Εξαρτήσεις: Νόσος ή επιλογή; Πώς μπορούν να ξεπεραστούν – Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς

14:54 4/11/2021 - Πηγή: zarpanews

Στο Zarpa Radio 89,6 και στην Ανδρονίκη Κοκοτσάκη μίλησε η κυρία Εύη Αδαμοπούλου, Ψυχολόγος, Υπεύθυνη Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας Εξαρτημένων στα Χανιά. Η συζήτηση έγινε στα πλαίσια της ενημερωτικής ημερίδας που θα γίνει στις 15 Νοεμβρίου στο κέντρο προαγωγής αυτοβοήθειας Χανίων με θέμα: Μύθοι και πραγματικότητα γύρω από τις εξαρτήσεις, και απευθύνεται σε όλους, εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές, φοιτητές.

Η κουβέντα κινήθηκε γύρω από καίριες

ερωτήσεις που αφορούν στο τί ονομάζουμε εξάρτηση, ποιοί άνθρωποι είναι επιρρεπείς στις εξαρτήσεις, αν είναι νόσος ή επιλογή και άλλα ενδιαφέροντα θέματα.

Τι ονομάζουμε εξάρτηση;
Αρχικά να πούμε ότι υπάρχουν διάφορα είδη εξαρτήσεων. Οι άνθρωποι που απευθύνονται στα προγράμματα απεξάρτησης μπορεί να ζητήσουν βοήθεια για το αλκοόλ, για παράνομες ουσίες, αλλά και για κάποιες συμπεριφορικές εξαρτήσεις. Στις συμπεριφορικές εξαρτήσεις το αντικείμενο της εξάρτησης είναι μία συμπεριφορά, όπως για παράδειγμα ο τζόγος, η κατάχρηση εφαρμογών του διαδικτύου, η κατάχρηση φαγητού κ.ά…

Ενδείξεις για το ότι ένας άνθρωπος αντιμετωπίζει πρόβλημα εξάρτησης αποτελούν κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά στη ζωή του. Ένα από αυτά είναι όταν μέσα από τη σχέση του με τις ουσίες καλύπτει ανάγκες και συναισθήματα, δηλαδή όταν επί παραδείγματι χρησιμοποιεί τις ουσίες για να χαλαρώσει, για να ξεφύγει από τη δύσκολη καθημερινότητά του ή για να μειώσει την ένταση. Ένα δεύτερο είναι όταν παραμελεί βασικούς τομείς της ζωής του (οικογένεια, κοινωνικές σχέσεις, επαγγελματικές υποχρεώσεις), αφιερώνοντας πολύ χρόνο και ενέργεια στην κατάχρηση της ουσίας ή της συμπεριφοράς.

Είναι ορισμένοι άνθρωποι πιο επιρρεπείς στις εξαρτήσεις;
Δεν υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, τα οποία είναι πιο πιθανό να οδηγήσουν σε προβλήματα εξάρτησης. Συχνά θα ακούσουμε στον καθημερινό λόγο «ήταν πολύ ευαίσθητος/ εσωστρεφής/ ευάλωτος, για αυτό έγινε εξαρτημένος». Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι που είναι ευαίσθητοι ή εσωστρεφείς και δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης.

Δεν γίνεται κανείς εξαρτημένος επειδή έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Όμως, κομβικής σημασίας είναι το πώς επιλέγει κανείς να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της ζωής του, αλλά και οι ευρύτερες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που τον επηρεάζουν. Ίσως να έχετε ακούσει ότι στις συνθήκες οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η χώρα μας εδώ και παραπάνω από μία δεκαετία αυξήθηκαν οι άνθρωποι με προβλήματα εξάρτησης.

Έχουμε συναντήσει ανθρώπους που χρησιμοποιούσαν το αλκοόλ κανονικά μέχρι τα 30 ή τα 40 τους και μετέπειτα συνέβησαν κάποια πράγματα στη ζωή τους, οδηγώντας τους να αποκτήσουν προβληματική σχέση με το αλκοόλ. Με τα παραπάνω θέλω να πω, πως όλοι και όλες μας εν δυνάμει μπορεί να γίνουμε εξαρτημένοι/ες, αν σε μία συνθήκη της ζωής μας ξεκινήσουμε να χρησιμοποιούμε τις ουσίες, τα τυχερά παιχνίδια ή το φαγητό καταχρηστικά για να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες μας.

Είναι νόσος ή επιλογή;  Από ένα μεγάλο μέρος των επιστημόνων η εξάρτηση σήμερα θεωρείται «χρόνια υποτροπιάζουσα νόσος». Χρόνια υποτροπιάζουσα νόσος θεωρείται επίσης ο διαβήτης, η σκλήρυνση κατά πλάκας κ.ά.. Πιο συγκεκριμένα, οι επιστήμονες που υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία ισχυρίζονται ότι η εξάρτηση είναι μία ασθένεια η οποία είτε έχει κληρονομικό υπόβαθρο, είτε προκαλεί τόσο σημαντικές εγκεφαλικές βλάβες, που ο άνθρωπος είναι δύσκολο να θεραπευτεί. Στο Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας θεωρούμε ότι περισσότερο πρόκειται για μία επιλογή, παρά για μία βιολογική ασθένεια.

Οι άνθρωποι επιλέγουν, όχι πάντα απόλυτα συνειδητά, να διαχειριστούν τις δυσκολίες τους σε μία συγκεκριμένη στιγμή της ζωής τους μέσα από τις ουσίες ή μέσα από μία συμπεριφορά. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται εύκολα από το εξής γεγονός: αν ένας άνθρωπος με πρόβλημα εξάρτησης αποφασίσει ότι δεν θα ξαναπιεί ή δεν θα ξανακάνει χρήση, μπορεί να το κάνει. Ο άνθρωπος όμως που έχει διαγνωστεί με διαβήτη δεν μπορεί απλά να αποφασίσει ότι την επόμενη μέρα δεν θα είναι διαβητικός.

Τι συνέπειες έχουν οι εξαρτήσεις σε κοινωνικό, οικογενειακό και εργασιακό περιβάλλον;
Δεν δημιουργούν όλοι οι άνθρωποι με προβλήματα εξάρτησης συνέπειες της ίδιας έκτασης. Κάποιοι από αυτούς προκαλούν πολύ σημαντικές συνέπειες, επιβαρύνουν τους δικούς τους ανθρώπους με τη συμπεριφορά τους, είναι ασυνεπείς στις οικογενειακές και επαγγελματικές υποχρεώσεις, επιβαρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό, παραβιάζουν τον νόμο κ.ά. Άλλοι μπορεί απλά να βλάπτουν πολύ σοβαρά τον ίδιο τους τον εαυτό και να δυστυχούν οι ίδιοι.

Μπορεί ο εξαρτημένος να ξεπεράσει το πρόβλημά του;
Φυσικά και μπορεί. Αν ο ίδιος/η ίδια επιθυμεί να ξεπεράσει το πρόβλημά του/της, μπορεί να το κάνει! Πολλοί άνθρωποι χρειάζονται μία κατάλληλη υποστήριξη για αυτό. Συχνά είναι μία δύσκολη διαδικασία η απεξάρτηση, αλλά σίγουρα δεν είναι κάτι ακατόρθωτο!Λίγα λόγια για το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας Εξαρτημένων:
Είναι ένα πρόγραμμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Υποστηρίζει ανθρώπους με προβλήματα εξάρτησης (από αλκοόλ, παράνομες ουσίες, τυχερά παιχνίδια και διαδίκτυο) και τις οικογένειές τους. Χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Υγείας, όλες οι υπηρεσίες που προσφέρει είναι δωρεάν και με σεβασμό στο απόρρητο. Σημαντικό στοιχείο του προγράμματος είναι η εξατομικευμένη παρέμβαση. Δηλαδή, για τον κάθε άνθρωπο που έρχεται στο πρόγραμμα λαμβάνονται υπόψιν οι ανάγκες του, με βάση τις οποίες διαμορφώνονται οι υπηρεσίες που θα πάρει από το πρόγραμμα.

zarpanews.gr

The post Εξαρτήσεις: Νόσος ή επιλογή; Πώς μπορούν να ξεπεραστούν – Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς appeared first on zarpanews.gr.