Τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα μας απασχολούν για τα επόμενα τουλάχιστον 40 χρόνια

12:54 11/11/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Για πρώτη φορά η Πολιτεία επενδύει χρηματικούς πόρους στην πρόβλεψη, αναπτύσσοντας βάση δεδομένων και επιστημονικά εργαλεία για τον σχεδιασμό πολιτικών πρόληψης και προσαρμογής σε ακραία καιρικά φαινόμενα.

«Μετά από τον "Daniel" και την καταστροφική κακοκαιρία στην Βαλένθια θα υπάρξουν και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα που θα απαιτήσουν πολύ μεγαλύτερη κινητοποίηση σε σχέση με το παρελθόν. Η κινητοποίηση σε λάθος κατεύθυνση και το αντίστοιχο πολιτικό και κοινωνικό κόστος που θα έχει, κρίνεται μεγάλης σημασίας, καθώς σύμφωνα με τους ειδικούς, τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα μας απασχολούν

για τα επόμενα τουλάχιστον 40 χρόνια, ίσως για έναν αιώνα», αυτό επισήμαναν επιστήμονες του κλίματος την περασμένη Πέμπτη στο Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και σε συνεργασία με το Κέντρο Έρευνας Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, αλλά και με ειδικούς στο πεδίο από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, καθώς και από ξένα επιστημονικά Ιδρύματα, αναπτύσσουν τώρα βάση δεδομένων και επιστημονικά εργαλεία για τον σχεδιασμό πολιτικών πρόληψης και προσαρμογής για λειψυδρία, πλημμύρες, καύσωνες και τις άλλες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Είναι η πρώτη φορά που η πολιτεία επενδύει χρηματικούς πόρους στην πρόβλεψη.

Συγκεκριμένα, το έργο που παρουσίασε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης και ο Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και Επόπτης του Κέντρου Έρευνας Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας (ΚΕΦΑΚ) της Ακαδημίας Αθηνών, καθηγητής Χρήστος Ζερεφός σε συνέντευξη τύπου την περασμένη Πέμπτη, αφορά στην «ανάπτυξη ψηφιακής Εθνικής Βάσης Κλιματικών δεδομένων και προσομοιώσεων σε υψηλή υποκλιμάκωση για τις προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας».

Η διάρκεια του έργου είναι 20 μήνες, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του 1,65 εκατ. ευρώ, ο οποίος καλύπτεται από πόρους του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).

Η ουσία του έργου είναι η υποκλιμάκωση κλιματικών και ατμοσφαιρικών μοντέλων σε επίπεδο ανάλυσης 1x1km, με στόχο τη βελτιστοποίηση της ικανότητας πρόβλεψης, συγκριτικά με τα σημερινά μοντέλα, τα οποία στην πλειονότητά τους είναι πολύ χαμηλότερης ανάλυσης. Οι διαθέσιμες παγκόσμιες κλιματικές προγνώσεις είναι στην κλίμακα περίπου των 100×100 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Ακόμη και σε ανάλυση πλέγματος της τάξης 10×10 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που χρησιμοποιείται συνήθως για την πρόγνωση του καιρού, τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν προσομοιώνονται ικανοποιητικά. Ως εκ τούτου, η υποκλιμάκωση αυτών, καθίσταται αναγκαία, προκειμένου να προσαρμοστούν τα αποτελέσματα των παγκόσμιων κλιματικών μοντέλων στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Ελλάδας, η οποία διαθέτει ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ανάγλυφο.

Ενδεικτικά, πιθανώς να μην χρειάζεται στο μέλλον θέρμανση η Κρήτη ή κάποιες άλλες περιοχές. «Δεδομένου ότι δεν έχουμε στη διάθεσή μας πολλούς οικονομικούς πόρους, ο τρόπος για να είμαστε πιο αποτελεσματικοί είναι να τους χρησιμοποιούμε με βάση τα πραγματικά φαινόμενα που περιμένουμε, με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια. Αυτό, μας επιτρέπει να κάνουμε πολύ καλύτερες επενδύσεις στην κλιματική ανθεκτικότητα τόσο για θέρμανση, όσο και για ψύξη», είπαν οι ομιλητές.

Ο Βόλος, για παράδειγμα, όπως προκύπτει από τα νέα επιστημονικά εργαλεία στην ανάλυση 1×1 km, είναι ευάλωτος στους καύσωνες. Στο προηγούμενο μοντέλο στην ανάλυση 11×11 km, φαινόταν πως δεν έχει κάποιο πρόβλημα η συγκεκριμένη περιοχή.

Η γνώση που παρέχει το μοντέλο, θα βελτιώσει τις ικανότητες πρόβλεψης των προγνωστικών εργαλείων της πολιτείας, την ικανότητά της, δηλαδή, να αντιλαμβάνεται τί είδους φαινόμενο θα συμβεί και που, καθώς και ποια θα είναι η έντασή του, το μέγεθος αυτού. Σημαντικό πρόσθετο όφελος της ακριβούς πρόβλεψης είναι ότι μειώνει τις κινητοποιήσεις προς λάθος κατεύθυνση.

Όφελος σε τοπικό επίπεδο

Η χάραξη πολεοδομικής πολιτικής, η εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και η αύξηση της ανθεκτικότητας στον αστικό ιστό, η αντιπλημμυρική πολιτική, η αντιμετώπιση, η πρόβλεψη και η υλοποίηση έργων για τη λειψυδρία είναι κάποιοι από τους τομείς στους οποίους θα συνεισφέρει η πρωτοβουλία.

Τα αποτελέσματα του έργου θα υποστηρίξουν τις τοπικές/περιφερειακές μελέτες επιπτώσεων από την κλιματική κρίση, τον σχεδιασμό βέλτιστων στρατηγικών περιφερειακής προσαρμογής και μετριασμού του κόστους, και των άλλων επιπτώσεων των ακραίων καιρικών και κλιματικών φαινομένων. Επιπρόσθετα, θα διατεθούν για μελέτες σκοπιμότητας και για την τροφοδότηση πιο εξειδικευμένων μοντέλων, όπως υδρολογικών και μοντέλων αστικής κλίμακας.

Οι τάσεις θέρμανσης, τόσο των επιφανειακών υδάτων όσο και της ατμόσφαιρας, τις τελευταίες δεκαετίες στη Μεσόγειο, σε σχέση με τη προβιομηχανική περίοδο, συνεχίζουν να είναι αυξητικές, επισήμαναν οι ομιλητές. Οι θερμοκρασίες αναμένονται ακόμη υψηλότερες στο ηπειρωτικό τμήμα της Ελλάδας κατά τους θερινούς μήνες, ενώ σε ό,τι αφορά στις βροχοπτώσεις, προβλέπεται να μειωθούν κυρίως στην ανατολική Στερεά Ελλάδα και Πελοπόννησο, αλλά η ένταση των ακραίων βροχοπτώσεων και φαινομένων γενικότερα, θα αυξηθεί.

Σε τοπική κλίμακα, οι κλιματικοί δείκτες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν είναι δυνατόν να προσομοιωθούν με ακρίβεια, από τα παγκόσμια κλιματικά μοντέλα, κυρίως λόγω της αδυναμίας περιγραφής της τοπογραφίας και των δυναμικών και μικροφυσικών διεργασιών των νεφών.

Ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες παρατηρούνται στα αστικά κέντρα. Αντίστοιχα, το πεδίο του ανέμου επηρεάζεται, σε μεγάλο βαθμό, από την τοπογραφία και την αστική δόμηση των πόλεων, αυξάνοντας έτσι την πολυπλοκότητα της τοπογραφίας. Η υλοποίηση του έργου αποσκοπεί στη μείωση αυτών των αβεβαιοτήτων.

Τα αποτελέσματα της υποκλιμάκωσης προσδιορίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια, τις περιοχές που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ακραίων φαινομένων, όπως επίσης και την ακριβέστερη αποτύπωση του πεδίου του ανέμου σε τοπικό επίπεδο.

Η εικόνα στην Αττική

Αναφορικά με την Αττική, από την ανάλυση σε υψηλότερη κλίμακα προκύπτει μία εικόνα η οποία είναι γεωγραφικά θεμελιωδώς διαφορετική. Για παράδειγμα, η υποκλιμάκωση των μοντέλων υποδεικνύει πως πρέπει να ληφθούν διαφορετικά μέτρα σε κάποια προάστια της Αθήνας, όπως π.χ η δημιουργία πράσινων ταρατσών για τη μείωση της θερμοκρασίας, που είναι πλέον είναι χρήσιμες και στο παραλιακό μέτωπο, όχι μόνο σε περιοχές όπως η Κυψέλη.

Αξίζει να αναφερθεί ότι μεταξύ των επιστημόνων που συμμετέχουν στο έργο είναι οι καθηγητές Hans Joachim Schellnhuber (Director General, International Institute for Applied Systems Analysis IIASA), Jürg Luterbacher (Πανεπιστήμιο Giessen), Guy Brasseur (Ινστιτούτο Max Planck για τη Μετεωρολογία και το Κλίμα-Αμβούργο), οι Έλληνες καθηγητές Κωνσταντίνος Συνολάκης, Πρόδρομος Ζάνης (ΑΠΘ) και ο Δρ. Χρήστος Γιαννακόπουλος (Διευθυντής Ερευνών, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών), με τις ερευνητικές ομάδες τους.

#ΑΚΡΑΙΑ_ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ #ΑΚΡΑΙΑ_ΚΑΙΡΙΚΑ_ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ #ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ_ΑΛΛΑΓΗ #ΚΛΙΜΑ