Πώς θα κυβερνήσουν την Συρία οι τζιχαντιστές του Τζολάνι

15:02 16/12/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Το παρελθόν της ταξιαρχίας Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ και το de facto κράτος του Ιντλίμπ στο βορρά αποκαλύπτουν πώς θα μπορούσε να είναι το μέλλον της Συρίας.

Από το 2017 η ταξιαρχία Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ - μαζί με διάφορες αντάρτικες ομάδες - διοικεί μεγάλο μέρος της επαρχίας Ιντλίμπ στη βόρεια Συρία.

Συλλέγοντας στοιχεία από συνεντεύξεις με εμπειρογνώμονες, εκπροσώπους ανθρωπιστικών ή άλλων οργανώσεων, αλλά και κατοίκους της περιοχής, οι New York Times επιχειρούν

να απαντήσουν στο πώς θα μπορούσαν να κυβερνήσουν την Συρία, εφόσον επεικτείνουν το μοντέλο με το οποίο εξουσίαζαν μέχρι σήμερα την αγροτική περιοχή του Ιντλίμπ.

Κυβερνώντας «με ρεαλισμό, πειθαρχία» αλλά και μεγάλο συγκεντρωτισμό, η HTS διατήρησε τον συνολικό έλεγχο της περιοχής μέσω μιας πολιτικής αρχής με 11 υπουργεία, γεγονός που της επέτρεψε να δώσει προτεραιότητα στην ανασυγκρότηση της πολιτοφυλακής της.

Φορολόγησε τα εμπορεύματα που εισέρχονταν στην επικράτειά της και αύξησε τα έσοδά της πουλώντας καύσιμα και λειτουργώντας μια εταιρεία τηλεπικοινωνιών. Έλεγξε επίσης την τοπική οικονομία μέσω προγραμμάτων ρύθμισης αδειών που έμοιαζαν πολύ με αυτά μιας συμβατικής κυβέρνησης, ενώ απέδειξε ότι ήταν αρκετά ικανή στη διαχείριση αυτών των οικονομικών με σκοπό την ανάπτυξη των στρατιωτικών της επιχειρήσεων αλλά και την παροχή υπηρεσιών στους πολίτες.

Μέτρα όπως ο φόρος στο ελαιόλαδο (τουλάχιστον 5% ανα παραγωγό και ακόμη και σε χρονιές με πολύ κακή συγκομιδή) προκάλεσαν διαμαρτυρίες, συλλήψεις, ακόμη και περιστασιακές ένοπλες συγκρούσεις. Για να καταστείλει την όποια αντίδραση, η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ διατήρησε σε ισχύ ένα σώμα ασφαλείας διαβόητο για την αγριότητά του.

Το τζιχαντιστικό παρελθόν και η στροφή στη μετριοπάθεια

Με ρίζες στο Ισλαμικό Κράτος και την Αλ Κάιντα, η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ έχει «στρογγυλέψει» από το 2016 τον τζιχαντιστικό της προσανατολισμό αν και παραμένει χαρακτηρισμένη ως «τρομοκρατική» από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα Ηνωμένα Έθνη, την Τουρκία και άλλους - κάτι που μπλόκαρε την ανοιχτή υποστήριξή της από τρίτες χώρες.

Το «κενό» αυτό - βασικό για την οικονομική και στρατιωτική βιωσιμότητά της - καλύφθηκε με την... φορολογήση των πάντων, συμπεριλαμβανομένης της αγροτικής και βιοτεχνικής παραγωγής, των συνοριακών διελεύσεων και του εμπορίου.

«Η HTS αποτελεί κατεξοχήν παράδειγμα προσαρμοστικότητας στην οικονομία των συγκρούσεων», δηλώνει ο Mark Nakhla, επικεφαλής έρευνας στην Kharon, μια εταιρεία ανάλυσης ανοιχτού κώδικα που συμβουλεύει εταιρείες σχετικά με τη συμμόρφωση με τις κυρώσεις κατά των ένοπλων ομάδων και άλλων εχθρικών δρώντων.

Παρακολουθόντας τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ από την εποχή των τζιχαντιστών, ο Najhla μελέτησε το «στρατηγικό rebranding» της οργάνωσης, αλλά και την μετατόπισή της από τις δωρεές τρίτων χωρών στην αυτοσυντήρηση μέσως της «δημιουργικής» διακυβέρνησης.

Επενδύοντας στην ιδιωτική πρωτοβουλία

Καθώς το καθεστώς Άσαντ προσπάθησε να απομονώσει τις ελεγχόμενες από τους αντάρτες περιοχές του βορρά, αυτές χρειάστηκε να βασιστούν στην Τουρκία για βασικές υπηρεσίες όπως το νερό, το ηλεκτρικό ρεύμα και η κινητή τηλεφωνία.

Η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ δημιούργησε φαινομενικά ιδιωτικές εταιρείες διανομής, αλλά οι ιδιοκτήτες τους συνδέονταν στενά με την οργάνωση - αναφέρουν εμπειρογνώμονες.

Η βασική πηγή εσόδων της HTS, ωστόσο, ήταν πιθανότατα οι τελωνειακοί δασμοί και άλλα τέλη που εισπράττονταν στο συνοριακό πέρασμα Bab al-Hawa, την κύρια πύλη εισόδου στη βορειοδυτική Συρία από την Τουρκία. Η ομάδα δεν δημοσίευσε στοιχεία, αλλά ανθρωπιστικές οργανώσεις που εργάζονται στην Ιντλίμπ και αλλού εξέφρασαν την εκτίμηση ότι μπορεί να αποκόμιζε ακόμη και πάνω από 15 εκατομμύρια δολάρια το μήνα.

Είναι ενδιαφέρον πάντως πως η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ ενθάρρυνε τους κατοίκους της περιοχής να ξεκινήσουν επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που ανταγωνίζονταν τις δικές της εταιρείες τηλεπικοινωνιών και ενέργειας.

Κάτι που μοιάζει με τακτικό στρατό

Η HTS φαίνεται πως κατάφερε να «καθαρίσει» το Ιντλίμπ από εξτρεμιστικές ομάδες, εγκατέλειψε τα «τρομοκρατικά» τυφλά βομβιστικά χτυπήματα και δηλώνει έτοιμη να συνεργαστεί με όλες τις τοπικές κοινότητες.

Την ίδια ώρα οι νεαροί μαχητές της ομάδας φαίνεται πως έχουν εκπαιδευτεί και αμοίβονται τακτικά κάτι που εξασφάλισε την αφοσίωσή τους, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις λεηλασίες ή άλλες αγριότητες στη διάρκεια της απέλασής τους.

«Γι' αυτούς, η πειθαρχία και ο σεβασμός είναι βασικό κομμάτι της κοσμοθεωρίας τους», δηλώνει ο Aaron Y. Zelin, ειδικός τζιχαντιστικών ομάδων στο Ινστιτούτο Πολιτικής της Ουάσινγκτον για την Εγγύς Ανατολή και συγγραφέας βιβλίου για τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ.

Δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης, ο Άχμεντ αλ Σάρα - που προηγουμένως χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Αμπού Μοχάμαντ αλ Τζολάνι - έκανε μια από τις πιο καθοριστικές κινήσεις για το μέλλον της οργάνωσης ιδρύοντας αυτό που ονομάστηκε απλώς «Στρατιωτική Ακαδημία».

Αξιωματικοί που είχαν αυτομολήσει από τον συριακό στρατό βοήθησαν στο να μεταμορφωθούν μαχητές διαφόρων πολιτοφυλακών από όλη τη Συρία σε κάτι που έμοιαζε με τακτικό στρατό με την κλασική ιεραρχική δομή.

«Από ένα μάτσο ένοπλες δυνάμεις μετατράπηκαν σε κανονικό στρατό», δηλώνει ο Jerome Drevon, ανώτερος αναλυτής σε θέματα τζιχάντ και σύγχρονων συγκρούσεων του International Crisis Group.

Μελέτησαν εγχειρίδια στρατιωτικού δόγματος της Δύσης που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο από διάφορες ένοπλες δυνάμεις και προσπάθησαν να ακολουθήσουν σε μεγάλο βαθμό το βρετανικό μοντέλο, προσθέτει.

Σε ό,τι αφορά το οπλοστάσιό τους, αυτό περιλαμβάνει ό,τι εξασφάλισαν από συριακές στρατιωτικές βάσεις ή σε μάχες με άλλες πολιτοφυλακές, ενώ όπλα φέρονται να τους πούλησαν και διεφθαρμένοι αξιωματικοί του καθεστώτος Άσαντ.

Ορισμένες πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από την Τουρκία ένωσαν τις δυνάμεις τους με τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ στην επίθεση που ανέτρεψε την κυβέρνηση, ενώ η Άγκυρα συνδέεται με τουλάχιστον 10.000 στρατιώτες στην επαρχία Ιντλίμπ και πολλούς περισσότερους σε κοντινή απόσταση, σημειώνει ο Drevon.

Χωρίς αστυνομία ηθικής και με μετριοπάθεια οι ισλαμιστές της HTS

Για να επιβάλει την τάξη η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ δεν χρησιμοποίησε τις βάναυσες μεθόδους που χρησιμοποιούν οι παραδοσιακές εξτρεμιστικές ομάδες: Το Ισλαμικό Κράτος, για παράδειγμα, δεν ανεχόταν καμία απόκλιση από αυτό που αντιλαμβάνοντας ως ισλαμικό νόμο. Ορισμένοι παραβάτες εκτελούνταν, ενώ ενδεικτικά οι καταδικασμένοι κλέφτες ακρωτηριάζονταν.

Η HTS δεν ακολούθησε αυτές τις πρακτικές. Η αγορά και η πώληση αλκοόλ απαγορεύτηκε, αλλά οι κάτοικοι είπαν ότι η οργάνωση δεν κυνήγησε τους πότες, ενώ επιτρεπόταν στους πολίτες να καπνίζουν δημόσια. Η ομάδα δεν ανέπτυξε παράλληλα αστυνομία ηθικής για να επιβάλει αυστηρούς κοινωνικούς κώδικες, αν και διατήρησε δημοτικά σχολεία με διαχωρισμό ανά φύλο.

Οι αντάρτες δημιούργησαν ακόμη μια αλυσίδα σχολείων που ονομάστηκαν «Σπίτι της Αποκάλυψης», τα οποία διδάσκουν τόσο θεολογία (το Κοράνι) όσο και κανονικά μαθήματα όπως μαθηματικά και αγγλικά.

Κάποια στιγμή, οι σκληροπυρηνικοί διαμαρτυρήθηκαν ότι ένα νέο εμπορικό κέντρο που χτίστηκε υπό την αιγίδα της HTS προήγαγε την «αμαρτία» επειδή επέτρεπε σε άνδρες και γυναίκες να συγχρωτίζονται δημόσια, σημειώνει ο Ajjoub, υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Μάλμε στη Σουηδία, ο οποίος μελετά τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ. Οι ηγέτες του Ιντλίμπ τους παρέκαμψαν.

#ΣΥΡΙΑ #ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΕΣ #ΕΜΦΥΛΙΟΣ_ΠΟΛΕΜΟΣ