Δ. Παύλου - Μέλα: Ξυπνά μνήμες με ένα 80ς party στην πλατεία Ελευθερίας

08:11 31/10/2017 - Πηγή: thestival.gr

Ραντεβού στην Πλατεία Ελευθερίας στη Άνω Ηλιούπολη δίνει την Παρασκευή στις 19.00, ο δήμος Παύλου Μελά, για ένα 80΄s party με τις μουσικές των George T (Ταχτελενίδη), Ηλία Κολιούση (Comfort), Γιώργου Στεφανίδη (Αρχοντικό), Max Γιώργο Εμεινίδη, Teo Mr Coolbox, Γιάννη Κυπριανίδη και διοργανωτές τις γενιές που αποφοίτησαν από τα σχολεία της περιοχής, με

αφορμή την ανάπλαση της εμβληματικής πλατείας.

Η ανακοίνωση του Δ. Παύλου Μελά:

Χρήστος Τσακίρης και Γιώργος Αθανασόπουλος: Έδωσαν στην ερημιά το δικό τους νόημα

Η Πλατεία Ελευθερίας στην Άνω Ηλιούπολη του Δήμου Παύλου Μελά, έργο και αυτό του Δημάρχου Σταυρούπολης, τη δεκαετία του ΄80, Χρήστου Τσακίρη και του συνεργάτη του αρχιτέκτονα Γιώργου Αθανασόπουλου οι οποίοι κατάφεραν με εμπνευσμένες παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο, με κατασκευή πλατειών, πάρκων, κτιρίων, να βελτιώσουν την καθημερινότητα των πολιτών και να χαρίσουν στις συνοικίες μοναδικά σημεία αναφοράς για τον τόπο, ακόμα και σήμερα, μετά από 30 και πλέον έτη!

Από τη μια λοιπόν ένας ιδιοφυής αιρετός, ο Τσακίρης, που κοίταξε κατάματα τα προβλήματα, δεν έμεινε όμως μόνο στα μικρά αλλά θέλησε να βγάλει την πόλη κυριολεκτικά στον ήλιο και να της δώσει ταυτότητα και από την άλλη ο χαρισματικός και δημιουργικός Αθανασόπουλος που προσελήφθη στην Τεχνική Υπηρεσία και στο πλαίσιο της απασχόλησής του στο Δήμο Σταυρούπολης, διακρίθηκε για το έργο του στην κλίμακα του αστικού σχεδιασμού σε πλατείες και ανοιχτούς χώρους.

Αποτέλεσμα; Τοπόσημα διαχρονικά …Πλατεία Ελευθερίας, Πάρκο Σόλωνος δίπλα στο Βοτανικό Κήπο, Πλατεία Εδέσσης στην Τερψιθέα, Κέντρο Πολιτισμού Χρήστος Τσακίρης, αναμόρφωση του Δημαρχείου και άλλες πινελιές ενσωματωμένες σε μια πολιτική προγραμματισμού δημοτικών έργων, κατανεμημένων στον υποβαθμισμένο οικιστικό ιστό της περιοχής, που αποτέλεσε την απαρχή της οργάνωσης του χώρου και τη σύγκλιση των δημόσιων δραστηριοτήτων.

Με τη βοήθεια της έκδοσης Σύγχρονη Ελληνική Αρχιτεκτονική, Δημόσια Αρχιτεκτονική, Γενική Επιμέλεια Νίκος Καλογήρου, Επιμέλεια έκδοσης Δημήτρης Κερασίδης, από την Mαλλιάρης Παιδεία το 2000 και στην ενότητα Γιώργος Αθανασόπουλος, Επεμβάσεις Αστικής Ανάπλασης στο Δήμο Σταυρούπολης, ταξιδεύουν οι αναμνήσεις στα χρόνια του ΄80 και δανειζόμαστε λέξεις του ίδιου του Αθανασόπουλου.

Φωτογραφίες ρετρό από την Πλατεία Ελευθερίας, εκεί που θα συναντηθούν όλες οι γενιές σε ελάχιστα 24ωρα για να θυμηθούν και να γιορτάσουν, στους ρυθμούς της μουσικής που κυριάρχησε στα χρόνια εκείνα.

Αλλά και εικόνες από σημειακές επεμβάσεις Τσακίρη και Αθανασόπουλου στον ιστό ενός Δήμου και τη σύλληψη για δημιουργία ενός «Κοινωνικοπολιτιστικού άξονα» με δυνατότητα επανασημασιοδότησης ολόκληρης της Δυτικής Θεσσαλονίκης.

Από το ελάχιστο , όπως είναι οι πεζοδρομήσεις και γενικά οι μικροεπεμβάσεις για αξιοποίηση ελεύθερων χώρων (πεζόδρομος παρόδου Κύπρου, σκάλα στην Ομόνοια, πάρκο οδού Χρυσοστόμου Σμύρνης), δημιουργήθηκαν χώροι συναθροίσεων με τη χαρακτηριστική χρήση εμφανών κεραμικών πλίνθων και ο κορυφαίος ακόμη και σήμερα χώρος καταλυτικής πολιτιστικής δράσης προς το υλικό και κοινωνικό περιβάλλον, σε διάρκεια στο χώρο και στο χρόνο, το Κέντρο Πολιτισμού Χρήστος Τσακίρης.

Από χωράφια, τακτοποιημένο προάστειο - Οι πρώτοι κάτοικοι της Ηλιούπολης

Με αφορμή το ξανασμίξιμο της Παρασκευής 3/11/2017, μια αναζήτηση στα αρχεία του περιοδικού Δημότης του Δήμου Σταυρούπολης, το Νοέμβριο του 1996 και ένα άρθρο οδηγός του Χοσέ Ροντρίγκες με τίτλο ΄΄Πρώτοι κάτοικοι της Ηλιούπολης΄΄, μας γυρίζει ακόμα πιο πίσω..

Η Καραολή και Δημητρίου ήταν κάποτε αγροτικός δρόμος, ο μόνος δημόσιος δρόμος της περιοχής η Ωραιοκάστρου, η πρώτη ονομασία Ουσάν Τεπέ, το οποίο σήμαινε λόφος με λαγούς και το τοπωνύμιο Ηλιούπολη κατά μία εκδοχή γιατί η περιοχή δέχεται τις πρώτες ακτίνες του ηλίου.

Στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο στρατοπέδευσε εκεί μια γαλλική ταξιαρχία και έτσι όταν το ΄50 έσκαβαν οι οικοπεδούχοι για να θεμελιώσουν τα σπίτια τους, έβρισκαν τα εναπομείναντα φυσίγγια των Γάλλων. Μέχρι το 1952 τα καλλιεργημένα χωράφια αποτελούσαν το μεγαλύτερο μέρος της Ηλιούπολης, ιδιοκτησία των αδελφών Ρέτσου.

Η Κάτω Ηλιούπολη και ένα μικρό τμήμα της Άνω ανήκε στον Κωνσταντίνο Ρέτσο, ο οποίος είχε το σπίτι του εκεί που βρίσκεται σήμερα η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, ενώ το υπόλοιπο μέρος ανήκε στον Ηλία Ρέτσο, του οποίου το σπίτι διατηρείται ακόμα και σήμερα.

Η περιοχή μεταξύ των οδών Θερμοπυλών, Αμαράντου, Χ. Τρικούπη, Βίτσι ανήκε στην οικογένεια Φιλίππου.

Ο συνεταιρισμός Κυψέλη αγόρασε διακόσια στρέμματα περίπου το 1953, ρυμοτόμησε τα οικόπεδα και τους δρόμους κατά μήκος των οδών Νίκης, Αριστοτέλους, Ρήγα Φερραίου και Καραβαγγέλη και έκανε κλήρωση.

Η εταιρεία Λαμπρόπουλος ανέλαβε το σχεδιασμό της περιοχής από την οικογένεια Ρέτσου με χαρακτηρισμένους χώρους για σχολεία, πλατείες και εκκλησίες και αφού χωρίστηκαν περίπου 3.800 οικόπεδα, δόθηκαν ονόματα στους δρόμους.. Κατόπιν διαφημίστηκε ο νέος συνοικισμός με αγγελίες στις εφημερίδες και στο ραδιόφωνο και προσέλκυσε κόσμο τόσο από τη Θεσσαλονίκη όσο και από την ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας.

Πρώτη κατοικήθηκε η Κάτω Ηλιούπολη (μέχρι το 1958 χτίστηκαν τα περισσότερα σπίτια) με την πλειοψηφία των κατοίκων να εργάζονται στο κέντρο και να παίρνουν το λεωφορείο από την Αγνό. Το 1957 άρχισε η πώληση των οικοπέδων στην Άνω Ηλιούπολη και ενώ ακόμα κυκλοφορούσαν χελώνες και … φίδια στην περιοχή.

Ο φρουτέμπορας Μιχάλης Τριανταφυλλίδης από την Επτάλοφο και ο Συμεών Τσακιρόπουλος από την Κορμίστα Σερρών αγόρασαν σπίτια και έχτισαν στα μέσα της επόμενης δεκαετίας.

Ο Λαμπρόπουλος είχε συνδέσει τις βρύσες της Ηλιούπολης με ένα πηγάδι στον μπαχτσέ του Λαφαζάνη, αλλά το νερό αρκούσε μόνο για 300 οικογένειες, ενώ το 1968 υπήρχαν 800. Δυσκολίες υπήρχαν και στη συγκοινωνία και οι κάτοικοι της Άνω Ηλιούπολης κατέβαιναν μέχρι τη στάση μπροστά στον κινηματογράφο Σταρουπόλ.

Δυσκολίες υπήρξαν και με την ένταξη στο σχέδιο πόλης, γι αυτό και δημιουργήθηκε ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Ακινήτων με πρώτους Προέδρους τους Βαρελίδη, Λιόβη και Τριανταφυλλίδη. Οι οικοπεδούχοι ανέλαβαν τα έξοδα για την τοπογράφηση της περιοχής από τον μηχανικό Αρμάση το 1968.

Το ζητούμενο ήταν η αποφυγή της γενικής οικοπεδοποίησης και η διατήρηση χώρων για κοινόχρηστες χρήσεις, όμως τα σχέδια που υποβάλλονταν στο Υπουργείο Βορείου Ελλάδος, επέστρεφαν αλλοιωμένα.

Τελικά μετά από χρόνιες διαμαρτυρίες στον τότε Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Γκαντώνα, η Ηλιούπολη εντάχθηκε στο σχέδιο το 1971.

Τη δεκαετία του ΄70 αγοράστηκαν πολλά οικόπεδα από Έλληνες μετανάστες στη Δυτική Γερμανία που άρχισαν σταδιακά την επιστροφή στην πατρίδα.

Η ανοικοδόμηση έφερε κατοίκους, άνοιξαν διάφορα καταστήματα, ζαχαροπλαστεία και καφενεία, όπως του Γιάννη Κούρτογλου, του Κώστα και του Γεράσιμου, η ταβέρνα Ίγγλις στο ρέμα που χώριζε την Άνω Και την Κάτω Ηλιούπολη.

Μέσα σε λίγα χρόνια ολοκληρώθηκε η μεταβολή μιας περιοχής από χωράφια σε τακτοποιημένο προάστειο.