Το rescEU ασπίδα αλληλεγγύης και στην εποχή της COVID-19

12:03 20/9/2020 - Πηγή: Dikaiologitika

Άρθρο του Νίκου Ανδρουλάκη στο Βήμα της Κυριακής.

Τους τελευταίους μήνες η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία πρωτόγνωρη υγειονομική, κοινωνική και οικονομική κρίση που οφείλεται στην πανδημία του νέου κορωνοϊού.

Η Ευρώπη, αν και είναι μία από τις πιο ευημερούσες περιοχές του πλανήτη, βρέθηκε απροετοίμαστη στην αντιμετώπιση μιας τέτοιας έκτασης πανδημίας. Όμως, όταν στην αρχή της κρίσης οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έπαιρναν απογοητευτικές αποφάσεις απαγορεύοντας τις εξαγωγές πολύτιμου υγειονομικού

υλικού, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας και το rescEU αποδείχθηκε μία όαση αλληλεγγύης, διασώζοντας την αξιοπιστία της Ένωσης. Συντόνισε και χρηματοδότησε τον επαναπατρισμό πάνω από 75.000 Ευρωπαίων πολιτών. Παράλληλα, το rescEU δημιούργησε το πρώτο πανευρωπαϊκό απόθεμα ιατρικού εξοπλισμού με μάσκες και αναπνευστήρες αξίας 340 εκατομμυρίων ευρώ, προβλέποντας τη δυνατότητα να ενταχθούν εμβόλια και θεραπευτικά φάρμακα όταν αυτά γίνουν διαθέσιμα στην αγορά.

Η πραγματικότητα, ανέδειξε τις αδυναμίες και του Μηχανισμού. Για παράδειγμα, από τη στιγμή που η Ιταλία ενεργοποίησε αρχικά τον μηχανισμό, έπρεπε να περάσουν δύο μήνες για να γίνει η πρώτη παράδοση υλικού από το rescEU.

Όταν όμως οι προκλήσεις ξεπερνούν τις δυνατότητες ανταπόκρισης των κρατών, οι πολίτες προσδοκούν από την Ένωση να είναι εκεί δίπλα τους και αυτός ακριβώς στοχεύω με την Έκθεσή μου που υπερψηφίστηκε με 617 ψήφους υπέρ και μόλις 52 κατά από την Ολομέλεια του Κοινοβουλίου. Ενισχύουμε την πρόληψη με τη δημιουργία μίας κοινής λίστας διασυνοριακών κινδύνων, όπως η πανδημία ή ένα πυρηνικό ατύχημα, καταστροφές δηλαδή που δεν γνωρίζουν σύνορα και πανευρωπαϊκούς στόχους ανθεκτικότητας τους οποίους συνδέουμε με τα εθνικά σχέδια αντιμετώπισης, ώστε όλα τα Κράτη να είναι προετοιμασμένα. Δίνουμε το δικαίωμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αγοράζει η ίδια μέσα, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο, χωρίς τη διαμεσολάβηση των κρατών μελών για την επιτάχυνση της διαδικασίας. Τριπλασιάζουμε ακόμα τον προϋπολογισμό για την περίοδο 2021 - 2027 στα τρία δις ευρώ, με την προσθήκη 2 δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τέλος, αυξάνουμε τη χρηματοδότηση στο 100% για τα έξοδα αγοράς και συντήρησης όλων των μέσων που θα ενταχθούν στο rescEU, κάτι που αφορά κυρίως την Ελλάδα καθώς επηρεάζει το κόστος των πυροσβεστικών αεροπλάνων.

Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν και εκείνοι που δεν συμμερίζονται την άποψη αυτή. Η Γερμανική Προεδρία προτείνει την μετάθεση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων στο απώτερο μέλλον. Δεν τις θεωρεί αναγκαίες. Ίσως επειδή πιστεύει ότι ως κράτος δεν χρειάζεται τη βοήθεια του. Τα στοιχεία βέβαια δείχνουν άλλα, καθώς πάνω από τους μισούς Ευρωπαίους πολίτες που επαναπατρίστηκαν χάρη στον Μηχανισμό ήταν Γερμανοί.

Ας δούμε λοιπόν τη μεγάλη εικόνα. Το όραμα της αυτοδύναμης Ευρώπης βασίζεται σε υπερεθνικούς μηχανισμούς που μπορούν να εγγυηθούν την αλληλεγγύη πέρα από τις δυνάμεις κάθε κράτους, είτε μιλάμε για το κοινωνικό κράτος, την οικονομία ή την ασφάλεια. Ας μην επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος ώστε την επόμενη φορά να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι.