Τηλεοπτικά σήματα: Ξεχάστε ό,τι ξέρατε - Από αύριο αλλάζουν όλα

14:54 29/9/2019 - Πηγή: Dikaiologitika

Τα εμβλήματα που θα σηματοδοτούν την καταλληλότητα των προγραμμάτων της τηλεόρασης για ανηλίκους ηλικίας 8, 12, 16 και 18 ετών δημοσίευσε το υπουργείο Ψηφιακής πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης. Τα νέα εμβλήματα θα είναι τετράγωνα και θα δείχνουν έναν αριθμό στο κέντρο τους (την ηλικία πάνω από την οποία μπορεί να δει το συγκεκριμένο πρόγραμμα κάποιος). Τα κανάλια είναι υποχρεωμένα να συμμορφωθούν από την 30η Σεπτεμβρίου 2019.

Η

κατηγοριοποίηση των προγραμμάτων πλην των διαφημιστικών μηνυμάτων (τηλεοπτικών διαφημίσεων) και των μηνυμάτων τηλεπώλησης, γίνεται ανάλογα με το βαθμό δυσμενούς επίδρασης που μπορεί να έχει το περιεχόμενό τους στην προσωπικότητα και στην εν γένει σωματική, ηθική, πνευματική και ψυχική ανάπτυξη των ανηλίκων (προσώπων ηλικίας έως 18 ετών). Κατ’ εξαίρεση, είναι υποχρεωτική η σήμανση των τηλεοπτικών διαφημιστικών μηνυμάτων κινηματογραφικών έργων που προβάλλονται στους κινηματογράφους ή σε οποιοδήποτε Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης.

Κριτήρια επιλογής προσήκουσας σήμανσης

Η επιλογή της προσήκουσας σήμανσης ενός προγράμματος αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη δυνατότητα άσκησης του γονικού ελέγχου. Βασικό κριτήριο για την επιλογή της προσήκουσας σήμανσης αποτελεί η ύπαρξη αντιστοιχίας μεταξύ περιεχομένου προγράμματος και ώρας μετάδοσης του, σε συνδυασμό με την πιθανή παρακολούθηση αυτού από ανηλίκους. Η καταλληλότητα του προγράμματος κρίνεται με βάση ιδίως ποιοτικά κριτήρια και ποσοτικά κριτήρια, όπως την ύπαρξη συντακτικής αιτιολόγησης, το συνολικό πλαίσιο του προγράμματος και τον χαρακτήρα αυτού, τη συχνότητα, την επαναληπτικότητα, την ένταση και τη διάρκεια μετάδοσης ακατάλληλων σκηνών, τη γενική ή ειδική στόχευση του παρόχου υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων.

Διαδικασία κατάταξης - Εσωτερική Επιτροπή

Η κατάταξη των προγραμμάτων στις πέντε (5) κατηγορίες γίνεται από εσωτερική επιτροπή επιστημόνων (Επιτροπή Προστασίας Ανηλίκων) που συγκροτείται σε κάθε τηλεοπτικό φορέα το αργότερο μέχρι την 31η Ιουλίου κάθε έτους. Η επιτροπή αυτή είναι πενταμελής και απαρτίζεται από ειδικούς επιστήμονες (λ.χ. ψυχολόγους, παιδαγωγούς-εκπαιδευτικούς, νομικούς, ειδικούς σε θέματα επικοινωνίας) και στελέχη φορέων που είναι υπεύθυνα για την επιλογή, το σχεδιασμό και τη διάρθρωση του προγράμματος. Η επιτροπή μεριμνά ιδιαίτερα για το περιεχόμενο του προγράμματος τόσο των γραμμικών, όσο και για των μη-γραμμικών υπηρεσιών ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των ανηλίκων. Η συγκρότηση της κάθε επιτροπής κοινοποιείται στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και στην αρμόδια Διεύθυνση της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης.

Ειδικά, η κατάταξη των τηλεοπτικών διαφημιστικών μηνυμάτων των κινηματογραφικών ταινιών γίνεται από την επιτροπή χωρίς να αποτελεί ένδειξη για την επιλογή της σήμανσής τους η σήμανση που έχει επιλεγεί για την προβολή του στους κινηματογράφους.

Οπτικά σύμβολα κατηγοριών τηλεοπτικών προγραμμάτων - ειδική σήμανση προσδιορισμού του περιεχομένου των προγραμμάτων

Σε κάθε κατηγορία κατάταξης των τηλεοπτικών προγραμμάτων αντιστοιχεί το καθοριζόμενο με την παρούσα απόφαση οπτικό σύμβολο που συναρτάται με την ηλικία των τηλεθεατών. Το κάθε σύμβολο μεταδίδεται σε εμφανές σημείο της οθόνης, σε μέγεθος ένταση και διάρκεια που καθιστά δυνατό τον εντοπισμό του από το μέσο τηλεθεατή.

Για την πληρέστερη προστασία των ανηλίκων τηλεθεατών προβλέπεται και ειδική λεκτική σήμανση προσδιορισμού του περιεχομένου των προγραμμάτων, ανάλογα με τη βλάβη που αυτό μπορεί να προκαλέσει στους ανηλίκους (λ.χ. σκηνές βίας, σεξουαλικές σκηνές, χρήσης ουσιών και σκηνές απρεπούς εκφοράς λόγου). Η λεκτική σήμανση εμφανίζεται κάτω από το οπτικό σύμβολο κατάταξης των τηλεοπτικών προγραμμάτων. Τα οπτικά σύμβολα που αντιστοιχούν σε κάθε κατηγορία, η ειδική λεκτική σήμανση προσδιορισμού του περιεχομένου των προγραμμάτων και η επεξήγηση των κατηγοριών συμβόλων που ενημερώνουν τους τηλεθεατές ως προς την καταλληλότητα του προγράμματος για την παρακολούθησή του από τους ανηλίκους, καθώς και οι υποχρεώσεις των παρόχων υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων σχετικά με τις ώρες μετάδοσης και αναγγελίας των προγραμμάτων αυτών, τη διάρκεια εμφάνισης των συμβόλων και την επεξήγησή τους, παρατίθενται στους ακόλουθους πίνακες:

 Στη νέα απόφαση, ρυθμίζονται και οι ώρες που θα επιτρέπεται η προβολή του κάθε προγράμματος, ανάλογα με την κάθε επιμέρους σήμανση.

Πιο συγκεκριμένα, τα προγράμματα άνω των 8 ετών απαγορεύεται να προβάλλονται σε ζώνη παιδικού προγράμματος, καθώς και 30 λεπτά πριν και μετά τη ζώνη αυτή.

Τα προγράμματα για ηλικίες άνω των 12 ετών, μπορούν να μεταδίδονται μετά τις 21:00 έως τις 06:00, Παρασκευή, Σάββατο, παραμονή αργιών, και κατά τη διάρκεια των σχολικών διακοπών μετά τις 22:00.

Τα προγράμματα με τη σήμανση με το νούμερο 16 θα προβάλλονται μετά τις 22:00 έως τις 06:00, ενώ αυτά με τη σήμανση 18, μετά τα μεσάνυχτα έως τις 06:00.

Ειδικές ρυθμίσεις για τις ψυχαγωγικές, ενημερωτικές και ειδησεογραφικές εκπομπές και για τις σειρές συνέχειας

Ειδικά για τις ενημερωτικές εν γένει εκπομπές, καθώς και τις ψυχαγωγικές εκπομπές, η κατάταξη και η αντίστοιχη σήμανση μπορεί να είναι διαφορετική για ορισμένα τμήματα ή σκηνές των προγραμμάτων αυτών.

Σε κάθε περίπτωση, εκτός από την εμφάνιση του οπτικού συμβόλου ο παρουσιαστής των εκπομπών οφείλει να ενημερώνει το κοινό τουλάχιστον τρία λεπτά (3’) πριν από τη μετάδοση τμημάτων ή σκηνών της εκπομπής που αντιστοιχούν στις κατηγορίες προγράμματος κατάλληλων για παιδιά άνω των 12, 16 και 18 ετών. Η ειδοποίηση αυτή προηγείται της μετάδοσης των επίμαχων σκηνών ή τμημάτων της εκπομπής, να διαχωρίζεται από αυτή, να διατυπώνεται με τρόπο σαφή, κατάλληλο και ειδικό ως προς το περιεχόμενο των συγκεκριμένων σκηνών, να αιτιολογείται η ανάγκη μετάδοσης των σκηνών αυτών και να υπάρχει προτροπή προς τους γονείς να απομακρύνουν τα παιδιά από την οθόνη.

Τα δελτία ειδήσεων εξαιρούνται από την υποχρεωτική σήμανση. Στις σειρές συνέχειας, η κατάταξη και η αντίστοιχη σήμανση μπορεί να είναι διαφορετική για κάθε, αυτοτελές ή μη μεταδιδόμενο πρόγραμμα των σειρών αυτών.

Σε περίπτωση προγράμματος που περιέχει γρήγορες εναλλαγές φωτεινότητας ή χρωμάτων ή σχημάτων ή άλλα παρεμφερή χαρακτηριστικά, σε βαθμό που ενδέχεται εξ αυτού να προκαλείται κίνδυνος στην υγεία προσώπου με σχετικές ευαισθησίες ιδίως προσώπων που πάσχουν από φωτοευαίσθητη επιληψία, οι πάροχοι υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την αποτροπή του κινδύνου. Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης εκδίδει σχετική Οδηγία για τα ενδεικνυόμενα μέτρα προστασίας που μπορούν να εφαρμόζουν οι πάροχοι οπτικοακουστικών μέσων στα τηλεοπτικά τους προγράμματα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να υπάρχει προφορική και γραπτή ειδοποίηση κατά την έναρξη και μετά από κάθε διακοπή του προγράμματος που περιέχει ιδίως γρήγορες εναλλαγές φωτεινότητας, χρωμάτων και σχημάτων που ενδέχεται να προκαλέσουν επιληπτικές κρίσεις σε άτομα που έχουν φωτοευαίσθητη επιληψία.

Οι πάροχοι υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων οφείλουν στη διάρκεια του ημερήσιου προγράμματός τους ανά έξι (6) ώρες τουλάχιστον να μεταδίδουν επί ένα (1’) λεπτό της ώρας ειδική κάρτα στην οποία θα εμφανίζονται τα οπτικά σύμβολα κατάταξης των τηλεοπτικών οργανισμών και οι επεξηγήσεις τους, καθώς και η ειδική σήμανση προσδιορισμού περιεχομένου των τηλεοπτικών προγραμμάτων και η επεξήγησή της.

Οι εφημερίδες, τα περιοδικά οι ηλεκτρονικοί Οδηγοί Προγράμματος (EPG) και οι ιστοσελίδες που δημοσιεύουν το πρόγραμμα των παρόχων υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων ή διαφημίζουν συγκεκριμένα τηλεοπτικά προγράμματα οφείλουν να παραθέτουν δίπλα στον τίτλο των προγραμμάτων τα οπτικά σύμβολα κατάταξης των τηλεοπτικών προγραμμάτων που αντιστοιχούν στα προγράμματα αυτά βάσει της κατάταξης που έχει γίνει από την εσωτερική επιτροπή.

Πάροχοι τηλεοπτικών συνδρομητικών υπηρεσιών

Οι διατάξεις των προηγούμενων άρθρων για τη σήμανση των προγραμμάτων, εκτός από τις ειδικές διατάξεις του άρθρου 4 σχετικά με τις επιτρεπόμενες ώρες μετάδοσης των προγραμμάτων, ισχύουν και για τους παρόχους τηλεοπτικών συνδρομητικών υπηρεσιών. Ειδικά οι πάροχοι τηλεοπτικών συνδρομητικών υπηρεσιών οφείλουν να φέρουν προσήκουσα σήμανση στα προγράμματά τους χωρίς τους χρονικούς περιορισμούς ως προς τις επιτρεπόμενες ώρες μετάδοσης αυτών, υπό την προϋπόθεση ότι ενημερώνουν πλήρως και καταλλήλως τους συνδρομητές τους για την χρήση και τη λειτουργία μηχανισμών αποκλεισμού πρόσβασης και εξασφαλίζουν στους συνδρομητές πρόσβαση σ’ αυτούς τους μηχανισμούς.
Τέτοιος μηχανισμός ενδεικτικά αποτελεί ο μηχανισμός κλειδώματος/ κρυπτογράφησης προγραμμάτων ή υπηρεσιών με τη χρήση κωδικών.

Κυρώσεις

Η παράβαση των διατάξεων επισύρει τις προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις.

Έναρξη ισχύος Η ισχύος της παρούσας άρχεται από την 30η Σεπτεμβρίου 2019 πλην των άρθρων 3 και 6, τα οποία ισχύουν από τη δημοσίευση της παρούσας.