Ο Ντόναλντ Τραμπ… ανατινάζει την παγκόσμια οικονομία

12:28 10/5/2018 - Πηγή: RizopoulosPost

Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει την υπογραφή της χώρας του από την πολυμερή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προκαλεί ήδη αλυσιδωτές αντιδράσεις -πολιτικές και οικονομικές- σε όλο τον πλανήτη.

Η συντριπτική πλειοψηφία των παγκόσμιων media και οι περισσότερες κυβερνήσεις εκφράζουν την απορία ή και την οργή τους για την απόφαση του Τραμπ. Χαρακτηριστική είναι η ανάλυση της γνωστής γερμανικής εφημερίδας Frankfurter Allgemeine Zeitung

η οποία σημειώνει, μεταξύ άλλων: «Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου Τραμπ για αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά (του Ιράν) προκαλεί διεθνή αποτροπιασμό. Ο Τραμπ έχει πίσω του μια ομάδα σκληροπυρηνικών, αλλά όχι την πλειοψηφία του αμερικανικού λαού». Και επικαλείται δημοσκόπηση για λογαριασμό του CNN σύμφωνα με την οποία το 63% των πολιτών στις ΗΠΑ θέλουν η χώρα τους να παραμείνει στη συμφωνία και μόλις το 29% υποστηρίζει την απόφαση του Τραμπ.

Όπως και με τις συμφωνίες για το κλίμα καθώς και για την μεταρρύθμιση στο σύστημα υγείας, γνωστή ως Obamacare, που είχαν την υποστήριξη μιας μεγάλης πλειοψηφίας, ο Αμερικανός πρόεδρος δείχνει ότι τίποτα δεν τον σταματά».

Από την πλευρά της η Süddeutsche Zeitung του Μονάχου αναφέρει σε άρθρο γνώμης με τίτλο «Η τέχνη της καταστροφής» τα εξής: «Ακόμη κι αν ο τερματισμός της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ήταν κάτι που μπορούσε κανείς να αναμένει εδώ και μήνες, η υλοποίησή της στην πράξη αποτελεί μια βαθιά τομή, που πρέπει να προκαλεί ανησυχία. Το bestseller βιβλίο του Tραμπ 'H τέχνη της διαπραγμάτευσης' βρίσκει τη συνέχειά του στην τέχνη της καταστροφής. Ο Αμερικανός πρόεδρος παρουσίασε το απαύγασμα της πολιτικής του φιλοσοφίας που συνοψίζεται ως εξής: καταστροφή και απομόνωση».

Το βασικό –καίριο- ερώτημα πάντως που τίθεται είναι αν ο Τραμπ είναι έτοιμος για την επόμενη μέρα. Ειδικότερα, η Der Standard χαρακτηρίζει την κίνηση Τραμπ «δραματική στιγμή της παγκόσμιας πολιτικής», σημειώνοντας: «Ο πρόεδρος Τραμπ βάλλει στην καρδιά της διπλωματίας του προκατόχου του, στη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν. Ο Μπαράκ Ομπάμα το 2013, στην αρχή των διαπραγματεύσεων, παρουσίασε ως σημαντικό τον κίνδυνο να προχωρήσει το Ιράν προς την κατεύθυνση των πυρηνικών όπλων. Κι αυτό έφερε, με όλα τα μειονεκτήματά της, τη συμφωνία. (…) Θα μπορούσε να αμφισβητήσει κανείς το ότι όλα είναι σχεδιασμένα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια όταν ένας τέτοιος Αμερικανός πρόεδρος παίρνει μια τόσο σημαντική απόφαση για την εξωτερική πολιτική».

«Τίποτα δεν δείχνει ότι ο Τραμπ είναι σοβαρά προετοιμασμένος για την επόμενη μέρα» σχολιάζει από την πλευρά της η ελβετική Neue Zürcher Zeitung.

Το πετρέλαιο στα ύψη

Την ίδια ώρα η τιμή του πετρελαίου αυξάνεται ραγδαία και ορισμένοι προβλέπουν ότι μπορεί να φτάσει ακόμη και στα 90 δολάρια το βαρέλι με ότι αυτό σημαίνει για το κόστος παραγωγής, την κατανάλωση και τελικά την ύφεση.

Ήδη, σε νέο υψηλό τετραετίας βρέθηκαν την Τετάρτη οι τιμές του πετρελαίου, με το Brent να κινείται στην περιοχή των 77 δολαρίων ανά βαρέλι και το αμερικανικό αργό στα 70,67 δολάρια ανά βαρέλι, μετά την απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποχωρήσουν οι ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προαναγγέλλοντας παράλληλα την επαναφορά των οικονομικών κυρώσεων εις βάρος της Τεχεράνης μετά το καλοκαίρι.

Να σημειωθεί πως από το χαμηλό 13 ετών, στα 27,10 δολάρια ανά βαρέλι στις 20 Ιανουαρίου του 2016, η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε κατά 103% σε σχέση με τη μέση τιμή του 2017 (55 δολ./βαρέλι) και 184% σε σχέση με το υψηλό των 77 δολ./βαρέλι που σημείωσε το Brent. Ορισμένοι αναλυτές «βλέπουν» την τιμή στα 90 δολ./βαρέλι, αν και αρκετοί δεν αναμένουν άνοδο πέραν των 5 δολ./βαρέλι θεωρώντας πως η αγορά έχει ήδη σχεδόν προεξοφλήσει την κίνηση των ΗΠΑ.

Η εξέλιξη αυτή πάντως αναμένεται να μειώσει τις εξαγωγές του OPEC σε μια ήδη σφιχτή αγορά. «Υπάρχουν ανησυχίες πως οι εξαγωγές πετρελαίου από το Ιράν θα σημειώσουν πτώση κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα από τα τωρινά επίπεδα» ανέφεραν αναλυτές της. Το Ιράν είναι η τρίτη μεγαλύτερη χώρα εξαγωγής πετρελαίου του OPEC, μετά τη Σαουδική Αραβία και το Ιράκ. Οι εξαγωγές του αναμένεται να υποχωρήσουν και στην Ασία και στην Ευρώπη αργότερα εφέτος και το 2019, καθώς κάποια κράτη θα αναζητήσουν εναλλακτικές για να μη αποκτήσουν προβλήματα με την Ουάσιγκτον.

Η κίνηση των ΗΠΑ αποτελεί μια σημαντική αντιστροφή της αμερικανικής πολιτικής στο Ιράν και εγείρει πολλά ερωτήματα για μια κατάσταση που θα απαιτήσει στενή παρακολούθηση τους επόμενους μήνες, αποφάνθηκε το Stratfor. Τόσο οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουάσιγκτον όσο και η Τεχεράνη δεσμεύτηκαν να τηρήσουν πάντως τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, παρά την απόφαση του αμερικανού προέδρου να αποσύρει τις ΗΠΑ από αυτή και να επαναφέρει τις κυρώσεις.

Σύμφωνα με τη UBS, η απόφαση είναι πιθανό να περιορίσει την παγκόσμια προσφορά «μαύρου χρυσού» καθώς η παραγωγή του Ιράν κυμαίνεται γύρω στα 3,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ενώ οι εξαγωγές μεταξύ 2 και 2,5 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα.

Όπως εκτιμά η ελβετική τράπεζα, η κίνηση του Τραμπ θα ωθήσει το Brent ψηλότερα και θα οδηγήσει σε αύξηση την μεταβλητότητας στην αγορά πετρελαίου. Από την πλευρά της ζήτησης, η Κίνα θα μπορούσε να αυξήσει τις αγορές του ιρανικού πετρελαίου πετυχαίνοντας καλύτερες τιμές, ενώ το ίδιο θα μπορούσαν να επιδιώξουν χώρες μεγάλη; εισαγωγής «μαύρου χρυσού», όπως η Ινδία και η Τουρκία. Η UBS υπολογίζει πως η προσφορά ιρανικού πετρελαίου θα μειωθεί κατά 200.000-500.000 βαρέλια ημερησίως του επόμενους έξι μήνες, που αποτελούν ένα ελάχιστο κομμάτι της παγκόσμιας αγοράς που φθάνει τα 98 εκατ. βαρέλια την ημέρα.

Από την πλευρά της προσφοράς, ο OPEC θα μπορούσε στις 22 Ιουνίου να αυξήσει μερικώς την παραγωγή, καθώς μόνο η Σαουδική Αραβία έχει περίπου 2,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα.

Το σενάριο της UBS

Για την επόμενη ημέρα πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο σκληρή θα είναι η τακτική του προέδρου των ΗΠΑ αναφορικά με την πιθανότητα να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία με το Ιράν σε μια περίοδο που οι αγορές έχουν λόγους να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες.

Σύμφωνα με τη UBS, οι κεντρικές τράπεζες θα εξετάσουν πλέον αρχικά τις επιπτώσεις των υψηλότερων τιμών του πετρελαίου στον πληθωρισμό, σε μια στιγμή που οι αγορές είναι ευάλωτες σε ένα ενδεχόμενο επιτάχυνσης του ρυθμού αύξησης των επιτοκίων από τη Federal Reserve. Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του ρίσκου για τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων υψηλού κινδύνου, αν και η ελβετική τράπεζα δεν αλλάζει τις προβλέψεις για ήπια άνοδο των αμερικανικών επιτοκίων από τη Fed όχι παραπάνω από 0,25 μονάδες βάσης ανά τρίμηνο.