Το νέο πλαίσιο για την προστασία πρώτης κατοικίας - Πότε προστατεύονται οι οφειλέτες από πλειστηριασμό για χρέη στην εφορία

13:21 24/4/2019 - Πηγή: Dikaiologitika

Εκδόθηκε η εγκύκλιος της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) σχετικά με το νέο πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας

Μεταξύ άλλων στην εγκύκλιο προβλέπεται ότι για τις ρυθμιζόμενες οφειλές και ειδικίτερα στο πεδίο εφαρμογής των ρυθμίσεων που προβλέπονται στο νέο νόμο πλαίσιο (συναινετική ρύθμιση κατ’ άρθρα 72 επ. και δικαστική ρύθμιση κατά το άρθρο 77 του νόμου), με σκοπό την προστασία της κύριας κατοικίας του αιτούντος φυσικού προσώπου από την αναγκαστική ρευστοποίηση, εμπίπτουν μόνο οφειλές προς πιστωτικά ιδρύματα, από οποιαδήποτε αιτία, καθώς και οφειλές από στεγαστικό δάνειο

προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, για τις οποίες υφίσταται εμπράγματη ασφάλεια στην κύρια κατοικία του οφειλέτη ή του τρίτου αιτούντος. Επομένως, με τις διαδικασίες που προβλέπονται στις νέες διατάξεις δεν ρυθμίζονται οφειλές στην εφορία. Επίσης, δεν ρυθμίζονται ούτε οφειλές φυσικών προσώπων για τις οποίες υφίσταται εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.

Η προστασία της κύριας κατοικίας του αιτούντος, ισχύει όμως και έναντι του Δημοσίου, ως πιστωτή, παρά το γεγονός ότι οι απαιτήσεις αυτού δεν είναι επιδεκτικές ρύθμισης. Επιπροσθέτως, σε περίπτωση που υφίσταται ήδη εκκρεμής δίκη του νόμου Κατσέλη (στο πλαίσιο της οποίας μπορούν να ρυθμιστούν, ως γνωστόν, και οφειλές βεβαιωμένες στηην εφορία), τυχόν προσφυγή του οφειλέτη στις διαδικασίες του ν. 4605/2019 έχει επίδραση στην εξέλιξη της εκκρεμούς δίκης.

Προσωρινή προστασία της κύριας κατοικίας

Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις για τον οφειλέτη που έχει υποβάλει αίτηση συναινετικής ρύθμισης του νόμου και κρίνεται επιλέξιμος κατά τον προέλεγχο επιλεξιμότητας, ισχύει αυτοδίκαιη αναστολή κάθε πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας του, η οποία αρχίζει να ισχύει, έναντι των πιστωτών που δεν περιλαμβάνονται στην αίτηση, μεταξύ των οποίων και το Δημόσιο, από τη μεταγραφή στο βιβλίο μεταγραφών ή την καταχώριση στο κτηματολογικό φύλλο της αίτησης για τη ρύθμιση οφειλών και λήγει:
- είτε με την επίτευξη της συναινετικής ρύθμισης οφειλών με έναν τουλάχιστον πιστωτή (οπότε άρχεται η αναστολή),
- είτε, σε περίπτωση μη επίτευξης συναινετικής ρύθμισης οφειλών για οποιονδήποτε από τους προβλεπόμενους λόγους, μετά την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας για την υποβολή αίτησης δικαστικής ρύθμισης
- είτε, σε περίπτωση μη επίτευξης συναινετικής ρύθμισης οφειλών και εμπρόθεσμης υποβολής αίτησης δικαστικής ρύθμισης, με τη συζήτηση του αιτήματος προσωρινής διαταγής, που υποβάλλεται με την αίτηση δικαστικής ρύθμισης, οπότε δυνατόν να επέλθουν τα ακόλουθα αποτελέσματα:
– Η συνέχιση της αναστολής, σε περίπτωση αποδοχής από το δικαστήριο του αιτήματος προσωρινής διαταγής, καθ’ όσον με αυτή διατάσσεται αναστολή του πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας υπό τους όρους που ορίζονται σε αυτή και μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης. Σημειώνεται πάντως ότι το δικαστήριο δύναται να ανακαλέσει την προσωρινή διαταγή οποτεδήποτε.
– Η λήξη της αναστολής, σε περίπτωση απόρριψης από το δικαστήριο του αιτήματος προσωρινής διαταγής.

Σημειώνεται ότι προσωρινή προστασία της κύριας κατοικίας με προσωρινή διαταγή μπορεί να χορηγηθεί και στο πλαίσιο εκδίκασης της αίτησης δικαστικής ρύθμισης σε δεύτερο βαθμό.

Αναφορικά με την αυτοδίκαιη αναστολή πλειστηριασμού, επισημαίνεται ότι απαγορεύεται η υποβολή δεύτερης αίτησης από το ίδιο φυσικό πρόσωπο, ακόμα κι αν με τη δεύτερη αίτηση ζητείται ρύθμιση διαφορετικών οφειλών σε σχέση με την πρώτη ή αν ο αιτών εξέπεσε της ρύθμισης που προέκυψε από την προηγούμενη αίτηση. Αν υπάρχουν ελλείψεις ή σφάλματα της αίτησης, τα οποία δεν μπορούν να διορθωθούν με εισαγωγή των στοιχείων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, μπορεί θ αίτηση να διαγραφεί και ταυτόχρονα να επανυποβληθεί.

Για τον οφειλέτη που έχει υποβάλει αίτηση συναινετικής ρύθμισης και δεν κρίνεται επιλέξιμος κατά τον προέλεγχο επιλεξιμότητας δεν ισχύει η αυτοδίκαιη αναστολή . Ο αιτών όμως, έχει τη δυνατότητα να αιτηθεί την αναστολή του πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας του σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 1000 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Έτσι σε περίπτωση συνδρομής των προϋποθέσεων περί προσωρινής προστασίας, το Δημόσιο υποχρεούται αποκλειστικά στη μη έκδοση του προγράμματος πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας, η εφόσον αυτό έχει εκδοθεί, στη μη πραγματοποίηση του. Παρά ταύτα η προσωρινή προστασία δεν εμποδίζει την επιβολή λοιπών πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης η ασφαλιστικών μέτρων στην κύρια κατοικία του αιτούντος, ούτε τη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης η ασφαλιστικών μέτρων στην υπόλοιπη περιουσία του οφειλέτη.

Προστασία της κύριας κατοικίας ως συνέπεια επίτευξης ρύθμισης, συναινετικής η δικαστικής:

Μετά την επίτευξη συναινετικής η δικαστικής ρύθμισης με έναν τουλάχιστο πιστωτή δεν επιτρέπεται σε οποιονδήποτε πιστωτή του δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα, η επίσπευση πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης στην κύρια κατοικία του αιτούντος, η λήψη ασφαλιστικών μέτρων επ’ αυτής, η εγγραφή υποθήκης ή η τροπή της προσημείωσης υποθήκης σε υποθήκη. Επίσης είναι δυνατή η εγγραφή υποθήκης ή προσημείωσης υποθήκης για απαίτηση που γεννιέται κατά τη διάρκεια της ρύθμισης, κατόπιν συναίνεσης του αιτούντος.

Με τις νέες διατάξεις οι απαγορεύσεις δεν καταλαμβάνουν τους πιστωτές των οποίων οι απαιτήσεις, αν και ήταν επιδεκτικές ρύθμισης, δεν ρυθμίστηκαν συναινετικά ή δικαστικά. Στις περιπτώσεις αυτές, όλοι οι πιστωτές (μεταξύ αυτών και το Δημόσιο) μπορούν να αναγγελθούν για το σύνολο των απαιτήσεών τους.

Σημειώνεται τέλος, ότι σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, η πρόταση ρύθμισης του πιστωτή που έγινε αποδεκτή από τον αιτούντα (συναινετική ρύθμιση), μεταγράφεται στο βιβλίο μεταγραφών ή καταχωρίζεται στο κτηματολογικό φύλλο της κύριας κατοικίας του αιτούντος, με επιμέλεια οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον. Αντιστοίχως, στην περίπτωση επίτευξης δικαστικής ρύθμισης, η δικαστική απόφαση μεταγράφεται στο βιβλίο μεταγραφών ή καταχωρίζεται στο κτηματολογικό φύλλο της κύριας κατοικίας του αιτούντος, με επιμέλεια οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον.

Σχέση των ρυθμίσεων του νέου πλαισίου με εκκρεμή δίκη του νόμου Κατσέλη

Η ύπαρξη τυχόν εκκρεμούς αίτησης για ρύθμιση οφειλών βάση του νόμου Κατσέλη ( ν. 3869/2010) είτε σε πρώτο είτε σε δεύτερο βαθμό, δεν αποτελεί κώλυμα για την υποβολή αίτησης συναινετικής ρύθμισης κατά τον ν. 4605/2019. Σε περίπτωση όμως που ο αιτών επιτύχει συναινετική ρύθμιση οποιασδήποτε από τις οφειλές που είναι επιδεκτικές ρύθμισης κατά τον ν. 4605/2019 η δίκη του νόμου Κατσέλη καταργείται, επομένως παύουν να ισχύουν οι έννομες συνέπειες από την κατάθεση της αίτησης καθώς και η τυχόν χορηγηθείσα προσωρινή προστασία του νόμου Κατσέλη.

Τέλος, σε αντίθεση με τα ισχύοντα για την υποβολή αίτησης συναινετικής ρύθμισης, ως προϋπόθεση υποβολής αίτησης για δικαστική ρύθμιση οφειλών, σε περίπτωση που ο αιτών δεν έχει κριθεί επιλέξιμος κατά τη διαδικασία της συναινετικής ρύθμισης ή αυτή δεν επιτεύχθηκε για οποιονδήποτε λόγο, προβλέπεται η παραίτηση του αιτούντος από τυχόν εκκρεμή αίτηση στον Νόμο Κστσέλη.

Συνεισφορά του Δημοσίου:

Το Δημόσιο συνεισφέρει στις μηνιαίες καταβολές της ρύθμισης του ν. 4605/2019. Η συνεισφορά του Δημοσίου καταβάλλεται σε ειδικό ακατάσχετο λογαριασμό με δικαιούχο τον οφειλέτη και δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται. Επιπροσθέτως, για την έγκριση και καταβολή της συνεισφοράς δεν απαιτείται φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα του οφειλέτη.

Επισημαίνεται ότι από 1/3/2019 δεν υφίσταται πλέον δυνατότητα του οφειλέτη να υποβάλει, στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας του νόμου Κατσέλη, αίτηση για εξαίρεση της κύριας κατοικίας του από την εκποίηση.