Όλη η αλήθεια και το παρασκήνιο για το Σκοπιανό

13:01 7/1/2018 - Πηγή: zarpanews

Πριν ακριβώς από 80 ημέρες, στις 18 Οκτωβρίου 2017, η ελληνική κυβέρνηση αναγκάστηκε να συμφωνήσει στην οριστική επίλυση του «Μακεδονικού» το αργότερο μέχρι τον Ιούλιο του 2018. Η απόφαση ελήφθη στην Ουάσινγκτον. Στον Λευκό Οίκο. Όχι όμως με τον Ντόναλντ Τραμπ ούτε στο οβάλ γραφείο, αλλά με τον Μάϊκ Πενς τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, στο γραφείο του. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Τσίπρας, ο υπουργός Εξωτερικών Κοτζιάς και ο υπουργός Άμυνας Καμμένος

για περισσότερο από δύο ώρες συζήτησαν τα γεωπολιτικά θέματα της περιοχής μας με τον αντιπρόεδρο Πενς, ο οποίος, σε αντίθεση με τον …μπίζνεσμαν Τραμπ, γνωρίζει καλά τα προβλήματα της νοτιοανατολικής Ευρώπης και ιδιαίτερα τη «μακεδονική σαλάτα» των βαλακανίων.

Στη συνάντηση αυτή ο αμερικανός αντιπρόεδρος εξήγησε αναλυτικά στους Έλληνες συνομιλητές του γιατί οι ΗΠΑ θέλουν πάση θυσία να ενταχθούν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ. Ο βασικότερος λόγος είναι η ανάσχεση της ρωσικής, αλλά και της τουρκικής, επιρροής στα δυτικά Βαλκάνια. Επιπροσθέτως, θέλουν να ελέγξουν και τον αλβανικό εθνικισμό που πυροδοτεί ο Έντι Ράμα. Παλαιότερα, πριν 20-25 χρόνια τα Τίρανα ήταν ο φτωχός συγγενής και η Πρίστινα (Κόσοβο) οι πλούσιοι της αλβανικής οικογένειας. Ακόμη και οι Αλβανοί των Σκοπίων (Τέτοβο) βρίσκονταν σε καλύτερη μοίρα από το εθνικό «κέντρο». Τώρα οι Αλβανοί έχουν ξεπεράσει τους ομοεθνείς τους σε Κόσοβο και Σκόπια και η ρητορική περί Μεγάλης Αλβανίας, που μάλιστα εξισλαμίζεται και έχει αποκούμπι την Τουρκία, βρίσκει ευήκοα ώτα.

Οι ΗΠΑ, εκτός από τη ρωσική ανάσχεση θέλουν ηρεμία στα δυτικά Βαλκάνια επειδή θα ήταν πλήγμα γι’ αυτές να χάσουν τη στρατιωτική βάση στο Κόσοβο, που είναι ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας και η μεγαλύτερη της περιοχής. Ηρεμία στην περιοχή θέλουν επίσης η Γερμανία και οι Βρυξέλες επειδή τα δυτικά Βαλκάνια είναι η τελευταία διεύρυνση της ΕΕ και επειδή δεν επιθυμούν να έχουν στο μαλακό υπογάστριό τους μια μπαρουταποθήκη. Δεν είναι τυχαίο ότι η καγκελάριος Μέρκελ συνήθιζε κάθε φορά που έβλεπε τον Αντώνη Σαμαρά να τον πιέζει για να λυθεί η εκκρεμότητα με τα Σκόπια και εκείνος ξεγλυστρούσε λέγοντας «αφήστε με, τώρα έχω να ασχοληθώ με τα οικονομικά, μην με μπλέκεται και με τα εθνικά».

Επειδή λοιπόν έχει αλλάξει η κατάσταση στην περιοχή, αλλά και επειδή τα πράγματα είναι διαφορετικά απ’ ότι πριν μια δεκαετία, όταν ομοφώνως τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ (και χωρίς να τεθεί κάποιο βέτο, όπως λέει ο μύθος που διακινούν οι καραμανλικοί) αποφάσισαν στο Βουκουρέστι, το 2008, να μην κάνουν δεκτή την αίτηση ένταξης των Σκοπίων στην ατλαντική συμμαχία αποδεχόμενα τις αιτιάσεις της Ελλάδος. Μάλιστα, κατόπιν προτροπής της τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Κοντολίζας Ράϊς την απόφαση έγραψε η ΥΠΕΞ Ντόρα Μπακογιάννη. Το ενδιαφέρον είναι ότι λίγο καιρό πριν η Ντόρα ευρισκόμενη στη Λιουμπλιάνα είχε σχεδόν βριστεί από τηλεφώνου με την Κοντολίζα, η οποία απαιτούσε να συναινέσει η Ελλάδα στην ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Στη σύνοδο εκείνη του ΝΑΤΟ η κυβέρνηση Καραμανλή για να αποφύγει τις ασφυκτικές πιέσεις παρουσίασε ως δήθεν μείζονα αλλαγή της ελληνικής θέσης την αποδοχή σύνθετης ονομασίας, με γεωγραφικό προσδιορισμό και erga omnes (δηλ. έναντι όλων). Πρόταση η οποία επανέρχεται και σήμερα από την κυβέρνηση κατόπιν των πιέσεων που της έχουν ασκηθεί για να κλείσει μέχρι την θερινή σύνοδο του ΝΑΤΟ η εκκρεμότητα με τα Σκόπια.

Βεβαίως, η αλήθεια είναι πως ο πρωθυπουργός και το κόμμα του ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και ο ΥΠΕΞ Κοτζιάς επιθυμούν από μόνοι τους τη λύση και είναι είναι ευθυγραμμισμένοι με τη θέση (συνθέτη ονομασία, γεωγραφικός προσδιορισμός, erga omnes που είχαν υιοθετήσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις των Γιώργου Παπανδρέου και Κώστα Καραμανλή. Μάλιστα ο ΥΠΕΞ Κοτζιάς πήγε στις ΗΠΑ προετοιμασμένος. Γνωρίζοντας τις πιέσεις που θα υπάρξουν είχε, από το καλοκαίρι ακόμη, πραγματοποιήσει πολλές συσκέψεις με υπηρεσιακούς παράγοντες, επιστήμονες και λοιπούς ειδήμονες. Εξάλλου, η άποψή του είναι πως είναι λάθος η σπατάλη πολιτικού κεφαλαίου σε θέματα όπως το σκοπιανό όταν υπάρχουν μείζονες απειλές για τη χώρα, με πρώτη την τουρκική επιθετικότητα σε Αιγαίο και Θράκη, το προσφυγικό-μεταναστευτικό και τις παρενέργειες από τα πόσα διαδραματίζονται στη «διακεκαυμένη ζώνη» από την Ουκρανία μέχρι τη Λιβύη και που πλέον φτάνει μέχρι και το Ιράν.

Το πρόβλημα είναι πως ενώ πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών συμφωνούν, διαφωνεί ο υπουργός Άμυνας και μαζί του συντάσσονται και οι περισσότεροι βουλευτές των ΑΝΕΛ. Και παρά τα όσα λέγονται περί κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, η διαφωνία του Πάνου Καμμένου είναι κρίσιμο μέγεθος και δεν μπορεί να ξεπεραστεί με την βοήθεια των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Ακόμη κι αν τα κόμματα της αντιπολίτευσης έσπευδαν, στο όνομα του υπέρτερου εθνικού συμφέροντος, να ψηφίσουν μια συμφωνία ο αρχηγός των ΑΝΕΛ δεν μπορεί να παραμείνει στη θέση του. Ο υπουργός Άμυνας είναι αυτός που θα πρέπει να εφαρμόσει τη συμφωνία ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ με τη νέα τους ονομασία. Δεν μπορεί να το πράξει όσο διαφωνεί. Ή θα πρέπει λοιπόν να συνταχθεί με τον πρωθυπουργό και να αποδεχθεί τη σύνθετη ονομασία ή ο πρωθυπουργός θα πρέπει να τον αποπέμψει.

Ενδεχομένως, για να ξεπεραστεί ο σκόπελος της κυβερνητικής αστάθειας και να αποφορτιστούν, στο θέμα αυτό, οι σχέσεις με την αντιπολίτευση το φρόνιμο θα ήταν στον επικείμενο ανασχηματισμό να τον μεταθέσει, λένε κάποιοι κυβερνητικοί παράγοντες, σε κάποιο άλλο υπουργείο που δεν σχετίζεται άμεσα με την (επιδιωκόμενη) ένταξη των Σκοπίων στην στρατιωτική συμμαχία της Δύσης. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει να ξεπεράσει και τη γκρίνια αρκετών στον ΣΥΡΙΖΑ για την εμπλοκή του Πάνου Καμμένου στην υπόθεση με την πώληση των βλημάτων στη Σαουδική Αραβία. Κάποιοι άλλοι, οι λεγόμενοι «αριστεροί» της Κουμουνδούρου, οι οποίοι εξαρχής δεν είδαν με καλό μάτι, για να το πούμε κομψά, τη συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ βλέπουν τη διαφωνία Καμμένου ως μια ευκαιρία για να χωρίσουν τα τσανάκια τους και είτε να αλλάξει κυβερνητικό εταίρο ο Τσίπρας, εάν βεβαίως βρεθεί κάποιο πολιτικό modus operandi με το Κίνημα Αλλαγής είτε να προσφύγει ακόμη και στις κάλπες, αφού εκτός του «Μακεδονικού» θα πρέπει μέχρι το αργότερο αρχές Ιουλίου να έχει συμφωνήσει και να έχει ψηφίσει τα τελευταία(;) επώδυνα μέτρα που θα περιλαμβάνονται στην τέταρτη αξιολόγηση προκειμένου τον Αύγουστο να καταστεί δυνατή η έξοδος από την ασφυκτική μνημονιακή επιτροπεία.

Σημειώνουμε ότι η σύνοδος κορυφής του Ιουλίου θα διεξαχθεί στις Βρυξέλες, στο νέο αρχηγείο του ΝΑΤΟ που βρίσκεται στην περιφέρεια της βελγικής πρωτεύουσας, ένα φουτουριστικό κτίριο του οποίου τα δίκτυα έχουν ενισχυμένη προστασία για την αποτροπή οποιουδήποτε κρούσματος κυβερνοπειρατείας. Στο ΝΑΤΟ μπορεί να μην κινδυνεύουν από χάκερς, όμως η εγχώρια αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για παγίδα και απόπειρα πολιτικού ρεσάλτου στο εσωτερικό τους. Ανώτερα στελέχη της ΝΔ και του Κινήματος Αλλαγής υποστηρίζουν πως η κυβέρνηση με τον τρόπο που χειρίζεται το «Μακεδονικό» επιχειρεί ταυτόχρονα με την επίλυση του προβλήματος να προκαλέσει και εσωτερικά ρήγματα στα ίδια. Γι’ αυτό η ΝΔ «σήκωσε» το θέμα του Καμμένου και απαιτεί να υπάρξει ενιαία θέση της κυβερνήσεως στο θέμα, διαφορετικά, σύμφωνα με τις πρώτες (και βιαστικές, όπως αναγνωρίστηκε εκ των υστέρων) δηλώσεις των στελεχών της, υπάρχει θέμα δεδηλωμένης.

Η αλήθεια είναι πως πρόβλημα δεδηλωμένης δεν υφίσταται, όμως στην αξιωματική αντιπολίτευση φοβούνται τον εσωτερικό διχασμό και την ανυπακοή πολλών βουλευτών, ιδίως της βορείου Ελλάδος, σε περίπτωση που οι ίδιοι δεχθούν να ψηφίσουν τη σύνθετη ονομασία και αρνηθεί να το πράξει ο Πάνος Καμμένος. Και δεν είναι μόνον οι βουλευτές, αλλά και ο πρώην πρωθυπουργούς Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος είναι αντίθετος στο να περιλαμβάνεται η λέξη Μακεδονία στο όνομα των Σκοπίων. Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως ενδεχομένως και ο Κώστας Καραμανλής να είναι αντίθετος σε περίπτωση εισόδου στο ΝΑΤΟ των Σκοπίων με όρους διαφορετικούς από αυτούς που είχαν συμφωνηθεί το 2008 στο Βουκουρέστι.

Το σίγουρο είναι ότι εκτός από την κυβέρνηση η επίλυση του «Μακεδονικού» προκαλεί εσωτερική διάσπαση και στην αξιωματική αντιπολίτευση. Και τούτο επειδή ο χειρισμός που γίνεται τόσο από την κυβερνητική πλευρά όσο και από αυτή της ΝΔ είναι κατ’ εξοχήν πολιτικός και ήκιστα διπλωματικός. Πρόβλημα υπάρχει -ενδεχομένως να εμφανιστεί σε ύστερο χρόνο- και στο Κίνημα Αλλαγής. Οι Παπανδρέου, Θεοδωράκης, Θεοχαρόπουλος, οι επικεφαλής δηλαδή των κομμάτων που μαζί με το ΠΑΣΟΚ συγκροτούν το Κίνημα Αλλαγής τάσσονται αναφανδόν υπέρ της επίλυσης με σύνθετη ονομασία, γεωγραφικό προσδιορισμό και erga omnes και θεωρούν ότι είναι λάθος σ’ ένα μεγάλο, και μάλιστα εθνικό, θέμα τα κόμματα να έτεροπροσδιορίζονται με βάση τα όσα λέει ο Καμμένος. Υπέρ είναι και οι Κινήσεις Πολιτών, ενώ στο ΠΑΣΟΚ η Φώφη Γεννηματά είναι προσεκτική επειδή αφενός υπάρχουν «πατριωτικές» ενστάσεις από παραδοσιακούς ψηφοφόρους του κόμματος, αλλά και δύο Μακεδόνων βουλευτών, του Τζελέπη (Σέρρες) και Αρβανιτίδη (Β’ Θεσσαλονίκη) και αφετέρου επειδή οι Βενιζέλος και Λοβέρδος, οι οποίοι παλαιόθεν είναι θιασώτες του έντιμου συμβιβασμού, δεν θέλουν να δοθεί η δυνατότητα στον ΣΥΡΙΖΑ να παραμείνει στην κυβέρνηση εφόσον διαφωνεί ο Καμμένος.

Προσώρας, στο ΚΙΝΑΛ, παρότι συμφωνούν με τη σύνθετη ονομασία, αποφάσισαν να περιμένουν να διαπραγματευθεί η κυβέρνηση και μετά να τοποθετηθούν επί της συγκεκριμένης πρότασης που θα προσκομίσει και όχι με βάση τα όσα γράφονται και λέγονται στα Μέσα Ενημέρωσης. Μετά την συνάντηση στη Νέα Υόρκη (19/1) του διαμεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιους Νίμιτς με τους διαπραγματευτές της Ελλάδος (Αδαμάντιο Βασιλάκη) και των Σκοπίων (Βάσκο Ναουμόφσκι), το Κίνημα Αλλαγής θα ζητήσει τη σύγκληση του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής προκειμένου να υπάρξει πλήρης ενημέρωση και ει δυνατόν να διαμορφωθεί και κοινή θέση των πολιτικών κομμάτων.

Το Κίνημα Αλλαγής όπως και η ΝΔ δεν πρόκειται να συμφωνήσουν στη σύγκληση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εφόσον προηγουμένως δεν διαπιστωθεί ότι υπάρχει ενιαία γραμμή στην κυβέρνηση. Δεν θέλουν, λένε, να δώσουν την ευκαιρία στον Καμμένο να κρυφτεί πίσω από το συμβούλιο αρχηγών. Και δεν θέλουν επειδή, όπως μας λένε κορυφαία κοινοβουλευτικά στελέχη των δύο κομμάτων, «οι βουλευτές μας, αλλά και οι ψηφοφόροι μας στη Μακεδονία θα βρεθούν σε δύσκολη, πολιτικά και εκλογικά, θέση εάν ο Καμμένος και οι ΑΝΕΛ το παίζουν Μακεδονομάχοι και αυτοί εμφανίζονται ως συμβιβασμένοι». Μάλιστα εις εξ αυτών είναι περισσότερον οξύς, «ο Τσίπρας», μας λέει, «αν θέλει μπορεί να αναγκάσει τον Καμμένο να ψηφίσει. Να του πει αυτή είναι η προτεραιότητά μου κι αν δεν συνταχθείς μαζί μου θα σε πετάξω στα σκυλιά. Εδώ ο Πάνος έκανε κωλοτούμπα με το μνημόνιο, δεν θα κάνει με το σκοπιανό, και μάλιστα για τη σύνθετη ονομασία, την οποίαν, ως μέλος της κυβέρνησης Καραμανλή, την έχει ψηφίσει».

Παρένθεση: Ήδη πάντως το έδαφος για την κωλοτούμπα Καμμένου προετοίμασαν με δηλώσεις τους τόσο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος («ο Καμμένος δεν θα πει όχι στην επίλυση της ονομασίας εφόσον υπαλρξει ευρύτερη πολιτική συναίνεση») όσο και ο ίδιος ο υπουργός Άμυνας («εμπιστεύομαι τον Κοτζιά, ελπίζω ότι η λύση θα διασφαλίζει τα εθνικά συμφέροντα και παράλληλα θα είναι αποδεκτή από το σύνολο του πολιτικού κόσμου») μετά την προχθεσινή σύσκεψη στο Μαξίμου για το σκοπιανό. Κάτι που επιβεβαιώθηκε στο «μίνι υπουργικό» της Πέμπτης.

Το ίδιο κοινοβουλευτικό στέλεχος υποστηρίζει πως σε περίπτωση που τα πάντα εξελιχθούν ομαλά και τελικά η ΝΔ αποφασίσει να ψηφίσει τη λύση που θα συμφωνηθεί δεν πρόκειται να υπάρξουν αντιδράσεις ούτε από τον Αντώνη Σαμαρά. Συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού απορρίπτουν αυτή την εκδοχή, ίσως επειδή ο πρώην πρωθυπουργός δεν είναι σίγουρος ότι τελικά θα υπάρξει λύση και μάλιστα συμβατή με τις ελληνικές θέσεις. Τον ίδιο σκεπτικισμό εκφράζουν κι άλλα στελέχη, όχι μόνον της αντιπολίτευσης, αλλά και της κυβέρνησης. Μπορεί να δηλώνεται η βούληση να επιλυθεί το θέμα, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα ξεπεραστούν τα εσωτερικά προβλήματα, όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και στα Σκόπια, όπου ήδη έχει αρχίσει η γκρίνια στον κυβερνητικό συνασπισμό του Προέδρου Ζάεφ.

Πριν κλείσουμε να πούμε πως από το τραπέζι έχει βγει ο όρος «Σλαβομακεδονία». Τη δεκαετία του ’90 και από τον Γκλιγκόροφ θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή μια τέτοια ονομασία, σήμερα όμως τα πληθυσμιακά δεδομένα έχουν ανατραπεί καθώς υπάρχει έκρηξη γεννήσεων στον αλβανικό πληθυσμό. Οι Αλβανοί δεν δέχονται την ονομασία «Σλαβομακεδονία», όπως δεν δεχόμαστε και εμείς για παράδειγμα το «βόρεια Μακεδονία» που παραπέμπει σε ένα έθνος χωρισμένο σε δύο κράτη (βόρεια και νότια Κορέα) ή το «Μακεδονία του Βαρδάρη», αφού Βαρδάρης είναι ο Αξιός και είναι σαν να δεχόμεθα τις αλυτρωτικές αξιώσεις των Σκοπίων.

Το πιθανότερο είναι να υπάρξει συμβιβασμός στο «Νέα Μακεδονία», αλλά σε μία λέξη και στα σλάβικα ήγουν Novamakedonia κατά το Belarus, τη Λευκορωσία, που οι κάτοικοί της δεν είναι Ρώσοι, αλλά Λευκορώσοι. Με μια τέτοια ονομασία δεν θα έχει προβλήματα και ο ΣΥΡΙΖΑ από βουλευτές της Μακεδονίας που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, όπως ο Μπόλαρης, η Τζάκρη, Παραστατίδης κ.α., σε διαφορετική περίπτωση δεν θα είναι μόνον οι ΑΝΕΛ που θα διαφωνούν και αυτό οι Τσίπρας και Κοτζιάς το γνωρίζουν. Φυσικά εκτός από την ονομασία θα πρέπει να διευκρινιστεί εάν το erga omnes αφορά και το εσωτερικό της χώρας, το Σύνταγμά της και τις διμερείς σχέσεις.

Σε κάθε περίπτωση οι πιέσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ υπάρχουν, όπως και η βούληση δεν είναι όμως σίγουρο ότι στο τέλος θα εξευρεθεί λύση στην οποίαν θα συμφωνήσουν οι δύο χώρες. Και πάντως στο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι η ΝΔ δεν πρόκειται, όπως μας λένε, να αφήσει τον Πάνο Καμμένο να λάβει ένα 8% (τόσο υπολογίζουν ότι θα είναι το ποσοστό του εάν εμφανιστεί ως ο μόνος αθυντικός Μακεδονομάχο) ούτε «ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι διατεθειμένος», μας λένε στενοί του συνεργάτες, «να γίνει βαστάζος του Τσίπρα, όπως έγινε η ΝΔ το καλοκαίρι του 2015 με την ψήφιση του τρίτου μνημονίου»…

Γράφει ο Νίκος Φελέκης