Μετά το καλοκαίρι η ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου: Υψηλότερες επικουρικές για νέους από 43 ως 68%

12:52 27/7/2021 - Πηγή: Dikaiologitika

Μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης, το νομοσχέδιο «ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά» εισάγεται προς συζήτηση στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής και θα ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής μετά τις θερινές διακοπές.

Όπως το υποδηλώνει και το όνομά του, η μεταρρύθμιση του συστήματος Επικουρικής Ασφάλισης είναι μια μεταρρύθμιση για τους νέους, που επιχειρεί

να ανατρέψει την πεποίθηση των περισσοτέρων ότι «δεν θα πάρουν ποτέ σύνταξη».

Ακολουθεί επιτυχημένα μοντέλα που εφαρμόζονται εδώ και αρκετές δεκαετίες σε ευρωπαϊκές χώρες.

Εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε σημαντικά υψηλότερες επικουρικές συντάξεις για τους νέους ασφαλισμένους, χωρίς να επηρεάζονται ούτε οι παλιοί ασφαλισμένοι, οι νέοι συνταξιούχοι.

Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα

Αντί ενός γενικού «κορβανά» για τις επικουρικές, στον οποίο βάζουν οι σημερινοί εργαζόμενοι τις εισφορές τους για τις συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων, υιοθετείται βαθμιαία η λογική του «ατομικού κουμπαρά» για τον κάθε νέο που θα συμμετάσχει στο νέο σύστημα.

Αντί δηλαδή οι εισφορές των νέων να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, δημιουργώντας ένα αποθεματικό, από το οποίο θα πληρωθούν οι μελλοντικές τους συντάξεις.

Οι εισφορές που πληρώνει ο κάθε νέος εργαζόμενος θα πηγαίνουν στη δική του σύνταξη, η οποία θα υπολογίζεται στη βάση του σωρευμένου ποσού εισφορών και αποδόσεων.

Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα παραμένει ως έχει.

Δηλαδή 6,5% μέχρι τα μέσα του 2022 και 6% από εκεί και πέρα για τους μισθωτούς και βάσει ασφαλιστικής κλάσης για τους αυτοαπασχολούμενους.

Το αποθεματικό αυτό το διαχειρίζεται ένας νέο δημόσιο ταμείο, το ΤΕΚΑ, που θα επενδύει τις αποταμιεύσεις.

Θα υπάρχουν και τρία επενδυτικά προφίλ, μεταξύ των οποίων θα διαλέγει ο ασφαλισμένος: το «συντηρητικό, το «ισορροπημένο» και το «επιθετικό», με δυνατότητα αλλαγής ανά πενταετία.

Το σύστημα αυτό ισχύει σε προηγμένες χώρες όπως η Σουηδία, η Δανία, η Ολλανδία και έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να οδηγήσει σε επικουρικές συντάξεις μεγαλύτερες από 43% μέχρι 68%!

Συμπερασματικά, με το νομοσχέδιο εισάγονται στοιχεία κεφαλαιοποιητικού συστήματος στις επικουρικές συντάξεις για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας (από 1η Ιανουαρίου 2022) που είναι υπόχρεοι επικουρικής ασφάλισης και εθελοντικά για εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους έως 35 ετών.

Η Ελλάδα προχωρά έτσι με καθυστέρηση στον δρόμο που έχουν ακολουθήσει ήδη πολλές ανεπτυγμένες χώρες. Είναι ενδεικτικό ότι στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ πάνω από το 50% του εργατικού δυναμικού καλύπτεται συμπληρωματικά από κάποιο κεφαλαιοποιητικό πρόγραμμα ασφάλισης, ενώ σε χώρες όπως η Σουηδία, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Δανία, το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά προγράμματα υπερβαίνει το 80%

Γιατί γίνεται αυτή η μεταρρύθμιση

Με τη μεταρρύθμιση αυτή η χώρα ευθυγραμμίζεται με αυτά που ισχύουν εδώ και χρόνια σε όλη την Ευρώπη, για πολύ συγκεκριμένους λόγους:

Πρώτον, διότι το υφιστάμενο εξολοκλήρου διανεμητικό σύστημα λειτουργεί αποτελεσματικά όταν πολλοί εργαζόμενοι χρηματοδοτούν με τις εισφορές τους τις συντάξεις λίγων συνταξιούχων. Αυτό ίσχυε στο παρελθόν, αλλά όχι πια. Δεύτερον, διότι οι νέοι ασφαλισμένοι θα έχουν έλεγχο πάνω στη σύνταξή τους και το ύψος της. Τρίτον, διότι θα αναπτυχθεί με το νέο σύστημα του ατομικού κουμπαρά η ιδέα της αποταμίευσης και με αυτό τον τρόπο θα γίνουν παραπάνω επενδύσεις και θα ενισχυθεί τελικά η ανάπτυξη. Τέταρτον, διότι, όπως προαναφέρθηκε, όπως έχουν δείξει παρόμοια εγχειρήματα στις άλλες χώρες της Ευρώπης, τελικά, μέσω της καλύτερης επένδυσης των αποταμιεύσεων του νέου ασφαλισμένου, οι συντάξεις που θα δοθούν θα είναι μεγαλύτερες.

Τι κερδίζουν οι νέοι

Για παράδειγμα, σύμφωνα με τις μελέτες και τις προβολές που έχουν γίνει, η μηνιαία επικουρική σύνταξη εργαζόμενου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (650 ευρώ) και διαθέτει 40 χρόνια ασφάλισης διαμορφώνεται με το υφιστάμενο σύστημα στα 153 ευρώ.

Με το νέο κεφαλαιοποητικό σύστημα η σύνταξη μπορεί να ανέλθει στα 219 ευρώ, να αυξηθεί δηλαδή κατά 43%, με αποδόσεις ίσες με τον μέσο όρο των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ.

Μπορεί δε να αυξηθεί ακόμα περισσότερο, στα 257 ευρώ (+68% σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα) εάν επιτευχθούν αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μικτό Αμοιβαίο Κεφαλαίο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών.

Απάντηση ΝΔ στην κριτική της αντιπολίτευσης

Η αντιπολίτευση μιλά για «ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης», πράγμα απολύτως ψευδές. Η νέα επικουρική παραμένει δημόσια.

Μιλά για «τζόγο» με τα χρήματα των ασφαλισμένων. Αναρωτιόμαστε πού τον ανακάλυψε. Τζόγος θα υπήρχε αν κινδύνευαν οι αποταμιεύσεις των ασφαλισμένων.

Όμως, το νέο σύστημα συνοδεύεται από διπλή δικλείδα ασφαλείας:

Η πρώτη, που αφορά στους νέους ασφαλισμένους, είναι η εγγύηση του Δημοσίου περί μη αρνητικής απόδοσης. Κάτι που σημαίνει ότι ακόμα και στην απίθανη περίπτωση που κάτι πάει στραβά στις διεθνείς αγορές και δεν πάνε καλά οι επενδύσεις, κανείς δεν θα πάρει επικουρική σύνταξη χαμηλότερη από αυτή που αντιστοιχεί στις εισφορές που κατέβαλε, συν τον πληθωρισμό.

Πάντως, το πιθανότερο είναι ότι η εγγύηση αυτή να μην χρειαστεί να ενεργοποιηθεί, αν ληφθεί υπόψη η θετική εμπειρία χωρών όπως η Σουηδία, όπου κεφαλαιοποιητικά ασφαλιστικά συστήματα λειτουργούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Και η δεύτερη που αφορά στους σημερινούς ασφαλισμένους και συνταξιούχους, έγκειται στην δέσμευση ότι από τη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση ΔΕΝ θα επηρεαστεί ούτε η καταβολή ούτε το ύψος των επικουρικών συντάξεων του υφιστάμενου συστήματος, θα υπάρχει μάλιστα ρητή εγγύηση στο νόμο επ’ αυτού. Και τούτο διότι όποιο χρηματοδοτικό κενό υπάρχει θα καλυφθεί χωρίς προβλήματα από τον προϋπολογισμό.

Όσο για το πολυσυζητημένο «κόστος μετάβασης», οι μελέτες δείχνουν ότι το καθαρό κόστος για τα επόμενα 50 χρόνια είναι 120 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ενώ σήμερα που σήμερα δίνουμε 15 δισ. το χρόνο για το συνταξιοδοτικό! Είναι λοιπόν πλήρως αστήρικτη η κριτική για τα 120 εκατ. ευρώ επιπλέον, τα οποία θα διασφαλίσουν υψηλότερες συντάξεις για τους νέους. Επιπλέον, η κριτική αυτή παραβλέπει τελείως το λεγόμενο «μέρισμα ανάπτυξης», τις επενδύσεις που θα προκύψουν από τις αποταμιεύσεις και τα έσοδα που θα δημιουργηθούν.

Ο ΣΥΡΙΖΑ «διυλίζει τον κώνωπα» των 120 εκατ. ευρώ το χρόνο για το νέο σύστημα και «καταπίνει την κάμηλο» των 15 δις. τον χρόνο της κρατικής στήριξης του συνταξιοδοτικού συνολικά. Με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση, απαντάμε και στην υψηλή εξάρτηση του συνταξιοδοτικού από τον κρατικό προϋπολογισμό και παράλληλα δημιουργούμε ένα σύστημα επικουρικής ασφάλισης για τους νέους που δεν θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό, αλλά θα τον ενισχύει όταν καταστεί πλήρως λειτουργικό.