Ο FDA ενέκρινε γονιδιακή θεραπεία για μια σοβαρή διαταραχή του αίματος

18:32 9/7/2023 - Πηγή: Dikaiologitika

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων ενέκρινε στις 29 Ιουνίου μια γονιδιακή θεραπεία για τη σοβαρή αιμορροφιλία Α, που είναι μια σπάνια και μερικές φορές θανατηφόρα διαταραχή του αίματος.

Το νέο φάρμακο με την ονομασία Roctavian, θα μπορούσε να γλιτώσει από τις διαρκείς μεταγγίσεις τα άτομα με τη σοβαρή μορφή της νόσου. Ο κατασκευαστής του φαρμάκου, η BioMarin Pharmaceutical Inc. πιστεύει ότι περίπου 2.500 από τους εκτιμώμενους 6.500 Αμερικανούς με σοβαρή αιμορροφιλία Α θα είναι επιλέξιμοι να λάβουν το φάρμακο μετά

την αρχική του έγκριση.

Η αιμορροφιλία Α είναι μια σπάνια γενετική αιμορραγική διαταραχή που επηρεάζει κυρίως τους άντρες και που οφείλεται σε μια μεταλλαγή στο γονίδιο που κωδικοποιεί τον παράγοντα VIII (FVIII), μια πρωτεΐνη που επιτρέπει στο αίμα να πήζει. Αυτή η ανεπάρκεια του FVIII προκαλεί στα πάσχοντα άτομα ανεξέλεγκτη αιμορραγία. Η ασθένεια μπορεί να μετατρέψει απλές καθημερινές δραστηριότητες, όπως την άθληση σε δυνητικά απειλητικές για τη ζωή.

Η συχνότητα και η σοβαρότητα των αιμορραγικών επεισοδίων εξαρτάται από το πόση πρωτεΐνη FVIII παράγει ένα άτομο. Η σοβαρή αιμορροφιλία Α χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα FVIII (λιγότερο από 1% στο αίμα) και αντιπροσωπεύει περίπου το 60% όλων των περιπτώσεων. Η σοβαρή αιμορροφιλία Α μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία σε ζωτικά όργανα του σώματος όπως τα νεφρά και ο εγκέφαλος, η οποία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Μέχρι τώρα η θεραπεία της συνήθως περιλάμβανε τη χρήση υποκατάστατου του FVIII ή φαρμακευτικής αγωγής που βασίζεται σε αντισώματα για τη βελτίωση της ικανότητας πήξης του αίματος.

Η γονιδιακή θεραπεία που εγκρίθηκε χρησιμοποιεί μία εφάπαξ δόση με ενδοφλέβια έγχυση για την εισαγωγή του γονιδίου για την πήξη του παράγοντα VIII. Το γονίδιο εκφράζεται στο ήπαρ για να αυξήσει τα επίπεδα του FVIII στο αίμα και να μειώσει τον κίνδυνο ανεξέλεγκτης αιμορραγίας. Είναι επίσης η τελευταία εγκεκριμένη από τον FDA γονιδιακή θεραπεία, προαναγγέλλοντας αυτό που ορισμένοι επιστήμονες λένε ότι είναι το μέλλον της θεραπείας χιλιάδων ασθενειών.

Ο FDA έχει εγκρίνει γονιδιακές θεραπείες για αρκετές καταστάσεις (συμπεριλαμβανομένης της νωτιαίας μυϊκής ατροφίας), οι οποίες είναι από τα πιο ακριβά φάρμακα στον κόσμο. Το Roctavian θα κοστίζει 2,9 εκατομμύρια δολάρια για μία μόνο έγχυση, ενώ το εγκεκριμένο Hemgenix, το οποίο θεραπεύει μια άλλη μορφή αιμορροφιλίας, κοστίζει 3,5 εκατομμύρια δολάρια ανά δόση, σύμφωνα με το Reuters . Ωστόσο, οι επιστήμονες λένε ότι η τεχνολογία θα αποτελέσει ένα κρίσιμο μέρος της ιατρικής πράξης του 21ου αιώνα.

Τι είναι η γονιδιακή θεραπεία;

Η γονιδιακή θεραπεία αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα ιατρικών παρεμβάσεων που χρησιμοποιούν γενετικό υλικό για τη θεραπεία ασθενειών. Βασίζεται σε νανοοχήματα μεταφοράς όπως αδρανείς ιούς και σφαίρες λιπιδίων για την εισαγωγή υγιών γονιδίων εκεί όπου αυτά λείπουν. Το Roctavian, το οποίο χορηγείται ενδοφλεβίως, στέλνει αδρανοποιημένους αδενοιούς στο ήπαρ του ασθενούς που εισάγουν το γονίδιο που κωδικοποιεί την παραγωγή της πρωτεΐνης FVIII για την πήξη του αίματος. Οι επιστήμονες κάνουν μερικές φορές έναν διαχωρισμό μεταξύ της γονιδιακής θεραπείας, η οποία εισάγει υγιές γενετικό υλικό και της επεξεργασίας γονιδίων, η οποία τροποποιεί τα υπάρχοντα γονίδια. Ο FDA, μέχρι στιγμής έχει εγκρίνει θεραπείες από την πρώτη κατηγορία και όχι από τη δεύτερη.

Ποιες γονιδιακές θεραπείες έχουν εγκριθεί από τις ρυθμιστικές αρχές;

Ο FDA ενέκρινε για πρώτη φορά μια γονιδιακή θεραπεία το 2017 με την ονομασία Kymriah για μια μορφή λευχαιμίας. Έκτοτε, ο οργανισμός έχει εγκρίνει περισσότερες από 30 θεραπείες που βασίζονται σε κύτταρα και γονίδια, συμπεριλαμβανομένου του Roctavian. Ορισμένες θεραπείες παρασκευάζονται από φαρμακευτικούς κολοσσούς όπως η Novartis και άλλες από νεοφυείς επιχειρήσεις που ειδικεύονται στη γονιδιακή επεξεργασία. Οι ρυθμιστικές αρχές κάθε χρόνο λαμβάνουν εκατοντάδες αιτήματα για την έγκριση νέων γονιδιακών θεραπειών, γεγονός που έχει δημιουργήσει πονοκέφαλο στο γραφείο του FDA που είναι επιφορτισμένο με την αξιολόγησή τους.

Πέρυσι, ο Wilson Bryan, τέως αξιωματούχος του FDA, είπε σε ένα συνέδριο γονιδιακής θεραπείας ότι η εισροή νέων προτάσεων είχε υπερφορτώσει το γραφείο του, το οποίο ασχολείται με γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες. «Όλοι προσπαθούμε να βοηθήσουμε τους ασθενείς», είχε πει ο Μπράιαν τον Μάιο του 2022 πριν αποσυρθεί από την υπηρεσία. «Υπάρχει απλώς αυτή η τεράστια ανάγκη για ταχεία ανάπτυξη κυτταρικών και γονιδιακών θεραπειών που αποτελεί πρόκληση και για μας».

Γιατί είναι τόσο ακριβή η γονιδιακή θεραπεία;

Οι διαθέσιμες γονιδιακές θεραπείες προορίζονται για σπάνιες ασθένειες και οι πιθανοί ασθενείς μπορεί να είναι χιλιάδες ή λιγότεροι. Οι φαρμακευτικές εταιρείες δαπανούν συχνά εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για να καλύψουν τα στάδια από την έρευνα μέχρι και την έγκριση μιας θεραπείας και πρέπει να τις κοστολογήσουν σε υπερβολικές τιμές εάν στοχεύουν να επωφεληθούν από τις πωλήσεις αυτών σε σχετικά λίγους πελάτες. Οι γονιδιακές θεραπείες είναι συχνά πολύ ακριβές για τους ασθενείς που θα μπορούσαν να βοηθηθούν, σχολιάζει στη Washington Post ο Fyodor Urnov , καθηγητής γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ.

ΦΩΤΟ: UNSPLASH

Ο ίδιος βλέπει πολλά μονοπάτια για τη μείωση του κόστους των γονιδιακών θεραπειών στο μέλλον. Το πεδίο είναι νέο και οι υποδομές για την παραγωγή θεραπειών μπορεί να γίνουν φθηνότερες. Υπάρχει επίσης ανάγκη για «ακαδημαϊκούς, μη κερδοσκοπικούς δρόμους για την ανάπτυξη και την παροχή» ιατρικών υπηρεσιών που βασίζονται στη γενετική», είπε ο Urnov. Αυτός και οι συνάδελφοί του λαμβάνουν τακτικά mails από γονείς ασθενών με σπάνιες γενετικές ασθένειες που αναζητούν απεγνωσμένα θεραπεία αλλά που δυστυχώς δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά. «Δεν έχουμε δημιουργήσει πραγματικά ένα σύστημα που να παρέχει δίκαιη πρόσβαση στις παροχές της δημόσιας υγείας», λέει ο Urnov. «Αυτό παραμένει ένα μεγάλο ανοιχτό ζήτημα».

Υπάρχουν ηθικά ζητήματα με τη γονιδιακή θεραπεία;

Η γονιδιακή θεραπεία εγείρει μερικές από τις ίδιες ανησυχίες με άλλες έρευνες στο πεδίο της γενετικής, όπως η βιολογία των βλαστοκυττάρων και η κλωνοποίηση. Ειδικότερα, οι ειδικοί της βιοηθικής είναι επιφυλακτικοί για τυχόν αλλαγές στο σπέρμα και στα ωάρια όπου μπορεί να περάσουν άλλα γονίδια από γονέα σε παιδί. Από το 2016, ο ομοσπονδιακός νόμος έχει απαγορεύσει στον FDA να δέχεται αιτήσεις «στις οποίες ένα ανθρώπινο έμβρυο δημιουργείται ή τροποποιείται σκόπιμα για να συμπεριλάβει μια κληρονομική γενετική τροποποίηση».

Ποιο είναι το μέλλον της γονιδιακής θεραπείας;

Οι ερευνητές που μελετούν τις γονιδιακές θεραπείες επικεντρώθηκαν αρχικά σε σπάνιες διαταραχές επειδή συχνά αυτές δεν έχουν άλλες επιλογές θεραπείας. Ωστόσο, η τεχνολογία θα μπορούσε να έχει πολύ ευρύτερες χρήσεις, εκτιμά στη Washington Post ο David Liu , καθηγητής χημείας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. «Η ικανότητα να αλλάξουμε το DNA μας και το DNA άλλων οργανισμών είναι μια πολύ θεμελιώδης διαδικασία, που μπορεί να εφαρμοστεί ευρέως πέρα ​​από σπάνιες ασθένειες», συμπληρώνει ο ίδιος.

Καθώς οι επιστήμονες αξιολογούν συνεχώς τα αποτελέσματα της γονιδιακής θεραπείας και της γονιδιακής επεξεργασίας, ευελπιστούν ότι οι τεχνικές μπορεί να επεκταθούν για να αντιμετωπίσουν περισσότερες από σπάνιες ασθένειες. Οι πιθανές εφαρμογές της επεξεργασίας γονιδίων θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν θεραπείες για τον καρκίνο, την υψηλή χοληστερόλη και το ανθυγιεινό βάρος, σύμφωνα με τον Omar Abudayyeh, ο οποίος διευθύνει ένα εργαστήριο κυτταρικής μηχανικής στο Ινστιτούτο McGovern του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης.

Βραχυπρόθεσμα ο FDA θα εξετάσει και τις πρώτες θεραπείες της Vertex Pharmaceutical όπου θα χρησιμοποιηθεί το εργαλείο CRISPR για την επεξεργασία και όχι απλώς την εισαγωγή γενετικού υλικού. Η εταιρεία αναμένει ότι ο οργανισμός έως τον Μάρτιο του 2024 θα εγκρίνει ή θα απορρίψει αυτές τις θεραπείες, οι οποίες θα μπορούσαν να θεραπεύσουν τη δρεπανοκυτταρική αναιμία και τη βήτα-θαλασσαιμία.

#ΑΙΜΑ #ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ_ΘΕΡΑΠΕΙΑ #FDA #ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ