Ο βαυκαλισμός του Κωστόπουλου και ο σημιτικός εκσυχρονισμός

15:23 18/4/2018 - Πηγή: zarpanews

Ο Πέτρος Κωστόπουλος, που ισχυρίζεται ότι «ξεβλάχεψε» τη μισή Ελλάδα, αντιπροσωπεύει την πολιτιστική εκδοχή του σημιτικού εκσυγχρονισμού. Τα πολιτιστικά πρότυπα που λάνσαρε ήταν μία εκδοχή νεοπλουτισμού και ηδονιστικού ατομισμού ραφιναρισμένη με αξιώσεις διαφοροποίησης μέσω της «ψαγμένης» κατανάλωσης και της προκλητικής επίδειξης πλούτου.

Σε αντίθεση με την πρώτη περίοδο του πασοκισμού όπου ο νεοπλουτισμός συμπλεκόταν ακόμη με αφηγήσεις περί ισότητας, λαοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης, τώρα η υπόσχεση του εύκολου

χρήματος και της κοινωνικής ανόδου συμπορευόταν με την επαναφορά της κοινωνικής ιεραρχίας σε συμβολικό επίπεδο. Δεν αρκούσε να έχεις λεφτά και εξουσία, όφειλες και να διαφοροποιηθείς χτυπητά από τις «ακαλλιέργητες» μάζες. Τούτο επιτυγχανόταν μέσα από τη βουλιμική κατανάλωση κάθε τρέντι πολιτιστικού υποπροϊόντος της Εσπερίας, την ακόρεστη προβολή και την υιοθέτηση ενός βαλκανικού γιαπισμού όπου ο ιδιοκτήτης οικογενειακής βιοτεχνίας στα Οινόφυτα συμπεριφερόταν σαν CEO της General Motors.

Τα στρώματα αυτά δεν αποκήρυξαν εξολοκλήρου τη λαϊκότητα στο όνομα μίας αστικής κουλτούρας. Συνέχισαν να επιτελούν μία εκχυδαϊσμένη εκδοχή της, πεπεισμένοι ταυτόχρονα ότι έχουν ξεφύγει από την πλέμπα λόγω χρήματος και υποτιθέμενης καλλιέργειας.

Μπορούσαν λοιπόν να τα «σπάνε» απενοχοποιημένα στα μπουζούκια επιδεικνύοντας τα ακριβά πούρα και τις trophy wives, χωρίς να αισθάνονται άξεστοι λαϊκοί αφού την επομένη θα «απολάμβαναν» υψηλή κουλτούρα στο Μέγαρο ή σε κάποια τρέντι έκθεση στο Κολωνάκι. Όσο προσποιητή ήταν η λαϊκότητά τους άλλο τόσο επιφανειακή ήταν και η σχέση τους με την τέχνη και το πνεύμα.

Αντίθετα με τα όσα βαυκαλίζεται, ο Κωστόπουλος δεν «ξεβλάχεψε» την Ελλάδα αλλά εκτόξευσε τη βλαχιά σε πρωτοφανή επίπεδα. Έπεισε τους νεόβλαχους του ύστερου πασοκισμού ότι θα πάψουν να είναι «βλάχοι» αν πιθηκίσουν κάθε τι το δυτικό και αν αγοράσουν υψηλή κουλτούρα για το θεαθήναι. Τους βοήθησε να απολαύσουν τη βλαχιά τους χωρίς ενοχές.

Αν η βλαχιά του πρώιμου πασοκισμού είναι μία αφελής, πρακτική βλαχιά, αποτέλεσμα της απότομης ανόδου και πλουτισμού «καθυστερημένων» μαζών, αυτή του σημιτικού πασοκισμού είναι μία μασκαρεμένη βλαχιά που εμφανίζεται ως το αντίθετο της βλαχιάς. Είναι η φαντασιακή αναπαράσταση των εκσυγχρονιστών νεόβλαχων ως cool και καλλιεργημένοι νικητές της αγοράς. Ο Κωστόπουλος δεν περιόρισε τη βλαχιά, τη μετέτρεψε σε ιδεολογία και τρόπο ζωής των εκσυγχρονιστών.

Γράφει ο Δημήτρης Τσίρκας