Μεγαλύτερη ευελιξία στις δαπάνες λόγω κοροναϊού και μεταναστευτικού ζητά η Ελλάδα

13:10 5/3/2020 - Πηγή: thestival.gr

Μία πολυμέτωπη "μάχη" κλιμακώνεται στο δημοσιονομικό πεδίο από πλευράς του ελληνικού ΥΠΟΙΚ για να διασφαλισθεί ο δημοσιονομικός χώρος ώστε να στηριχθεί η επιχειρηματικότητα και η οικονομία. Συνδέεται με αιτήματα μεγαλύτερης δημοσιονομικής ευελιξίας λόγω 2 κρίσεων: του κοροναϊού και του μεταναστευτικού.

1. Η Ελλάδα προχωρά σε ένα ακόμη βήμα: ζητά την εξαίρεση προσφυγικών δαπανών από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, πέραν των 400 εκατ. ευρώ που σήμερα δικαιούται η χώρα.

2. Επίσης, ζητά συνολική

αντιμετώπιση σε επίπεδο ΕΕ των δημοσιονομικών επιπτώσεων της κρίσης υγείας και όχι ανά περίπτωση και ανά κράτος.

Η ρήτρα εξαίρεσης

Στο πεδίο του κοροναϊού, η πρόθεση για ενεργοποίηση της "ρήτρας προσωρινής απόκλισης" από τα πλεονάσματα ανακοινώθηκε χθες στο πλαίσιο του έκτακτου Eurogroup και συζητείται σήμερα σε επίπεδο EWG με "φόντο" τη σύνοδο της 16ης Μαρτίου στην οποία επιχειρείται να ληφθούν οι αποφάσεις. Η ρήτρα προβλέπεται από τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ και αναφέρεται πως μπορεί να ενεργοποιηθεί για την αντιμετώπιση "ασυνήθιστων γεγονότων όπως οι φυσικές καταστροφές, οι έκτακτες εισροές προσφύγων και το κόστος για την αντιμετώπιση τρομοκρατικών απειλών.

Τυπικά η Ελλάδα είναι "επιλέξιμη" όχι για 1 αλλά για 2 γεγονότα. Και τούτο δεδομένης πέραν της κρίσης του κοροναϊού και της έντασης στα σύνορα, εξηγούν αρμόδιες πηγές.

Ωστόσο, τονίζουν τους περιορισμούς της εν λόγω "ρήτρας προσωρινής απόκλισης" από τα πλεονάσματα. Γίνεται αναφορά στον σχετικό κανονισμό της ΕΕ σε ανάγκη διασφάλισης της "μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας χρέους" που θα αποτιμάται μέσα από μία διαδικασία έγκρισης που θα κάνει η Κομισιόν για κάθε πακέτο στήριξης μετά από αίτημα κάθε κράτους. Έτσι, η ειδική περίπτωση της Ελλάδας μένει να φανεί πώς θα αντιμετωπισθεί (δεδομένης και της Ενισχυμένης Εποπτείας που απαιτεί πολύ πιο απαιτητικά πλεονάσματα).

Το αίτημα Σταϊκούρα

Σε αυτό το πλαίσιο αποκτά, σύμφωνα με το capital.gr, ειδική σημασία η προσπάθεια που κλιμακώνει ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας και το επιτελείο του Υπουργείου (και σήμερα στο EWG) για μία πιο ξεκάθαρη δημοσιονομική "χαλάρωση". Ο υπουργός Οικονομικών έκανε εκ νέου σήμερα αναφορά, στην ανάγκη για "οριζόντιες κεντρικές ευρωπαϊκές πολιτικές", επισημαίνοντας πως "χρειάζονται συντονισμένες ενέργειες σε επίπεδο ΕΕ στη βάση της εξαίρεσης ορισμένων δαπανών από τον ορισμό των πρωτογενών πλεονασμάτων". Εξήγησε πως την ίδια στάση τηρεί κυρίως η Ιταλία, αλλά και η Γαλλία.

Πρόσθετο αίτημα εξαίρεσης λόγω προσφυγικού

Ο ΥΠΟΙΚ παράλληλα αναφέρθηκε και σε ανάλογο αίτημα μεγαλύτερης εξαίρεσης δαπανών λόγω προσφυγικού. Δηλαδή πέραν του ορίου για δαπάνες ίσες με το 0,2% του ΑΕΠ (400 εκατ. ευρώ) ετησίως που σήμερα δικαιούται η κυβέρνηση.

Ζητά το ΥΠΟΙΚ να μπορεί να μην προσμετρά τις εν λόγω δαπάνες σε όρους "ενισχυμένης εποπτείας" διατηρώντας υψηλότερα πλεονάσματα και έτσι δημοσιονομικό χώρο για ελαφρύνσεις.

Τι αναφέρουν οι κανόνες της ΕΕ για τη ρήτρα

Το νομικό πλαίσιο της ΕΕ ορίζει πως "σε περίπτωση ασυνήθιστου γεγονότος εκτός του ελέγχου του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους το οποίο έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομική κατάσταση της γενικής κυβέρνησης σε περίοδο σοβαρής οικονομικής επιβράδυνσης για τη ζώνη του ευρώ ή για ολόκληρη την Ένωση, επιτρέπεται στα κράτη μέλη να αποκλίνουν προσωρινά από την πορεία προσαρμογής" αλλά υπό τον όρο "ότι τούτο δεν θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική βιωσιμότητα μεσοπρόθεσμα".

Η ρήτρα προβλέπεται πως "θα εφαρμοστεί μόνο σε έκτακτες καταστάσεις και θα χορηγείται βάσει μεμονωμένων εκτιμήσεων κατά περίπτωση, σύμφωνα με τους κανόνες και το γενικό στόχο της προώθησης υγιών και βιώσιμων δημόσιων οικονομικών".

Οι αποκλίσεις θα πρέπει να φορούν σε δαπάνες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση του προβλήματος . Το βάρος της απόδειξης βαρύνει το κράτος μέλος που ζητεί την απόκλιση. Θα πρέπει να τεκμηριώνει το αίτημά του με λεπτομερείς πληροφορίες, ενώ η Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να προβεί σε δική της αξιολόγηση σχετικά με τα ακριβή στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη.

Επιτρέπεται η απόκλιση για 1 χρόνο με μέτρα έκτακτου χαρακτήρα εκτός και αν επιτραπεί κάτι διαφορετικό. Μάλιστα θα γίνεται εκ των προτέρων εκτίμηση της βιωσιμότητας του χρέους. Χωρίζονται τα κράτη σε 2 κατηγορίες, ανάλογα με το ύψος του χρέους και με το αν "πιάνουν" τον στόχο (σε όρους διαρθρωτικού πλεονάσματος που μεταφράζεται για την Ελλάδα σε πρωτογενές πλεόνασμα 2,6% του ΑΕΠ). Υπάρχει πρόβλεψη για μεγαλύτερη ευελιξία για κράτη που είναι "εντός" στόχο αλλά και με χαμηλότερο χρέος.

Στο θέμα αναφέρθηκε χθες, μετά την έκτακτη τηλεδιάσκεψη ο πρόεδρος της Ευρωομάδας Μάριο Σεντένο. Επισήμανε και αυτός πως εναπόκειται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εφαρμόσει αυτούς τους κανόνες και να αξιολογήσει τα αιτήματα των κρατών - μελών. Εξήγησε πως πρόκειται για ρήτρα που επιτρέπει μια προσωρινή απόκλιση από τον στόχο διατηρώντας παράλληλα τη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στον βαθμό που απαιτείται, εφόσον αποδεικνύεται ότι οι πρόσθετες δαπάνες συνδέονται με το ασυνήθιστο συμβάν και εάν είναι μόνο προσωρινού χαρακτήρα".