Το σημερινό παιδί στο διαδικτυακό περιβάλλον

13:23 23/11/2021 - Πηγή: Dikaiologitika

Μια ταυτόχρονη πρόκληση για την οικογένεια και την κοινωνία.

Με αφορμή την πρόσφατη Ευρωπαϊκή Ημέρα για την προστασία των παιδιών από την σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση (child sexual exploitation and abuse), ένα θέμα που προκύπτει ως μια σημερινή και διαρκής πρόκληση (την εποχή της πανδημικής κι όχι μόνο περιόδου) είναι η παιδική διαδικτυακή παρουσία στο ψηφιακό γίγνεσθαι.

Τα σημερινά παιδιά, τα αποκαλούμενα και ως «ψηφιακοί ιθαγενείς», γεννιούνται και αναπτύσσονται σε ένα επιπλέον

(πέρα του φυσικού) ανθρωπογενές περιβάλλον, όπου κυριαρχούν οι νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, συγκροτώντας τη νέα διάσταση του χώρου (κυβερνοχώρος). Ουσιαστικά είναι “συνδεδεμένα” από την κούνια τους!!!

Στο σημείο αυτό ενδιαφέρον παρουσιάζει και μια άλλη ταυτόχρονη πραγματικότητα, συνεπεία της έντονης κοινωνικής ανισότητας, όπου κάποια παιδιά και κάποιοι συνάνθρωποι μας (λιγότεροι από το 40% του παγκοσμίου πληθυσμού) δεν έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής σ αυτό το ψηφιακό περιβάλλον, δίχως αυτό να σημαίνει ότι δεν υφίστανται την πρόκληση της βάναυσης εκμετάλλευσης και κακοποίησης.

Η ευρύτατη συμμετοχή των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης , σε μια σειρά από διαθέσιμες πλατφόρμες και εφαρμογές και η προσιτότητα σε ψηφιακές συσκευές που επιτρέπουν την διασύνδεση, διαμορφώνουν ένα πλαίσιο όπου η (υπερ)έκθεση των προσωπικών δεδομένων αποτελεί την πρώτη σημαντική πηγή Κυβερνοαπειλών και κυβερνοκινδύνων.

Η κατάσταση αυτή καθίσταται πολυπλοκότερη και πιο σύνθετη από τη συμμετοχή των παιδιών στον κόσμο των διαδικτυακών παιχνιδιών, αφού το παιχνίδι αποτελεί και σήμερα την πρώτη προτεραιότητα για κάθε παιδί, το οποίο προσαρμόζει τις επιλογές του γύρω από τα δικά του κάθε φορά ενδιαφέροντα.

Η έκθεση σε σκηνές βίας κάθε μορφής, η απαξίωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας σε συνδυασμό με την απουσία ψηφιακής γονικής μέριμνας και φροντίδας, σ ένα κοινωνικό μοντέλο όπου ο «ωφέλιμος» χρόνος των γονιών περιορίζεται από τις όποιες υποχρεώσεις (κυρίως επαγγελματικές – κοινωνικές) καθιστά τα παιδιά ευάλωτα. Ταυτόχρονα χάνεται μια μοναδική ευκαιρία να μάθουν από τους γονείς (και πρώτους δασκάλους στη ζωή τους) βασικά ζητήματα στοιχειώδους κυβερνοσυμπεριφοράς που θα τους προφυλάσσει από τους παραπάνω κινδύνους.

Οι γονείς πολλές φορές δεν αναλαμβάνουν και δεν εντάσσουν τον ψηφιακό τους ρόλο, στην συνολική διαπαιδαγώγηση των παιδιών, στο πως δηλαδή θα σταθούν στα πόδια τους σε αυτό το νέο και δυναμικό περιβάλλον, επαναπαυόμενοι μεταθέτουν τον ρόλο αυτό στο σχολείο.

Η πραγματικότητα σήμερα (μέσα από την καταγραφόμενη αύξηση των κυβερνοεγκλημάτων που έχουν ως θύματα τα παιδιά) επιβάλλει μια ουσιαστική προσέγγιση εκ μέρους των γονιών, όπου το σχολείο θα είναι μια δημιουργική και θετική συνέχεια της ζωής του παιδιού από το σπίτι.

Αυτό προϋποθέτει συνεργασία, ειλικρίνεια, συνέπεια και διαρκή προσπάθεια γονιών κι εκπαιδευτικών ( κι άλλων κοινωνικών φορέων). Η καλύτερη προετοιμασία ξεκινά από την προσχολική ηλικία, η οποία θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη, όπου ακόμη οι γονείς μπορεί να έχουν με το μέρος τους το ψηφιακό πλεονέκτημα και πλεόνασμα, πριν ακριβώς από την εκκίνηση της αντίστροφης κι αναπόφευκτης πορείας- δημιουργίας του ψηφιακού χάσματος των γενεών.
Ο βαθμός προτεραιοποίησης της προσαρμογής και ομαλής μετάβασης στην νέα ψηφιακή πραγματικότητα θα καθορίσει και την ψηφιακή πυξίδα της κάθε κοινωνίας. Έχουμε αυτό που έχουμε επιλέξει……

Γιώργος Παπαπροδρόμου
Υποστράτηγος ε.α.
Ειδικός σε θέματα Αντιμετώπισης Κυβερνοεγκλήματος