Νωρίτερα σύνταξη σε Βαρέα και Ανθυγιεινά, οι προϋποθέσεις, μειώνεται το επίδομα ΒΑΕ για χιλιάδες εργαζόμενους

06:53 31/3/2022 - Πηγή: Dikaiologitika

Ευνοϊκότερες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, μειωμένα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης έχουν οι εργαζόμενοι που υπάγονται στο καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων(ΒΑΕ).

Την ίδια ώρα τον κίνδυνο να έχουν και ονομαστικές απώλειες αποδοχών μετά την συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματός τους λόγω ακρίβειας και πληθωριστικής έκρηξης, αντιμετωπίζουν περίπου 25.000 εργαζόμενοι με σχέση εργασίας ιδιωτικοί Δικαίου στο Δημόσιο Τομέα. Αφορμή είναι το σχέδιο της κυβέρνησης για μερικό ή ολικό αποχαρακτηρισμό των ειδικοτήτων τους και την απένταξη αυτών από τα ΒΑΕ.

Συνταξιοδότηση

Η συγκεκριμένη κατηγορία των ασφαλισμένων στα ΒΑΕ εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα να συνταξιοδοτείται με τα παλαιά όρια ηλικίας, καθώς δεν εμπίπτει στις αλλαγές των ορίων ηλικίας που θεσπίστηκαν με την ψήφιση του νόμου 4336/2015 και διατηρούν την δυνατότητα να συνταξιοδοτούνται σε μικρότερες ηλικίες από τους άλλους ασφαλισμένους.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα γυναίκας ασφαλισμένης η οποία είχε 4.500 ένσημα (15 χρόνια) το 2010, εκ των οποίων τα 3.600 Βαρέα (ΒΑΕ), ανεξαρτήτως ηλικίας τότε η οποία συνταξιοδοτείται στο 55ο έτος της ηλικίας (όποτε το συμπληρώσει)

Τονίζεται ότι τα ευνοϊκά όρια ηλικίας και προϋποθέσεις συνταξιοδότησης στα ΒΑΕ, ισχύουν κυρίως στις στοές και τα μεταλλεία, την οικοδομή, αλλά και εργασίες στις οποίες εχουν ενσημα σε Βαρέα και Ανθυγιεινά Ένσημα (ΒΑΕ), όπως οι οδοκαθαριστές κ.λπ.

Σε αυτές στις τρεις περιπτώσεις, δηλαδή τα Βαρέα, τα Οικοδομικά και τα υπερβαρέα (στοές) οι μισθωτοί συνταξιοδοτούνται μεταξύ 52ο και 62ο έτους της ηλικίας. Μάλιστα για πλήρη σύνταξη δεν απαιτούνται 40 έτη ασφάλισης παρά μονά 35, εκ των οποίων τα 25 σε καθεστώς βαρέων (ΒΑΕ) και τα υπόλοιπα 10 μεικτά (έως 7 πλασματικά έτη από παιδιά, στρατό, μεταλυκειακό τίτλο σπουδών, ανεργία, ασφαλιστικό κενό κ.λπ)

Επισημαίνεται ότι το νέο καθεστώς συνταξιοδότησης με Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα (ΒΑΕ) αφορά αιτήσεις από 17 Μαΐου 2019 και μετά.

Ειδικότερα, από την ημερομηνία αυτή και μετά, για κάθε περίπτωση συνταξιοδότησης που κρίνεται είτε με τις διατάξεις του ΚΒΑΕ είτε με άλλες ειδικές διατάξεις, με βάση το παλαιότερο καθεστώς απαιτούνταν να έχουν πραγματοποιηθεί 1.000 ή 500 ημέρες ασφάλισης εντός των τελευταίων 10 ή 13 χρόνων πριν από τη συμπλήρωση του εκάστοτε ισχύοντος ορίου ηλικίας ή μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Με βάση τις αλλαγές που έγιναν, το χρονικό αυτό διάστημα ορίζεται πλέον σε 17 έτη. Επισημαίνεται ότι, με το ανωτέρω ρυθμιση , δεν επέρχονται αλλαγές ως προς τις ισχύουσες ηλικιακές και χρονικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για τις κατηγορίες εργαζομένων που συνταξιοδοτούνται, με βάση τις διατάξεις του Κανονισμού Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων.

Εκτός βαρέων 10.000 εργαζόμενοι

Στο μεταξυ τον κίνδυνο να έχουν και ονομαστικές απώλειες αποδοχών μετά την συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματός τους λόγω ακρίβειας και πληθωριστικής έκρηξης, αντιμετωπίζουν περίπου 25.000 εργαζόμενοι με σχέση εργασίας ιδιωτικοί Δικαίου στο Δημόσιο Τομέα.

Αφορμή είναι το σχέδιο της κυβέρνησης για μερικό ή ολικό αποχαρακτηρισμό των ειδικοτήτων τους και την απένταξη αυτών από τα ΒΑΕ.

Μάλιστα, για τις 10.000 εργαζόμενους εξ αυτών ελλοχεύει ο κίνδυνος οριστικής κατάργηση τόσο του σχετικού επιδόματος όσο και του ειδικού ασφαλιστικού καθεστώτος των ΒΑΕ μέσω του οποίου συνταξιοδοτούνται στο 62ο έτος με 35 έτη ασφάλισης (εκ των οποίων τα 25 έτη σε καθεστώς βαρέων) και στο 60ό έτος με μείωση 12% επί της εθνικής σύνταξης (μείον 46 ευρώ το μήνα).

Επίσης, στο 62ο έτος μπορούν αν συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη όσοι ασφαλισμένοι έχουν 4.500 ένσημα (15ετία) εκ των οποίων τα 3.600 ένσημα (12 έτη) να έχουν διανυθεί σε καθεστώς ΒΑΕ.

Την πρόβλεψη για κατάργηση του επιδόματος προβλέπεται στα δύο αρχικά σενάρια της Επιτροπής, ενώ για περίπου 10.000 εργαζόμενοι, που ανήκουν στην υψηλότερη κατηγορία επικινδυνότητας, το επίδομα μηδενίζεται.

Ωστόσο θα πρέπει να τονιστεί ότι με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο έχουμε νοσηλευτές οι οποίοι προσλήφθηκαν μετά το 2011 και οι οποίοι είναι ενταγμένοι στα ΒΑΕ και αυτούς που εργάζονται στο ίδιο νοσηλευτικό τμήμα με τους ίδιους ασθενείς και στις ίδιες συνθήκες, αλλά προσλήφθηκαν πριν το 2011 και οι οποίοι δεν είναι ενταγμένοι στα ΒΑΕ.

Αποτελέσματα όμως είναι ότι όσοι είναι ενταγμένοι στα ΒΑΕ να βγαίνουν σε σύνταξη νωρίτερα, ενώ οι δεύτεροι στα 67 έτη. Και το πρόβλημα βέβαια εστιάζεται και στις δυνάμεις που μπορεί να έχει ένα νοσηλευτής 67 ετών όταν ούτως ή άλλως όλοι είναι ήδη εξαντλημένοι από τις πολύωρες βάρδιες και τις διανυκτερεύσεις εν μέσω πανδημίας, με δυο νύχτες την εβδομάδα, κάθε εβδομάδα, για όλο το χρόνο, πολλές φορές και χωρίς ρεπό.

1.Βαρέα

α) Με 25 έτη ΒΑΕ και 10 μεικτά ή (και) πλασματικά, ένας ασφαλισμένος λαμβάνει πλήρη σύνταξη στο 62ο έτος της ηλικία. Στο 60ο μπορεί να πάρει μειωμένη (μείον 44 €) υπό την προϋπόθεση ότι έχει 1.000 ΒΑΕ ένσημα τα τελευταίε 17 έτη.

β) Με 4.500 ένσημα, εκ των οποίων τα 3.600 ΒΑΕ, ο ασφαλισμένος λαμβάνει μειωμένη σύνταξη (μείον 115 €), υπό την προϋπόθεση των 1.000 ενσήμων τα προηγούμενα 17 έτη.

γ) Γυναίκα ασφαλισμένη στα ΒΑΕ που είχε συμπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις (4.500 ένσημα, εκ των οποίων τα 3.600 ΒΑΕ) το 2010, συνταξιοδοτείται στο 55ο έτος της ηλικίας οποτεδήποτε. Αντιθέτως, εάν οι προϋποθέσεις συμπληρώθηκε το 2012 και μεταγενέστερα, θα συνταξιοδοτηθεί στο 62ο έτος της ηλικίας.

2.Οικοδομικά

α) Με 4.500 ένσημα εκ των οπίων τα 3.600 οικοδομικά, ένας ασφαλισμένος συνταξιοδοτείται στο 60ό έτος υπό την προϋπόθεση είτε των 1.000 οικοδομικών ενσήμων τα τελευταία 17 έτη, στην περίπτωσης που έχει 3.600 ΒΑΕ, είτε των 100 ενσήμων κάθε χρόνο για μια 5ετία πριν την συνταξιοδότηση, στην περίπτωση των 4.500 οικοδομικών ενσήμων.

β) Γυναίκα με οικοδομικά ένσημα εξακολουθεί να συνταξιοδοτείται στο 55ο έτος της ηλικίας.

3.Οδοκαθαριστές

Αντίστοιχο καθεστώς με τους οικοδόμους έχουν και οι οδοκαθαριστές, με την διαφορά ότι εν προκειμένου γυναίκες και άνδρες συνταξιοδοτούνται στο 60ό έτος της ηλικίας (και όχι στο 55ο οι γυναίκες).

Γυναίκες και άνδρες που έχουν συμπλήρωσε τις αναγκαίες προϋποθέσεις (4.500 ένσημα ως οδοκαθαριστές) το 2012, εξακολουθούν και συνταξιοδοτούνται στο 58ο έτος.

4. Στοές-Μεταλλεία

α) Για τους εργαζόμενους στην επιφάνεια των μεταλλείων-λιγνιτωρυχείο (σ.σ.: επίκαιρη θέμα λόγω της βίαιης απολιγνιτοποίησης σε Πτολεμαΐδας, Μεγαλόπολη κ.α.), οι μεν άνδρες συνταξιοδοτούνται στο 62ό έτος (60 εάν συμπλήρωσε 4.500 ένσημα, εκ των οποίων τα 3.600 στη συγκεκριμένη ειδικότητα) μέχρι το 2012, ενώ οι Γυναίκες στο 57ο έτος (και 55 εάν είχε συμπληρώσει τις προϋποθέσεις το 2012).

β) Για τους εργαζόμενους στις στοές το όριο ηλικίας (4.500 ένσημα) είναι το 52ο και για όσους είχαν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις το 2012 το 50ό έτος.