οι 41 από τις 100 μεγαλύτερες πολεμικές βιομηχανίες είναι αμερικανικές, με τζίρο 317 δισ. δολάρια, δηλαδή πάνω από το 50% του τζίρου των Top 100 εταιριών -αύξηση 2,5% έναντι του 2022. Ευρωπαϊκών συμφερόντων (εξαιρουμένης της Ρωσίας) είναι 27 στις Τοp 100 εταιρίες, με τζίρο 133 δις. δολάρια -αύξηση 0,2% σε σχέση με το 2022.

Πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Κοινοβουλευτικής Έρευνας (EPRS) (πρόκειται για το think tank του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) αναφέρει ότι «ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αλλάξει δραματικά το τοπίο ασφάλειας στην Ευρώπη, αποκαλύπτοντας τους περιορισμούς της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Τεχνολογικής και Βιομηχανικής Βάσης (EDTIB) όσον αφορά την ικανότητά της να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση για στρατιωτικό εξοπλισμό».

O Τραμπ ζητάει 5%

Τώρα ο Τραμπ καλεί τα 32 μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν ακόμα περισσότερο τις πολεμικές δαπάνες τους, ανεβάζοντάς τες στο δυσθεώρητο 5%. Εύλογα θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς γιατί ο Τραμπ επιδιώκει τον υπερδιπλασιαμό των πολεμικών δαπανών αφού όπως λέει, θέλει να γίνει «ο Πρόεδρος της ειρήνης» και προωθεί τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Τρεις παράγοντες θα μπορούσαν να εξηγήσουν αυτή τη φαινομενική αντίφαση.

1. Υπάρχει απόσταση μεταξύ λόγων κι έργων. Το τι γίνεται στην πράξη πάντα διαφέρει από τις εξαγγελίες.

2. Μπορεί να αναζητείται η λήξη του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά γενικά ο κόσμος μας έχει μπει σε μια περίοδο μεγάλης αστάθειας και αβεβαιότητας, κατά την οποία είναι πολύ πιθανό το ξέσπασμα νέων συγκρούσεων.

3. Το βασικό όμως είναι ότι η αύξηση των πολεμικών δαπανών των ευρωπαϊκών χωρών θα αποτελέσει μια πρώτης τάξεως επιχειρηματική ευκαιρία για την αμερικανική πολεμική βιομηχανία που έχει την κυρίαρχη θέση στην αγορά. Στην ουσία ο Τραμπ θέλει οι Ευρωπαίοι να χρηματοδοτήσουν τη βιομηχανία του.

Η αντίδραση των Ευρωπαίων

Οι Ευρωπαίοι έχουν έρθει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση με την απαίτηση Τραμπ. Από τη μια μεριά, θέλουν να ενισχύσουν τις στρατιωτικές δυνατότητές τους απέναντι στη Ρωσία. Από την άλλη, αντιλαμβάνονται ότι το 5% του ΑΕΠ είναι ληστρική απαίτηση, πέρα από κάθε λογική. Ωστόσο, βρίσκονται (όπως πάντα) σε θέση αδυναμίας απέναντι στις ΗΠΑ και δεν μπορούν να απορρίψουν τις απαιτήσεις Τραμπ.

Επιχειρούν λοιπόν να βρουν μια ισορροπία, αυξάνοντας τις αμυντικές δαπάνες τους αλλά όχι στο 5% του ΑΕΠ. Παράλληλα, θέλουν να ενισχύουν την ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία. Σε συνάντησή τους έξω από τη Βαρσοβία στις 14 Ιανουαρίου, οι υπουργοί Άμυνας της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας και της Πολωνίας (δηλαδή των χωρών με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες στην Ευρώπη) δήλωσαν ότι θα αυξήσουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους, αλλά θα είναι δύσκολη η επίτευξη του στόχου του 5% του ΑΕΠ. Για καταλάβουμε περίπου πόσα είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν, πρέπει να αναφέρουμε τη δήλωση της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ότι την επόμενη πενταετία θα πρέπει να ξοδευτούν επιπλέον 500 δις. ευρώ για εξοπλισμούς. ΄

Σε ανάλογο τόνο ήταν και η τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην προχτεσινή συζήτηση του με τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα: «Είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι το 2% για το ΝΑΤΟ θα αποτελέσει επίσης παρελθόν. Πιστεύω ότι θα συμφωνήσουμε σε ένα υψηλότερο όριο. Δεν ξέρω ποιο θα είναι αυτό. Δεν θα είναι το 5%, αλλά θα είναι σίγουρα υψηλότερο από το 2%».

Σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία, το μεγαλύτερο πρόβλημα όπως επισημαίνει η έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Κοινοβουλευτικής Έρευνα (EPRS), είναι ότι δεν είναι… ευρωπαϊκή. Πρόκειται για εθνικές βιομηχανίες των κρατών μελών που δεν συντονίζονται μεταξύ τους με αποτέλεσμα να περιορίζονται οι δυνατότητές τους. Επομένως, ακόμα και στο καλύτερο σενάριο η αύξηση των ευρωπαϊκών πολεμικών δαπανών θα ωφελήσει κατά κύριο λόγο τις ΗΠΑ. Το ερώτημα πόση θα είναι τελικά η συνεισφορά των Ευρωπαίων στην αμερικανική στρατιωτική βιομηχανία.

Πού θα βρεθούν τα λεφτά;

Παρόλο που οι Ευρωπαίοι ηγέτες «ξεχνούν» να το αναφέρουν, το μεγάλο ερώτημα είναι πού θα βρεθούν αυτά τα τερατώδη ποσά για τις πολεμικές δαπάνες. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν… λεφτόδεντρα, η απάντηση είναι προφανής: Θα περικοπούν οι δαπάνες για την υγεία, τη παιδεία, τις πολιτικές υποδομές, το περιβάλλον. Πάντοτε, περισσότερα κανόνια σημαίνουν λιγότερο βούτυρο.

#ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΙ #ΝΑΤΟ #ΝΤΟΝΑΛΝΤ_ΤΡΑΜΠ