Πόσο πιθανός είναι ένας πόλεμος Τουρκίας - Ισραήλ;

07:41 14/4/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Οι δύο πιο ισχυρές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής θέτουν σε εφαρμογή τις περιφερειακές φιλοδοξίες τους και μετατρέπονται σε θανάσιμους εχθρούς στο έδαφος της κατακερματισμένης Συρίας.

«Θα μπορούσε, άραγε, ο πόλεμος των δηλώσεων ανάμεσα στο Ισραήλ και την Τουρκία να κλιμακωθεί σε έναν πραγματικό πόλεμο;».

Αυτό είναι το ερώτημα που έθεσε ανάλυση της Deutsche Welle, αποτυπώνοντας την ανησυχία που υπάρχει σε αρκετά επιτελεία της Ευρώπης και συνολικά της Δύσης για το ενδεχόμενο να ξεσπάσει μια ακόμη ένοπλη

σύρραξη στην πολύπαθη περιοχή – αυτή τη φορά, μάλιστα, ανάμεσα σε δύο αντιπάλους με ευρύτατη επιρροή και σημαντικές δυνατότητες, σε πολιτικό, στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο. «Ισραήλ και Τουρκία μετατρέπονται σε θανάσιμους εχθρούς στη Συρία», εκτιμά από την πλευρά του ο Economist, στη δική του αποτίμηση της κατάστασης που τείνει να διαμορφωθεί. Για να σημειώσει, παράλληλα, ότι «οι δύο πιο ισχυρές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής θέτουν σε εφαρμογή τις περιφερειακές τους φιλοδοξίες» στο έδαφος της συγκεκριμένης – και ντε φάκτο κατακερματισμένης – χώρας.

Τα παραπάνω σχόλια δεν έγιναν φυσικά δι’ ασήμαντον αφορμήν. Αντιθέτως, ήρθαν έπειτα από τους πρόσφατους βομβαρδισμούς που πραγματοποίησε το Ισραήλ στο έδαφος της Συρίας, με στόχο στρατιωτικές βάσεις του ανατραπέντος καθεστώτος Ασαντ – συμπεριλαμβανομένων δύο αεροδρομίων – οι οποίες θα μπορούσαν, υπό προϋποθέσεις, να φιλοξενήσουν τουρκικές δυνάμεις. Με στόχο, προφανώς, να αποτρέψει μια τέτοια κίνηση, η οποία θα ενίσχυε περισσότερο τις στενές σχέσεις της Αγκυρας με τους νέους ηγεμόνες της Δαμασκού και θα εδραίωνε τη θέση και την (έτσι κι αλλιώς σημαντική) επιρροή της Τουρκίας στη Συρία.

Εδώ και καιρό, εξάλλου, έχουν γίνει γνωστά τα σχέδια των δύο πλευρών να συνάψουν μια αμυντική συμφωνία, θέμα που συζητήθηκε και κατά την επίσκεψη στην Αγκυρα του μεταβατικού προέδρου της Συρίας (και πρώην ηγέτη των τζιχαντιστών), Αχμέτ αλ-Σάρα. Κι αυτό είναι κάτι που για το Ισραήλ φαίνεται πως αποτελεί «κόκκινη γραμμή». «Το Ισραήλ κατέστησε απολύτως σαφές ότι κάθε αλλαγή στο καθεστώς που αφορά την παρουσία ξένων δυνάμεων στη Συρία – ειδικότερα η εγκατάσταση στρατιωτικών βάσεων της Τουρκίας στην περιοχή της Παλμύρας – αποτελεί κόκκινη γραμμή και θα θεωρηθεί παραβίαση των κανόνων», δήλωσε χαρακτηριστικά στο Reuters πηγή της κυβέρνησης Νετανιάχου. Οσο για την Τουρκία, έχει αποδείξει σε αρκετές περιπτώσεις ότι έχει πλέον περισσή εμπιστοσύνη στις δυνατότητές της και δεν διστάζει να βάλει ψηλά τον πήχη. Πρόκειται για ένα στοιχείο το οποίο αποτυπώθηκε και στα όσα είπε ο υπουργός Εξωτερικών της, Χακάν Φιντάν, μετά τις ισραηλινές επιθέσεις: «Δεν θα καθόμαστε με σταυρωμένα χέρια να παρακολουθούμε».

Συνομιλίες ύστερα από παρέμβαση Τραμπ

Αρκούν, όμως, όλα αυτά για να κάνουν τις δύο χώρες – οι οποίες είχαν υπάρξει στενές σύμμαχοι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2000 – να σηκώσουν τα όπλα η μία απέναντι στην άλλη; Η αλήθεια είναι ότι οι παραπάνω αναλύσεις, τόσο της Deutsche Welle όσο και του Economist, όπως και οι περισσότερες με ανάλογο περιεχόμενο, συμφωνούν πως κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο, παρά το κακό επίπεδο στο οποίο έχουν κατρακυλήσει οι διμερείς σχέσεις. Κάπου εδώ μπαίνουν στην εξίσωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Για του λόγου το αληθές, κατά την επίσκεψη του Μπενιαμίν Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, στις αρχές της εβδομάδας, ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να του είπε: «Οποιο πρόβλημα και αν έχετε με την Τουρκία, πιστεύω ότι μπορώ να σας το λύσω. Αρκεί να είστε λογικοί – και πρέπει να είστε λογικοί». Ο ίδιος, μάλιστα, εκθείασε τις πολύ καλές σχέσεις που διατηρεί με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος επιδιώκει επίσης να επισκεφθεί την Ουάσιγκτον εντός του Απριλίου.

Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι μία μέρα αργότερα, αντιπροσωπείες της Τουρκίας και του Ισραήλ ξεκίνησαν επισήμως και με τις ευλογίες των ΗΠΑ, συνομιλίες στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν, με σκοπό τη συγκρότηση ενός μηχανισμού που θα είναι σε θέση να αποτρέπει «θερμά επεισόδια» στη Συρία. Για την ώρα, ωστόσο, οι δύο πλευρές δείχνουν να εμμένουν στις θέσεις τους και τη σκληρή γραμμή, χωρίς να αφήνουν να διαφανούν οι πραγματικές τους προθέσεις – ενώ παράλληλα «μετρούν» τους συμμάχους τους. Το σίγουρο είναι ότι το ιδιαίτερα βίαιο ανακάτεμα της τράπουλας που συντελείται στη Μέση Ανατολή, το οποίο φτάνει μέχρι και σε αλλαγή των συνόρων (Συρία, Λίβανος, Γάζα, Υεμένη), έχει ανοίξει τον ασκό του Αιόλου, απελευθερώνοντας δυνάμεις που μπορούν να καταστούν ανεξέλεγκτες, αναβιώνοντας παλιές πληγές και προκαλώντας νέες. Σε αυτό το φόντο, Τουρκία και Ισραήλ θα ήταν απίθανο να μην επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν την ισχύ και την προνομιακή τους θέση στην περιοχή, με σκοπό να έχουν έναν σαφώς πιο αναβαθμισμένο ρόλο στη νέα τάξη πραγμάτων – όταν και εφόσον αυτή δημιουργηθεί και σταθεροποιηθεί.

(Ο Γιώργος Παυλόπουλος είναι δημοσιογράφος- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Τα Νέα Σαββατοκύριακου»)

#ΤΟΥΡΚΙΑ #ΙΣΡΑΗΛ #ΠΟΛΕΜΟΣ #ΜΕΣΗ_ΑΝΑΤΟΛΗ