Ο δύσβατος δρόμος για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ

11:32 7/7/2023 - Πηγή: Dikaiologitika

Η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων συνιστά ένα θέμα με ειδικό ενδιαφέρον στην Ευρώπη και ειδικότερα στο γερμανόφωνο κόσμο. Αλλά και η ελληνική πλευρά διαδραματίζει τα τελευταία χρόνια το δικό της εποικοδομητικό ρόλο στην προσπάθεια μετατροπής μιας παλιάς γεμάτης με εθνικιστικά πάθη και μίση περιοχής σε μία ασφαλή και ελκυστική γωνιά της Ε.Ε.

Το εγχείρημα αυτό έχει πέρα από κάθε αμφιβολία υψηλά ποσοστά πολυπλοκότητας και για να υλοποιηθεί χρειάζονται ακόμα πολλά βήματα στην κατεύθυνση της εκπλήρωσης των κριτηρίων της Κοπεγχάγης. Ας μην ξεχνάμε ότι εκτός από

τις Βρυξέλλες και άλλες μεγάλες δυνάμεις επιχειρούν να αυξήσουν την επιρροή τους στην ευρύτερη περιοχή, όπως η Κίνα και η Ρωσία.

Στην παρούσα φάση μια ψύχραιμη αποτίμηση των δεδομένων μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν σημαντικά εμπόδια για την ευρωπαϊκή προοπτική των συγκεκριμένων χωρών. Δεν είναι μόνο οι εθνικιστικές ή οι θρησκευτικές συγκρούσεις του παρελθόντος, αλλά σήμερα χώρες όπως το Κόσοβο, το Μαυροβούνιο, η Αλβανία, η Σερβία και άλλες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν υψηλά ποσοστά ανεργίας, το οργανωμένο έγκλημα, διαφθορά, μέτρα λιτότητας, ενώ χαρακτηρίζονται από αδυναμία για προσέλκυση ξένων επενδύσεων.

Μετά το 2000, η ενίσχυση της πολιτικής της ΕΕ στην ευρύτερη περιοχή, καθώς επίσης και η αύξηση του εγχώριου ενδιαφέροντος για ένταξη στους κόλπους της Ένωσης έχουν ομολογουμένως δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες και προβλέψεις ότι η στρατηγική της διεύρυνσης θα λειτουργήσει. Ωστόσο, ειδικοί αναλυτές θέτουν διαρκώς ερωτήματα όπως:

Είναι αποτελεσματική η στρατηγική προσέγγισης της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια;

Σε ποιο βαθμό έχει αναπτυχθεί η ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα σε αυτές τις χώρες;

Αυτά τα εύλογα ερωτήματα απασχολούν τη δημόσια συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και την στοχευμένη ακαδημαϊκή έρευνα. Η απάντηση δεν είναι απλή. Συνδέεται δε ευθέως με τους λόγους που έχουν προκαλέσει την επιβράδυνση της ενταξιακής πορείας.

Η πρώτη ομάδα παραγόντων σχετίζεται με την κατάσταση εντός της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σχετικά πρόσφατο κύμα προσχωρήσεων είχε ως αποτέλεσμα το φαινόμενο της κόπωσης από τη διεύρυνση στην κοινωνία και σε ορισμένους ευρωπαίους πολιτικούς, που τις συνδέουν με την αποδυνάμωση της συνοχής της ΕΕ και τις υψηλές δαπάνες.

Μία άλλη σημαντική παράμετρος είναι η τεράστια μεταναστευτική κρίση του 2015, με την εισροή χιλιάδων μεταναστών να έχει ως επακόλουθο την επαναπροσέγγιση της πολιτικής των «ανοιχτών θυρών».

Ένα επιπλέον και εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο που επηρεάζει την επιβράδυνση της διεύρυνσης είναι το ζήτημα της πολιτικοποίησης της ενταξιακής διαδικασίας. Πιο συγκεκριμένα αφορά μια κατάσταση όπου ένα από τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται σε διμερή διαμάχη με έναν υποψήφιο για ένταξη. Σε αυτό το κάδρο μπαίνουν συγκεκριμένα παραδείγματα όπως οι σχέσεις Ελλάδας-Αλβανίας, Κροατίας-Σερβίας, Κοσόβου-Σερβίας κλπ.

Η εικόνα αυτή προκαλεί πολλές ανησυχίες και αμφιβολίες σχετικά με την ετοιμότητα των Δυτικών Βαλκανίων να ενταχθούν στην Ε.Ε. ή επιπλέον, εάν θα ήταν ποτέ έτοιμα για διεύρυνση. Ένα είναι βέβαιο. Ο «εξευρωπαϊσμός» των Δυτικών Βαλκανίων συνιστά μια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί υπομονή, μια καλά μελετημένη στρατηγική και ακλόνητη δέσμευση και προσήλωση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στο στόχο.

#ΔΥΤΙΚΑ_ΒΑΛΚΑΝΙΑ #ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ_ΕΝΩΣΗ #ΕΝΤΑΞΗ #ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ