Ιταλία: Ένας πρόεδρος με εξουσίες περιορισμένες, αλλά σημαντικές σε περιόδους κρίσης

10:54 28/5/2018 - Πηγή: News 24|7

Ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας, ένας σεβαστός θεσμικός ρόλος, έχει περιορισμένες εξουσίες, οι οποίες ωστόσο έχουν συχνά αποδειχθεί σημαντικές σε περιπτώσεις πολιτικής κρίσης.

Ο πρόεδρος της Ιταλίας Σέρτζιο Ματαρέλα αρνήθηκε να διορίσει τον ευρωσκεπτικιστή Πάολο Σαβόνα επικεφαλής του υπουργείου Οικονομικών, μολονότι αυτός προτάθηκε από τον εντολοδόχο πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε και υποστηριζόταν από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Το προνόμιο αυτό, το οποίο προβλέπεται από το άρθρο 92 του ιταλικού Συντάγματος, προκάλεσε την οργή του Ματέο Σαλβίνι της ακροδεξιάς Λέγκα και του

Λουίτζι Ντι Μάιο, του λαϊκιστικού Κινήματος των 5 Αστέρων.

Ωστόσο αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ένας Ιταλός πρόεδρος αρνείται να διορίσει έναν υπουργό που υποστηρίζει η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Στην ιστορία της ιταλικής δημοκρατίας έχουν υπάρξει τουλάχιστον άλλες τρεις περιπτώσεις που έχει συμβεί αυτό, με πιο γνωστή μία που αφορά τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι.

Ο τότε νικητής των βουλευτικών εκλογών του 1994 μεγιστάνας των μέσων ενημέρωσης, ο οποίος βρισκόταν ήδη στο στόχαστρο της δικαιοσύνης, είχε προτείνει στον τότε πρόεδρο Όσκαρ Λουίτζι Σκαλφάρο να διορίσει τον δικηγόρο του Τσέζαρε Πρεβίτι υπουργό Δικαιοσύνης.

Ο πρόεδρος Σκαλφάρο αρνήθηκε να το κάνει και ο Μπερλουσκόνι υποχώρησε.

Αυτήν τη φορά όμως, οι Ιταλοί λαϊκιστές δεν αποδέχθηκαν τη χρήση του προνομίου αυτού από τον πρόεδρο της Ιταλίας, καταγγέλλοντας άσκηση επιρροής από τις Βρυξέλλες ή τα χρηματοπιστωτικά "λόμπι".

Σε αυτήν τη βάση ο Ντι Μάιο δήλωσε αργά χθες το βράδυ ότι θα ζητήσει να κινηθεί η διαδικασία καθαίρεσης του Σέρτζιο Ματαρέλα για εσχάτη προδοσία, σε εφαρμογή του άρθρου 90 του Συντάγματος. Ωστόσο για να γίνει κάτι τέτοιο χρειάζεται η απόλυτη πλειοψηφία των δύο σωμάτων του ιταλικού κοινοβουλίου σε κοινή συνεδρίασή τους.

Οι εξουσίες του προέδρου είναι πολύ πλαισιωμένες και αφορούν κυρίως την εξουσία του να διορίζει πρωθυπουργό και στη συνέχεια να εγκρίνει τον διορισμό των υπουργών που θα του προτείνει αυτός.

Επίσης έχει την εξουσία να διαλύει τα δύο σώματα του κοινοβουλίου, ένα από τα αποτρεπτικά όπλα που διαθέτει το οποίο έχει βοηθήσει σε πολλές πολιτικές κρίσεις στην Ιταλία, την κοινοβουλευτική αυτή δημοκρατία που έχει ήδη γνωρίσει 64 κυβερνήσεις από το 1946.

Κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2011, την ώρα που οι αγορές έβαλαν κατά της Ιταλίας, ο πρόεδρος Τζόρτζιο Ναπολιτάνο δεν δίστασε να συμβάλει στην επιχείρηση εκδίωξης του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, διορίζοντας στη συνέχεια τον πρώην επίτροπο της ΕΕ Μάριο Μόντι στην πρωθυπουργία.

Ο Μπερλουσκόνι είχε καταγγείλει τότε ένα πραξικόπημα και είχε ζητήσει, μάταια όμως, πρόωρες εκλογές.

Η Λέγκα και το Κίνημα των 5 Αστέρων είχαν και αυτά ζητήσει πρόωρες εκλογές μετά το όχι των Ιταλών στο δημοψήφισμα για το Σύνταγμα στα τέλη του 2016, το οποίο είχε ζητήσει ο πρώην πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι.

Ο τελευταίος παραιτήθηκε βεβαίως, αλλά ο Σέρτζιο Ματαρέλα αρνήθηκε να προχωρήσει στη διάλυση του κοινοβουλίου.