Πότε ψάλλεται το τροπάριο της Κασσιανής

20:16 10/4/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Η Μεγάλη Τρίτη είναι αφιερωμένη στην παραβολή των Δέκα Παρθένων και το βράδυ ψάλλεται το κατανυκτικό Τροπάριο της Κασσιανής

Στο κατώφλι της Μεγάλης Εβδομάδας οι πιστοί προετοιμάζονται για τις ιερές ακολουθίες. Μια από αυτές που ξεχωρίζουν είναι το τροπάριο της Κασσιανής που ψάλλεται ανήμερα Μεγάλης Τρίτης. Πρόκειται για μια ποιητική απόδοση του περιστατικού που περιγράφεται στα Ευαγγέλια και έχει να κάνει με την αμαρτωλή γυναίκα που έδειξε τη μετάνοιά της πλένοντας τα πόδια του Χριστού με πολύτιμο μύρο και σκουπίζοντάς τα με τα μαλλιά της.

Μεγάλη Τρίτη: Η παραβολή

των «Δέκα Παρθένων» και το τροπάριο της Κασσιανής

Όλο το τελετουργικό της Μεγάλης Τρίτης είναι αφιερωμένο στα σημεία του Ευαγγελίου που αναφέρονται στη δριμύτατη καταγγελία του Ιησού κατά των θρησκευτικών αρχηγών του Ισραήλ, των Γραμματέων και των Φαρισαίων αλλά και στην παραβολή των δέκα παρθένων. Το βράδυ ψάλλεται στις Εκκλησίες ο όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης. Στην υμνολογία κυριαρχεί το γεγονός της αλείψεως των ποδών του Κυρίου με μύρο από μια αμαρτωλή γυναίκα (πόρνη την αναφέρουν οι υμνωδοί) και το σκούπισμά τους με τα μαλλιά της, στο σπίτι ενός Φαρισαίου, όπου ήταν προσκεκλημένος (Λουκά ζ’ 36-50).

Παράλληλα ψάλλεται ένα από τα πλέον δημοφιλή τροπάρια της θρησκευτικής υμνολογίας, το «Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή», γνωστότερο ως Τροπάριο της Κασσιανής, από το όνομα της υμνογράφου Κασσιανής (810-865), που το συνέθεσε.

«Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή,την σην αἰσθομένη θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν,ὀδυρομένη, μύρα σοι, προτοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει.Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας, ζοφώδης τε και ἀσέληνος ἔρως τῆς ἁμαρτίας.Δέξαι μου τας πηγάς τῶν δακρύων,ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης το ὕδωρκάμφθητί μοι προς τους στεναγμούς τῆς καρδίας,ὁ κλίνας τοὺς οὐρανούς τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει. Καταφιλήσω τους ἀχράντους σου πόδας,ἀποσμήξω τούτους δε πάλιν τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοιςὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα το δειλινόν, κρότον τοῖς ὠσιν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη. Ἁμαρτιῶν μου τα πλήθη κα κριμάτων σου ἀβύσσουςτίς ἐξιχνιάσει, ψυχοσῶστα Σωτήρ μου; Μή με την σην δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων το ἔλεος».

Η πράξη της γυναίκας αυτής έχει ιδιαίτερη σημασία για δύο κυρίως λόγους: αφενός επειδή προετοίμασε το Χριστό για την ταφή, καθώς οι Ιουδαίοι συνήθιζαν να αλείφουν τα σώματα των νεκρών τους με ένα μείγμα ρητίνης και αρωμάτων, και αφετέρου επειδή κατέδειξε, διά της εντάσεως της σκηνής, το μέγεθος της μετανοίας της.

Η ειλικρινής μεταμέλεια το μήνυμα της Μεγάλης Τρίτης: Το καθηλωτικό τροπάριο της Κασσιανής

Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή,
την σην αισθομένη Θεότητα μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν,
οδυρομένη μύρα σοι προ του ενταφιασμού κομίζει.

Οίμοι! λέγουσα, ότι νύξ μοι υπάρχει, οίστρος ακολασίας,
ζοφώδης τε και ασέληνος έρως της αμαρτίας.

Δέξαι μου τας πηγάς των δακρύων,
ο νεφέλαις διεξάγων της θαλάσσης το ύδωρ,
κάμφθητί μοι προς τους στεναγμούς της καρδίας,
ο κλίνας τους ουρανούς τη αφάτω σου κενώσει.

Καταφιλήσω τους αχράντους σου πόδας,
αποσμήξω τούτους δε πάλιν τοις της κεφαλής μου βοστρύχοις,
ων εν τω Παραδείσω Εύα το δειλινόν κρότον τοις ώσιν ηχηθείσα,
τω φόβω εκρύβη.

Αμαρτιών μου τα πλήθη
και κριμάτων σου αβύσσους τις εξιχνιάσει,
ψυχοσώστα Σωτήρ μου;

Μη με την σην δούλην παρίδης,

Ο αμέτρητον έχων το έλεος.

Τροπάριο Κασσιανής: Ποια είναι η γυναίκα που μνημονεύεται τη Μεγάλη Τρίτη

Αρκετοί πιστοί πιστεύουν λανθασμένα ότι η Κασσιανή ήταν αμαρτωλή και διεφθαρμένη γυναίκα, Ωστόσο, όπως διαβάζουμε στο βίο της Οσίας, από πουθενά δεν φαίνεται αυτό. Η Κασσιανή ήταν μία οσία μοναχή του Βυζαντίου, προικισμένη με καταπληκτικό ποιητικό ταλέντο. Αντί για τη βασιλική αλουργίδα προτίμησε το ταπεινό σχήμα της μοναχής και έγραψε πολλούς ύμνους. Ποια λοιπόν είναι η πόρνη γυναίκα, για την οποία μιλάνε όλα τα τροπάρια το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης;

Μάλιστα πολλοί αυθαίρετα και λανθασμένα θεωρούν ότι αφού δεν είναι η Οσία Κασσιανή, τότε η αμαρτωλή και διεφθαρμένη γυναίκα θα πρέπει να είναι η Μαρία η Μαγδαληνή. Ο ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει χαρακτηριστικά για τη Μαρία τη Μαγδαληνή: «Ακολουθούσαν τον Ιησού οι δώδεκα μαθηταί και γυναίκες, μεταξύ των οποίων η Μαρία, που ονομαζόταν Μαγδαληνή, απ’ την οποία είχε βγάλει εφτά δαιμόνια» (Λουκ. 8, 2). Η Μαρία η Μαγδαληνή ήταν λοιπόν δαιμονισμένη και ο Χριστός της έβγαλε τα δαιμόνια, όπως έβγαλε και τα δαιμόνια τόσων άλλων ανθρώπων.

Όπως διδάσκει η Εκκλησία η αμαρτωλή και διεφθαρμένη πόρνη, αυτή που άλειψε με μύρο τα πόδια του Χριστού, είναι ανώνυμη και σκόπιμα δεν αποκαλύπτεται η ταυτότητά της.

#ΤΡΟΠΑΡΙΟ #ΚΑΣΣΙΑΝΗ #ΜΕΓΑΛΗ_ΤΡΙΤΗ #ΜΕΓΑΛΗ_ΕΒΔΟΜΑΔΑ #ΠΑΣΧΑ_2025