Κορωνοϊός: Έτσι θα νικήσουμε το άγχος, την κατάθλιψη και την αϋπνία

08:14 17/4/2020 - Πηγή: Newsitamea.gr

«Νιώθω συνεχώς κουρασμένος», «Αγχώνομαι», «24 ώρες δεν μού είναι αρκετές», «Η μέρα μού φαίνεται βουνό», «Έχω χάσει τον εαυτό μου», «Δεν έχω χρόνο για να φάω υγιεινά», Δεν κοιμάμαι σωστά». Μήπως κάποια από αυτές τις φράσεις σας αντιπροσωπεύει;

Πραγματικά, τα δεδομένα της καθημερινότητάς μας έχουν αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά ακόμα περισσότερο τις τελευταίες εβδομάδες λόγω της πανδημίας. Η ζωή κυλούσε με γρηγορότερους ρυθμούς και γεννούσε περισσότερες υποχρεώσεις και ευθύνες. Τίποτα δεν είναι όπως παλιά. Ο χρόνος εργασίας είχε αυξηθεί σε βάρος του προσωπικού μας χρόνου. Απομακρυνόμαστε

από τη φύση αλλά και από τη φύση μας. Αποξενωνόμαστε από τους άλλους αλλά και από τον ίδιο μας τον εαυτό. Με πρόσχημα τον εγκλεισμό μας και τα διάφορα άλλα προβλήματα παραμελούμε το σώμα μας και την ψυχή μας. Το άγχος, η κατάθλιψη και η αϋπνία έχουν γίνει η ασθένεια της καθημερινότητας αλλά και της εποχής μας.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει αλλάξει και τον τρόπο που διατρεφόμαστε: Η εντατικοποίηση της αγροτικής καλλιέργειας και της κτηνοτροφίας, με ταυτόχρονη χρήση αντιβιοτικών και εντομοκτόνων στα προϊόντα αυτά, η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων που συνεχώς απομακρύνονται από την πρωτογενή πρώτη ύλη και εμπλουτίζονται με συντηρητικά και πρόσθετα χημικά, οι εκατοντάδες των χιλιομέτρων που τα τρόφιμα διανύουν από τον τόπο παραγωγής τους μέχρι το πιάτο μας, καθιστούν την καθημερινή μας διατροφή φτωχότερη σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Αν σε όλα αυτά προστεθεί η έλλειψη χρόνου, σε συνδυασμό με την εύκολη πρόσβαση στο πρόχειρο και τυποποιημένο φαγητό, γίνεται φανερό πως ενώ ζούμε στην εποχή της αφθονίας, το καθημερινό μας πιάτο φτωχαίνει καθημερινά.

Το παράδοξο είναι ότι ενώ πολύ συχνά τείνουμε να συνδέουμε σωματικές ασθένειες ή συμπτώματα με τη διατροφή μας, δεν συμβαίνει το ίδιο με ασθένειες του νου και της ψυχής μας. Κι όμως: τα τελευταία χρόνια η έρευνα έχει καταφέρει να συνδέσει πολύ στενά την υγεία του εγκεφάλου με τη διατροφή, επιβεβαιώνοντας την αρχαία πεποίθηση πως «είμαστε ό,τι τρώμε».

Για να παραμείνει υγιής, ο εγκέφαλος έχει ανάγκη από τα ακόλουθα συστατικά:

Απαραίτητα λιπαρά οξέαΑμινοξέαΒιταμίνες και ΜέταλλαΣύνθετους υδατάνθρακεςΝερό

Όσον αφορά τα λίπη, είναι γεγονός πως είναι το κύριο συστατικό του εγκεφάλου, καθώς αποτελούν το 60% του ξηρού βάρους του. Σε μεγάλο ποσοστό αυτά τα λίπη είναι τα γνωστά ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, που ονομάζονται «απαραίτητα» γιατί ο οργανισμός δεν τα συνθέτει και χρειάζεται να τα προσλαμβάνει από την τροφή, παίζουν δε κυρίαρχο ρόλο στην ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου. Τα τελευταία χρόνια έχουν εισαχθεί στη διατροφή μας τα λεγόμενα τρανς ή κορεσμένα λιπαρά οξέα. Αυτά έχουν τη δυνατότητα να παίρνουν τη θέση των απαραίτητων λιπαρών οξέων, βλάπτοντας έτσι την ομαλή λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων. Μελέτες έχουν συνδέσει τη μειωμένη κατανάλωση ψαριών (σημαντικής πηγής ω3 λιπαρών οξέων) με αυξημένη συχνότητα κατάθλιψης και τη βελτίωση των καταθλιπτικών εκδηλώσεων με τη λήψη ω-3 λιπαρών οξέων. Παράλληλα, έχουν δείξει ότι η αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών σχετίζεται με την εμφάνιση της νόσου Alzheimer ενώ τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα ασκούν προστατευτική δράση. Το σύνδρομο διάσπασης της προσοχής και υπερκινητικότητας των παιδιών έχει συνδεθεί με χαμηλά επίπεδα απαραίτητων λιπαρών οξέων ενώ έχει διαπιστωθεί μεγάλη βελτίωση των παιδιών αυτών μετά από την αντίστοιχη διατροφική παρέμβαση.

Ο εγκέφαλος είναι η έδρα των σκέψεων και των συναισθημάτων μας. Οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας δεν είναι τίποτε άλλο από ένα περίπλοκο συνδυασμό βιοχημικών αντιδράσεων που λαμβάνουν χώρα στους νευρώνες μας. Οι νευρώνες σχηματίζουν ένα πολυδαίδαλο δίκτυο συνδέσεων και επικοινωνούν μεταξύ τους με πρωτεΐνες που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές. Υπάρχουν 4 κύριες κατηγορίες νευροδιαβιβαστών που εμπλέκονται στην κωδικοποίηση των σκέψεων και των συναισθημάτων μας. Η μεταξύ τους ισορροπία είναι απαραίτητη για την καλή ψυχική υγεία, και για έναν καλό ύπνο, καθώς η δράση τους ευθύνεται για τα αισθήματα ευχαρίστησης και άγχους, για τη μνήμη και για τις γνωστικές λειτουργίες. Κάθε ανισορροπία μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που κυμαίνονται από διαταραχές του ύπνου και της μνήμης μέχρι εκδηλώσεις κατάθλιψης και άγχους.

Πρώτη ύλη για την παραγωγή τους είναι τα αμινοξέα, από τα οποία μερικά είναι απαραίτητα, καθώς ο οργανισμός μας δεν είναι σε θέση να τα συνθέσει μόνος του και έτσι η διαθεσιμότητά τους εξαρτάται αποκλειστικά από την πρωτεΐνη της διατροφής μας. Έχουν γίνει εκτεταμένες μελέτες που συνδέουν τη διατροφική ένδεια συγκεκριμένων αμινοξέων με εκδηλώσεις άγχους και κατάθλιψης, διαταραχές του ύπνου και της μνήμης, αίσθημα κόπωσης και μειωμένη απόδοση στην εργασία. Ο μεγαλύτερος όγκος μελετών αφορά το αμινοξύ Τρυπτοφάνη από το οποίο παράγεται ο νευροδιαβιβαστής Σεροτονίνη, μία ουσία που εμπλέκεται στο αίσθημα ευεξίας, την καλή διάθεση και την καλή ποιότητα του ύπνου. Ένα άλλο αμινοξύ, η Τυροσίνη, από την οποία παράγονται η Ντοπαμίνη, η Αδρεναλίνη και η Νοραδρεναλίνη, βελτιώνει τις πνευματικές και σωματικές επιδόσεις σε περιόδους στρες καλύτερα από την καφεΐνη! Τέλος, το γ-αμινοβουτυρικό όξύ φαίνεται να είναι εξαιρετικά αποδοτικό ενάντια στο άγχος. Μήπως λοιπόν η σύγχρονη επιδημία των ψυχικών διαταραχών κατοικεί στο καθημερινό μας τραπέζι;

Η «καύσιμη ύλη» του εγκεφάλου είναι η γλυκόζη και μάλιστα σε βαθμό μεγαλύτερο από κάθε άλλο όργανο. Η γλυκόζη προέρχεται από τη διάσπαση των υδατανθράκων της τροφής, δεν είναι όμως όλοι οι υδατάνθρακες ίδιοι. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες όπως αυτοί που περιέχονται στα όσπρια, στα τρόφιμα ολικής άλεσης και στα λαχανικά, υπερέχουν γιατί απελευθερώνουν τη γλυκόζη με πιο αργό και παρατεταμένο ρυθμό, διατηρώντας την παροχή «καυσίμου» στον εγκέφαλο σε ένα σταθερό και συνεχές επίπεδο. Εκτός αυτού, οι υδατάνθρακες έχουν άλλη μία ευεργετική δράση: διευκολύνουν την είσοδο του αμινοξέος Τρυπτοφάνη στα εγκεφαλικά κύτταρα, ευοδώνοντας έτσι την παραγωγή της Σεροτονίνης που κωδικοποιεί αισθήματα ευχαρίστησης και ευεξίας.

Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του εγκεφάλου καθώς έχουν αντιοξειδωτική δράση, βοηθούν τα απαραίτητα λιπαρά οξέα να ενσωματωθούν στην κυτταρική μεμβράνη και δρουν ως καταλύτες της παραγωγής νευροδιαβιβαστών. Με την εξαίρεση της βιταμίνης Ε που ο οργανισμός μπορεί να συνθέσει μόνος του όλες οι άλλες βιταμίνες προέρχονται από τη διατροφή μας. Είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια πως η έλλειψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων προκαλεί εκδηλώσεις και από την ψυχική σφαίρα.

Βλέπουμε λοιπόν πως όσο μυστηριώδης κι αν φαντάζει στον καθένα η γέννηση των σκέψεων και των συναισθημάτων, είναι άρρηκτα δεμένη με την πιο αρχέγονη σωματική μας λειτουργία, την πρόσληψη της τροφής μας. Το Σωκρατικό «Γνώθει σ’αυτόν» αποκτά μια νέα, σύγχρονη διάσταση, συνδέοντας την ύλη με την σκέψη, τις σωματικές με τις ψυχικές ανάγκες, το «ζην» με το «ευ ζην». Για έναν καλύτερο και ξέγνοιαστο ύπνο και μια καθημερινότητα με χαμόγελο είναι πολύ σημαντικό να «κοιτάμε» και το πιάτο μας.

*Ο Ευμένης Π. Καραφυλλίδης BSc(Hons), MSc, NYSCDN είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πανεπιστημίου Columbia, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ Πανεπιστημίου Leeds M., Αγγλία – Διευθυντής Διαιτολογικού Τμήματος Μetropolitan General

ΠΗΓΗ: ygeiamou.gr

The post Κορωνοϊός: Έτσι θα νικήσουμε το άγχος, την κατάθλιψη και την αϋπνία appeared first on Newsitamea.gr.