Ντούσαν Μακαβέγιεφ: Αφιέρωμα στον αναρχικό του γιουγκοσλαβικού σινεμά στο 60ο ΦΚΘ
Ένα πλήρες αφιέρωμα στο έργο του μεγάλου αναρχικού του γιουγκοσλαβικού σινεμά, Ντούσαν Μακαβέγιεφ διοργανώνει το επετειακό 60ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Ο σκηνοθέτης αγαπήθηκε στην Ελλάδα μέσα από τη συνεργασία του με τον Μάνο Χατζιδάκι στο υπέροχο Sweet Movie.
Τιμώντας τον κορυφαίο δημιουργό, η επετειακή διοργάνωση πραγματοποιεί το πρώτο μεγάλο αφιέρωμα στο έργο του Μακαβέγιεφ απ’ όταν έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 2019.
Ο Μακαβέγιεφ υπήρξε μέλος του Novi Film, ενός τολμηρού κινηματογραφικού κύματος που άνθισε στη Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του 1960. Το έργο του συνδυάζει το ερωτικό με το πολιτικό, αναφέρεται στην πολιτική της σεξουαλικότητας και αντιμετωπίζει την απελευθέρωση της λίμπιντο ως επαναστατική πράξη. Παράλληλα, ασκεί κριτική τόσο στη σοσιαλιστική κοινωνία όσο και στον καπιταλισμό.
Ο σέρβος σκηνοθέτης γεννήθηκε το 1932 στο Βελιγράδι. Το ενδιαφέρον του για τον κινηματογράφο ξεκίνησε νωρίς και γύρισε τις πρώτες του ταινίες ενώ σπούδαζε ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου. Οι πρώτες του μικρού μήκους είναι πειραματικές –όπως το The Seal (1955), στο οποίο παρακολουθούμε έναν νεκρό άνδρα να θυμάται όλες τις φώκιες που συνάντησε στη ζωή του. Τα πρώτα φιλμάκια του Μακαβέγιεφ χαρακτηρίζονται από μια σουρεαλιστική και σατιρική διάθεση που τον ακολουθεί και στις μεγάλου μήκους ταινίες του.
Στην πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, Ο Άνθρωπος δεν Είναι Πουλί (1965), ο αντικομφορμιστής σκηνοθέτης αφηγείται την ερωτική ιστορία ενός μηχανικού και μιας κομμώτριας. Η ταινία εκτυλίσσεται σε μια γιουγκοσλαβική βιομηχανική πόλη που μοιάζει να έχει ξεπηδήσει μέσα από όνειρο. Ο Μακαβέγιεφ σχολιάζει τη ζωή στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο, απομυθοποιώντας το μοντέλο του εργάτη (αλλά και τις εναλλακτικές του).
Στις δύο επόμενες ταινίες του, Love affair, or the Case of the Missing Switchboard Operator και Innocence Unprotected επιλέγει μη παραδοσιακές κινηματογραφικές φόρμες: χρησιμοποιεί τεχνική «κολάζ» για να δημιουργήσει συσχετισμούς, να ασκήσει κριτική και να σχολιάσει, καλώντας παράλληλα τον θεατή να συμμετάσχει σε μια δημιουργική συζήτηση. Οι ταινίες του αυτές τον καθιερώνουν ως τον κορυφαίο εκπρόσωπο του Novi Film (γνωστού ως «Μαύρου Κύματος»), βασικοί εκπρόσωποι του οποίου ήταν νέοι γιουγκοσλάβοι σκηνοθέτες όπως οι Ζίκα Πάβλοβιτς, Σάσα Πέτροβιτς και Ζέλιμιρ Ζίλνικ. Οι ταινίες τους έρχονται σε σύγκρουση με τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό και δίνουν έμφαση σε προσωπικές ιστορίες και υπαρξιακά θέματα.
Το Love Affair, η δεύτερη ταινία του Μακαβέγιεφ, αφηγείται την ερωτική σχέση μιας νεαρής τηλεφωνήτριας (Έβα Ρας) με έναν ειδικό μυοκτονίας (Σλόμπονταν Αλιγκρούντιτς) στο Βελιγράδι. Η ταινία αποτελεί έναν στοχασμό πάνω στην έννοια του χρόνου και της ελευθερίας του έρωτα, με τον σκηνοθέτη να συνδυάζει επιτυχημένα διαφορετικά φιλμικά είδη. Πάνω απ’ όλα, ο Μακαβέγιεφ είναι βαθιά ουμανιστής: αυτό φαίνεται και στην επόμενη ταινία του, Innocence Uprotected, ένα ντοκιμαντέρ για την ομώνυμη ταινία που γυρίστηκε υπό ναζιστική κατοχή το 1941 και δεν προβλήθηκε ποτέ. Πρωταγωνιστής είναι ο Ντράγκολιουμπ Αλέξιτς, ένας σταρ του τσίρκου και σεναριογράφος/σκηνοθέτης της ομότιτλης πρώτης ομιλούσας ταινίας του γιουγκοσλαβικού σινεμά, η οποία κατασχέθηκε από τις ναζιστικές αρχές. Ο Μακαβέγιεφ αποτίνει έναν τρυφερό φόρο τιμής στους ανθρώπους που δημιούργησαν εκείνη την ταινία, ενώ παράλληλα ρίχνει μια ματιά στην πρόσφατη ιστορία της χώρας του. Το Innocence Unprotected κερδίζει Αργυρή Άρκτο στο 18ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου και ανοίγει τον δρόμο για την επόμενη επαναστατική δημιουργία του σκηνοθέτη.
Στο WR: Mysteries of the Organism (1971) το ντοκιμαντέρ συναντά την μυθοπλασία, σε μια σουρεαλιστική δημιουργία που ξεκινά ως αναφορά στο έργο του ψυχολόγου Βίλχελμ Ράιχ για να μετατραπεί σε μια ωδή στη σεξουαλική απελευθέρωση. Ο Μακαβέγιεφ χρησιμοποιούσε τον όρο «πολιτικό τσίρκο» για να χαρακτηρίσει την ταινία που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών και προκάλεσε αίσθηση –το κοινό χειροκροτούσε όρθιο επί 13 λεπτά. Η τολμηρή θεματική και η πρωτοποριακή κινηματογράφηση έκανε διάσημο τον Μακαβέγιεφ στους κινηματογραφικούς κύκλους ολόκληρου του κόσμου, αλλά τον μετέτρεψε σε persona non grata στην πατρίδα του.
Μετά την προβολή του WR: Mysteries of the Organism ο Μακαβέγιεφ αναγκάζεται να βρει καταφύγιο στη Δύση. Ο Φράνσις Φορντ Κόπολα τον καλεί να γυρίσει την ταινία Αποκάλυψη Τώρα, αλλά εκείνος αποφασίζει να σκηνοθετήσει το Sweet Movie (1974) και συνεργάζεται με τον Μάνο Χατζιδάκι που υπογράφει τη μουσική. Μια προκλητική, θαρραλέα και εκρηκτική ταινία που ασκεί κριτική και στον σοσιαλισμό και στον καπιταλισμό. Το Sweet Movie αποτελείται από δύο ιστορίες που καταλήγουν σε δύο αδιέξοδα, προβάλλεται και διχάζει. Σκηνές κοπρολαγνείας και παιδικής κακοποίησης προκαλούν θύελλα αντιδράσεων, οδηγώντας στην απαγόρευσή της ή στη λογοκριμένη προβολή της σε αρκετές χώρες. Ο σκηνοθέτης αδυνατεί να βρει χρηματοδότηση για τα επόμενα πρότζεκτ του.
Διδάσκει Κινηματογράφο σε Πανεπιστήμια, όπως το Χάρβαρντ και επανέρχεται στη σκηνοθεσία επτά χρόνια αργότερα, με την ταινία Μοντενέγκρο: Γουρούνια και Μαργαριτάρια. Εδώ, ο Μακαβέγιεφ εξακολουθεί να εξερευνά την πολιτική της σεξουαλικότητας μέσα από την ιστορία μιας παντρεμένης Σουηδής που απελευθερώνεται σεξουαλικά μέσα από την ερωτική της επαφή με έναν σέρβο μετανάστη.
Επόμενη ταινία του είναι το γυρισμένο στην Αυστραλία The Coca-Cola Kid, μια σάτιρα για τον καπιταλισμό. Ο Έρικ Ρόμπερτς ερμηνεύει έναν άνδρα που προσπαθεί να μάθει γιατί σε ένα συγκεκριμένο μέρος της Αυστραλίας δεν πίνει κανείς Coca Cola. Τόσο σε αυτή την ταινία, όσο και στην επόμενή του, το Manifesto (1988) ο Μακαβέγιεφ συνεχίζει την αναζήτησή του πάνω στις έννοιες της σεξουαλικότητας και της επανάστασης. Με το Manifesto επιστρέφει στη Γιουγκοσλαβία για ένα ευρωπαϊκό «παραμύθι»: ένας βασιλιάς ετοιμάζεται να επισκεφθεί ένα μικρό και ήσυχο χωριό της κεντρικής Ευρώπης, μόνο και μόνο για να συνειδητοποιήσει σύντομα ότι το εν λόγω χωριό δεν είναι τόσο ήσυχο όσο πίστευε.
Τελευταία του μεγάλου μήκους ταινία είναι το Gorilla Bathes at Noon (1993), όπου ο Μακαβέγιεφ χρησιμοποιεί αρχειακό υλικό από ένα σοβιετικό φιλμ προπαγάνδας για να αφηγηθεί την ιστορία ενός ρώσου στρατιώτη που εγκαταλείπεται στο μετά-κομμουνιστικό Βερολίνο, όταν η μονάδα του λιποτακτεί.
Το ντοκιμαντέρ του Γκόραν Ραντοβάνοβιτς, The Makavejev Case, or Trial in a Movie Theater, παραγωγής 2019, εξερευνά μέσα από το έργο του Μακαβέγιεφ και την αντιμετώπισή του από το σοσιαλιστικό καθεστώς τη θέση του καλλιτέχνη στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο. Το ντοκιμαντέρ εξερευνά πώς το καθεστώς χρησιμοποίησε δημόσια κανάλια επικοινωνίας για να καταδικάσει το αριστούργημα του Μακαβέγιεφ, WR: Mysteries of the Organism
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Θλίψη: Πέθανε νεαρή δημοσιογράφος (pics)
- Ανεύρισμα αορτής : Τι έπαθε ο Πέτρος Τατσόπουλος και κατέληξε στο χειρουργείο
- Ο ΕΦΕΤ βάζει προσωρινό λουκέτο σε εταιρεία με προϊόντα ζύμης
- Πρόβλημα στην ΗΔΙΚΑ - Χειρόγραφη εκτέλεση
- Και άλλη αναβολή για τον Ρουβά...
- Παρέμβαση 20 αγνώστων στον «Αθήνα 984» και άγρια καταδίωξη από την ομάδα ΔΙΑΣ
- Αυτοί είναι οι σημαντικότεροι φίλοι της Τουρκίας σήμερα στην Ουάσιγκτον
- Έβαλε μια κούκλα σε ΙΧ με εκατομμύρια σφήκες και δείτε τι έγινε! (vid)
- Λαμία: Προφυλακιστέος ο δικηγόρος για ασέλγεια σε 8χρονη (Video)
- Υπέρταση: Καινοτόμος θεραπεία για τους παχύσαρκους ασθενείς
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις thestival.gr
- Δύσκολες ώρες για τον Σωκράτη Αλαφούζο
- Θρίλερ στη Λάρισα: Εντοπίστηκε σκελετός στο φράγμα Γυρτώνης
- Τρεις ύποπτοι Έλληνες για το σκάνδαλο Ραούλ Μπράβο (VIDEO)
- Αυτός είναι ο λόγος που ο Κωστής Μαραβέγιας αποχώρησε από το The Voice (VIDEO)
- Trade Club Alliance: Επίσημη έναρξη της πρώτης παγκόσμιας ψηφιακής πλατφόρμας διασύνδεσης επιχειρήσεων
- ΠΑΟΚ: Η κλήση Μελισσανίδη-Παπαδόπουλου σε απολογία, μάλλον δεν εντάσσεται στην κόσμια διαμαρτυρία
- Θ. Καράογλου: Έχουμε σχέδιο για την εμπορική ανάπτυξη της Μακεδονίας και της Θράκης
- Επιστολή ΠΑΟΚ στην ΚΕΔ για Σιδηρόπουλο- Ζητά ξένους διαιτητές στο VAR, γραμμή για οφσάιντ και τις συνομιλίες των διαιτητών
- Ο Γ. Σαββίδης περιμένει... ανακοίνωση του Άρη για ξένο διαιτητή με Ολυμπιακό
- H ανακοίνωση του δήμου Θεσσαλονίκης για την ακύρωση των φετινών Αιγυπτίων
- Τελευταία Νέα thestival.gr
- Ντούσαν Μακαβέγιεφ: Αφιέρωμα στον αναρχικό του γιουγκοσλαβικού σινεμά στο 60ο ΦΚΘ
- Θ. Καράογλου: Έχουμε σχέδιο για την εμπορική ανάπτυξη της Μακεδονίας και της Θράκης
- ΠΑΟΚ: Η κλήση Μελισσανίδη-Παπαδόπουλου σε απολογία, μάλλον δεν εντάσσεται στην κόσμια διαμαρτυρία
- Δύσκολες ώρες για τον Σωκράτη Αλαφούζο
- Επιστολή ΠΑΟΚ στην ΚΕΔ για Σιδηρόπουλο- Ζητά ξένους διαιτητές στο VAR, γραμμή για οφσάιντ και τις συνομιλίες των διαιτητών
- Θρίλερ στη Λάρισα: Εντοπίστηκε σκελετός στο φράγμα Γυρτώνης
- Trade Club Alliance: Επίσημη έναρξη της πρώτης παγκόσμιας ψηφιακής πλατφόρμας διασύνδεσης επιχειρήσεων
- Τρεις ύποπτοι Έλληνες για το σκάνδαλο Ραούλ Μπράβο (VIDEO)
- H ανακοίνωση του δήμου Θεσσαλονίκης για την ακύρωση των φετινών Αιγυπτίων
- Βορίδης: Οι παράνομοι μετανάστες δεν δικαιούνται ανθρωπιστική βοήθεια
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Εξαρθρώθηκε μεγάλο διεθνές κύκλωμα ναρκωτικών – Κατασχέθηκε πάνω από ένας τόνος κάνναβης
- Κακουργηματική δίωξη 17 πρώην στελεχών του ΤΑΥΠ-ΥΠΠΟ για πλαστά δάνεια
- ΗΠΑ: 15χρονος έχασε τη ζωή του, προστατεύοντας την αδερφή του από ληστή
- Κακουργηματικές διώξεις σε 17 πρώην μέλη του Ταμείου Αλληλοβοήθειας του ΥΠΠΟ
- Άγνωστοι εισέβαλαν στον «Αθήνα 9.84»
- Συναγερμός στη Φλώρινα λόγω αρκούδας που εθεάθη σε κατοικημένη περιοχή
- Σειρήνες συναγερμού θα ηχήσουν στην Πάτρα
- Ξεκίνησε η υποβολή αιτήσεων για τα νέα τμήματα στο Μεταλυκειακό Έτος
- Ποινική δίωξη για 17 μέλη του Ταμείου Αλληλοβοήθειας του ΥΠΠΟ